Ten artykuł dotyczy wsi w Polsce. Zobacz też: Krzeszna – struga w woj. zachodniopomorskim.

Krzeszna

wieś
Przystanek kolejowy
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	kartuski
Gmina	Stężyca
Liczba ludności (2022)	110[2]
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-315, 83-316[3]
Tablice rejestracyjne	GKA
SIMC	0174088
Położenie na mapie gminy Stężyca Krzeszna
Położenie na mapie Polski Krzeszna
Położenie na mapie województwa pomorskiego Krzeszna
Położenie na mapie powiatu kartuskiego Krzeszna
54°14′02″N 18°05′04″E/54,233889 18,084444[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Krzeszna (kaszub. Krzeszna) – wieś w północnej Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Stężyca. Krzeszna jest częścią składową sołectwa Potuły. Położona na Kaszubach.

Do 2001 r. istniały miejscowości: Stara Krzeszna, kolonia wsi Potuły; oraz Mała Krzeszna, część kolonii Stara Krzeszna. Nazwy te zlikwidowano^[4].

Krzeszna 31 grudnia 2011 r. miała 85 stałych mieszkańców^[5].

Ze stoków Wzgórz Szymbarskich rozpościera się panoramiczny widok na jeziora Ostrzyckie i Patulskie, będące częścią szlaku wodnego „Kółko Raduńskie”.

Obecnie Krzeszna jest przede wszystkim szybko rozwijającą się wsią letniskową, która zimą staje się ośrodkiem sportów zimowych. Znajdują się tu 4 kolejowe ośrodki rekreacyjno-wczasowe.

Krzeszna znajduje się na trasie dawnej magistrali węglowej Maksymilianowo–Kościerzyna–Gdynia (przystanek kolejowy Krzeszna – kilka połączeń dziennych z Gdynią i Kościerzyną). Prowadzi tędy również turystyczny Szlak Kaszubski.

Nazwa miejscowości wywodzi się od rodziny Krusina, którzy przez kilka pokoleń prowadzili (od 1641) w tym miejscu karczmę. Alternatywne historycznie nazwy: Karczma Nadolna albo Kruzin (1664, 1672, 1724), Kruzyn, Kruzin, Kruszyn, Krusinno, niem. Kresin^[6], Kruszyno (XIX), Krzeszna (XX), niem. nazwa okupacyjna Groß Kressin (1939–1945). Forma Krzeszna nawiązuje do kaszubskiego rzeczownika krzesznia (czereśnia).

Tereny Krzesznej należały:

• do 1308 – do kasztelanii w Chmielnie (Księstwo pomorskie)
• od 1308 – do państwa krzyżackiego
• 1466–1772 – do I Rzeczypospolitej
• od 1772 – zabór pruski, terytorium Prusy
• od 1793 – do Rejencji Zachodniopruskiej w Kwidzynie (Prusy Zachodnie)
• od 1815 – do Rejencji w Gdańsku (Prusy Zachodnie)
• 1818–1920 – do powiatu kartuskiego (Prusy Zachodnie)
• 1920–1939 – do powiatu kartuskiego (II Rzeczpospolita)
• 1939–1945 – do powiatu kartuskiego (III Rzesza)
• 1945–1975 – do gminy Stężyca, powiatu kartuskiego, województwa gdańskiego (PRL)
• 1975–1998 – do gminy Stężyca, województwa gdańskiego (Polska Rzeczpospolita Ludowa, Rzeczpospolita Polska)
• od 1999 – do gminy Stężyca, powiatu kartuskiego, województwa pomorskiego (Rzeczpospolita Polska)

• Mapa wojskowa z 1937 w skali 1:100 000. mapy.blink.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].
• Mapa wojskowa z 1937 w skali 1:25 000