Krzęcin (województwo małopolskie)

Ten artykuł dotyczy wsi w woj. małopolskim. Zobacz też: inne miejscowości.
Krzęcin
wieś
Ilustracja
Panorama Krzęcina
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

krakowski

Gmina

Skawina

Liczba ludności (2022)

1651[2]

Strefa numeracyjna

12

Kod pocztowy

32-051[3]

Tablice rejestracyjne

KRA

SIMC

0335166

Położenie na mapie gminy Skawina
Mapa konturowa gminy Skawina, w centrum znajduje się punkt z opisem „Krzęcin”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Krzęcin”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Krzęcin”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Krzęcin”
Ziemia49°56′36″N 19°44′32″E/49,943333 19,742222[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Krzęcin – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Skawina[4].

Części wsi

Integralne części wsi Krzęcin[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0335172 Bujaki część wsi
0335189 Dział część wsi
0335195 Lamuze część wsi
0335203 Pod Cmentarzem część wsi
0335210 Pod Górą część wsi
0335226 Pod Ostrą Górą część wsi
0335232 Skotnica część wsi
0335249 Szczęsna część wsi

Historia

Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krzęcinie z 1589 roku.

Wieś została założona na prawie polskim (iure polonico) w wieku XIII przez Krzęta lub Krzczęta o czym świadczy patronimiczna forma nazwy z końcówką „-in”. Staropolskie imię Krzęta i Krzęczta zanotowano w kilku dokumentach średniowiecznych z 1370 i 1375 roku[7].

Pierwsza wzmianka o Krzęcinie pochodzi z 1254 roku, kiedy książę krakowski i sandomierski Bolesław Wstydliwy przekazał wieś w skład uposażenia klasztoru zwierzynieckiego, zwalniając ją jednocześnie od różnych obowiązków wynikających z prawa polskiego, takich jak stan, stróża, przewód, powóz i powołowe. Potwierdził to w kolejnym dokumencie, wystawionym dwa lata później[8][9].

W 1274 wschodnia granica śląskiego księstwa opolskiego została przesunięta z rzeki Skawy do Skawinki z wyjątkiem tzw. korytarza radwanickiego[10], natomiast Krzęcin został jedną z najważniejszych miejscowości powstałej w ten sposób enklawy kolejnych śląskich księstw: od około 1290 cieszyńskiego, od około 1315 oświęcimskiego, od 1445 zatorskiego[9]. To ostatnie zostało zakupione przez polskiego króla w 1494, a w 1513 roku stało się częścią Korony Królestwa Polskiego[11][12].

W dwóch dokumentach sądowych spisanych po łacinie z 1401 roku wymieniony został sołtys z Krzęcina: Stanislaus scultetus de Krzszczanczin, a w drugim z 1402 roku Stanislaus de Krzszczanczin[7][13]. W napisanym w latach 1440–1480 dziele Liber beneficiorum polskiego historyka Jana Długosza, miejscowość określona jest jako Krzszczanczin (Krzczęcin). Autor wymienia we wsi kościół, karczmę, młyn, sześć stawów rybnych (dwa mniejsze i cztery większe)[9] oraz klasztorny folwark[8]. Wieś jako uposażenie klasztoru płaciła dziesięcinę i była zwolniona od pańszczyzny[7].

W czasach Długosza wieś liczyła 24 łany, z których płaciła klasztorowi czynsz w wysokości pół florena od łanu. Właściciel karczmy płacił cztery grzywny, jeden zagrodnik 16 groszy i ten też był zobowiązany do konnego rozwożenia listów[9]. Od 1564 roku wieś wraz z całym księstwem zatorskim leżała w powiecie śląskim[12] województwa krakowskiego i była niezmiennie własnością klasztoru norbertanek na Zwierzyńcu[14].

W 1589 roku w miejscowości wybudowano Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krzęcinie, gruntownie przebudowany w 2. poł. XVIII w. i wielokrotnie odnawiany w XX wieku[15].

Według zapisków historycznych w XVIII wieku w Krzęcinie panowała zaraza, w której zmarli wszyscy mieszkańcy wsi z wyjątkiem dwóch rodzin Zięcików i Kumalów[8]. Ponownie została zasiedlona przez ludność przybyłą zza Wisły[16].

Do czasów I rozbioru Polski, który nastąpił w roku 1772, Krzęcin znajdował się w granicach Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Po rozbiorze znalazł się w części, która przypadła Austriakom – w tzw. prowincji austriackiej. Zaborcy przejęli wówczas wieś na własność, odbierając ją norbertankom i wystawiając na sprzedaż. Wieś kupił właściciel sąsiedniej Polanki z polskiego rodu Hallerów, a od niego zakupiona została przez Guntherów[8].

Pod koniec wieku XIX wieś wraz z całą Galicją była częścią Królestwa Galicji i Lodomerii znajdując się w granicach monarchii Austro-Węgier i leżąc w powiecie podgórskim[9]. Liczyła razem z dworem 7,9 km². Znajdowały się w niej kościół parafialny, jednoklasowa szkoła oraz kółko rolnicze[17]. W 1869 roku liczba mieszkańców wynosiła 666 osób, a w 1880 – 775. Spis powszechny z 1890 zanotował osób 792, z czego 384 było płci męskiej, a 408 żeńskiej, 786 mieszkańców było wyznania rzymsko katolickiego, a 6 osób wyznawało judaizm[7].

W 1898 roku miejscową gwarę ludową, jaką mówili mieszkańcy wsi, oraz samą wieś opisał Stanisław Dobrzycki w swojej pracy pt. O mowie ludowej we wsi Krzęcinie[18].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku wraz z całą Galicją wieś weszła w skład II Rzeczypospolitej i leżała w powiecie wadowickim w województwie krakowskim.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krzęcin, po jej zniesieniu w gromadzie Wielkie Drogi. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[19].

Kultura

  • Na terenie miejscowości działa 77 Drużyna Harcerska „Biedronka” im. Armii Krajowej[20] ZHP.
  • Orkiestra dęta z Krzęcina istnieje od 1986 roku. Jej założycielem i dyrygentem jest Antoni Bylica. W 1990 roku oraz w 1996 orkiestra zdobyła pierwsze miejsce na Wojewódzkim Przeglądzie Orkiestr Dętych.

Osoby związane z Krzęcinem

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 63438
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 627 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-03-10].
  5. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  7. ↑ a b c d Dobrzycki 1898 ↓, s. 1.
  8. ↑ a b c d Dobrzycki 1898 ↓, s. 2.
  9. ↑ a b c d e Praca zbiorowa 1880 ↓, s. 181.
  10. ↑ Rafał Malik: Oświęcim.Charakterystyka układu lokacyjnego miasta oraz jego rozwój przestrzenny w okresie średniowiecza. Kraków: 1994.
  11. ↑ Prokop 2002 ↓.
  12. ↑ a b Truś 2008 ↓, s. 35.
  13. ↑ Praca zbiorowa 1879 ↓.
  14. ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 103.
  15. ↑ a b Kutaś 2013 ↓, s. 26.
  16. ↑ Dobrzycki 1898 ↓, s. 3.
  17. ↑ Dobrzycki 1898 ↓, s. 1–2.
  18. ↑ Dobrzycki 1898 ↓.
  19. ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-01].
  20. ↑ Teresa Warchał: 77 dh Biedronka.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Gmina Skawina
Miasta
Wsie
Integralne
części wsi
  • Brzegi (Gołuchowice)
  • Brzegi (Radziszów)
  • Bujaki
  • Chałupy
  • Chożyny
  • Dąbrowy
  • Dębina
  • Doły
  • Dół
  • Ducki
  • Dział (Grabie)
  • Dział (Korzęcin)
  • Dział (Wola Radziszowska)
  • Garcowiec
  • Góra
  • Górki (Rzozów)
  • Górki (Wola Radziszowska)
  • Gościniec
  • Kanowskie
  • Kapelanka
  • Koło Dzwonka
  • Koło Gościńca
  • Kopanka Druga
  • Kopanka Pierwsza
  • Kotacz
  • Lamuze
  • Łazy
  • Łęg
  • Łopata
  • Na Dziale
  • Nad Jazem
  • Nowa Wieś
  • Nowina (Facimiech)
  • Nowina (Pozowice)
  • Nowina (Wielkie Drogi)
  • Odwiśle
  • Ostra Góra
  • Pasternik
  • Pochów
  • Pod Cmentarzem
  • Pod Górą
  • Pod Kolebą
  • Pod Ostrą Górą
  • Podchybie
  • Podjasienie
  • Podlesie (Pozowice)
  • Podlesie (Radziszów)
  • Podlipie
  • Podole
  • Przeryta
  • Przy Dzwonnicy
  • Przy Wale
  • Przy Wiśle (Jaśkowice)
  • Przy Wiśle (Pozowice)
  • Raszowa
  • Ratusz
  • Rokicie
  • Rozparka
  • Skotnia (Jaśkowice)
  • Skotnia (Pozowice)
  • Skotnica (Grabie)
  • Skotnica (Krzęcin)
  • Skotnica (Rzozów)
  • Szczęsna
  • Trzebol
  • Ulice
  • Wieliczka
  • Wierzbanówka
  • Wygoda
  • Wyszczyczek
  • Wyźrał
  • Za Dworem
  • Za Potokiem
  • Zadworze
  • Zagrody
  • Zawalin
  • Zawartki
  • Zawodzie
  • Zawsie
  • Żabi Dołek
  • Żabia Ulica
  • Żary

Read other articles:

Ahn Ji-young

Ahn Ji-young (안지영, lahir 14 September 1995) adalah seorang penyanyi asal Korea Selatan. Ia adalah vokal utama dari grup musik indie BOL4.[1] Pada 2014, ia tampil di TV dalam program Superstar K 6, dan membuat debut melalui BOL4 dengan temannya Woo Ji-yoon pada 2016.[2] Album pertama mereka adalah RED ICKLE.[3] Referensi ^ 권지혜. 볼빨간사춘기 안지영, 평창올림픽 개막식 무대 오른다. 위키트리 (dalam bahasa Korea). Diakses tanggal 2019-0...

 

Abraham Wald

Abraham WaldLahir(1902-10-31)31 Oktober 1902Kolozsvár, Kerajaan HungariaMeninggal13 Desember 1950(1950-12-13) (umur 48)Pegunungan Nilgiri, IndiaKebangsaanHungariaAlmamaterKing Ferdinand I UniversityUniversitas WinaDikenal atasPersamaan Wald Tes Wald Distribusi Wald Wald–Wolfowitz runs test Wald's martingale Wald's maximin model Mann–Wald theorem Decision theory Sequential analysis Sequential probability ratio testAnakRobert WaldKarier ilmiahBidangMatematika Statistika EkonomiInstit...

 

Cerita pendek

Sastra Sastra lisan Folklor Dongeng Lagu Legenda Mitos Peribahasa Wiracarita Penampilan Buku audio Permainan panggung Pidato Genre tertulis utama Drama Pementasan Komedi Tragedi Tragikomedi Puisi Epik Lirik Prosa Cerita pendek Novel/Roman Novela Fiksi Bacaan anak Cinta Kejahatan Sejarah Spekulatif Fantasi Ilmiah Satir Nonfiksi Akademik Filsafat Sejarah Epistola Kehidupan Autobiografi Biografi Buku harian Memoar Kewartawanan Perjalanan Surat Sejarah dan daftar Sejarah Kontemporer Garis besar G...

Greenwich Avenue

Avenue in Manhattan, New York 40°44′13″N 74°0′5″W / 40.73694°N 74.00139°W / 40.73694; -74.00139 Not to be confused with Greenwich Street. Shops on east side of Greenwich Avenue One Jackson Square at 122 Greenwich Avenue Greenwich Avenue, formerly Greenwich Lane,[1] is a southeast-northwest avenue located in the Greenwich Village neighborhood of Manhattan, New York City. It extends from the intersection of 6th Avenue and 8th Street at its southeast e...

 

Синелобый амазон

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

 

Caisse nationale d'assurance vieillesse des professions libérales

Caisse nationale d'assurance vieillesse des professions libéralesLogo de la Caisse nationale d'assurance vieillesse des professions libérales.CadrePays  FranceCoordonnées 48° 52′ 49″ N, 2° 18′ 56″ EOrganisationSite web www.cnavpl.frmodifier - modifier le code - modifier Wikidata La Caisse nationale d'assurance vieillesse des professions libérales (CNAVPL) est un organisme de sécurité sociale français de droit privé chargé d’une missi...

Censorship of Winnie-the-Pooh in China

China's ban on Winnie-the-Pooh due to Internet memes Internet memes such as this that compare Xi Jinping to Winnie the Pooh have been censored in China. Beginning in July 2017, the government of China has been censoring imagery of the anthropomorphic teddy bear Winnie-the-Pooh, particularly Disney's version of the character.[1] The censorship is believed to be a result of General Secretary of the Chinese Communist Party Xi Jinping being compared to the character in internet memes, whi...

 

Poggiomarino

PoggiomarinoKomuneComune di PoggiomarinoLokasi Poggiomarino di Provinsi NapoliNegaraItaliaWilayah CampaniaProvinsiNapoli (NA)Luas[1] • Total13,2 km2 (5,1 sq mi)Ketinggian[2]47 m (154 ft)Populasi (2016)[3] • Total21.206 • Kepadatan1,600/km2 (4,200/sq mi)Zona waktuUTC+1 (CET) • Musim panas (DST)UTC+2 (CEST)Kode pos80040Kode area telepon081Situs webhttp://www.comune.poggiomarino.na.it Poggi...

 

约翰斯顿环礁

此條目可参照英語維基百科相應條目来扩充。 (2021年5月6日)若您熟悉来源语言和主题，请协助参考外语维基百科扩充条目。请勿直接提交机械翻译，也不要翻译不可靠、低品质内容。依版权协议，译文需在编辑摘要注明来源，或于讨论页顶部标记{{Translated page}}标签。 约翰斯顿环礁Kalama Atoll 美國本土外小島嶼 Johnston Atoll 旗幟颂歌：《星條旗》The Star-Spangled Banner約翰斯頓環礁�...

Violent Femmes

American rock band This article is about the band. For their self-titled album, see Violent Femmes (album). Violent FemmesViolent Femmes in 2006Background informationOriginMilwaukee, Wisconsin, U.S.GenresFolk punk,[1] alternative rockYears active1981–2009, 2013–presentLabels Slash/Reprise Rough Trade Elektra Mushroom Interscope Beyond Add It Up Productions MembersGordon GanoBrian RitchieBlaise GarzaJohn SparrowPast membersVictor DeLorenzoGuy HoffmanBrian ViglioneWebsitevfemmes.com...

 

哥伦布 (密西西比州)

密西西比州 哥伦布城市綽號：Possum Town哥伦布位于密西西比州的位置坐标：33°30′06″N 88°24′54″W / 33.501666666667°N 88.415°W / 33.501666666667; -88.415国家 美國州密西西比州县朗兹县始建于1821年政府 • 市长罗伯特·史密斯 (民主党)面积 • 总计22.3 平方英里（57.8 平方公里） • 陸地21.4 平方英里（55.5 平方公里） • ...

 

Arcocosecante

Grafico dell'arcocosecante. L'arcocosecante è la funzione trigonometrica inversa della cosecante. Indicando con y l'arcocosecante e con x la cosecante, si ha: y = arccsc ⁡ ( x ) {\displaystyle y=\operatorname {arccsc}(x)} x = csc ⁡ ( y ) , {\displaystyle x=\csc(y),} L'arcocosecante si denota usualmente con arccsc {\displaystyle \operatorname {arccsc} } . In LaTeX viene ottenuta tramite il comando \arccsc. Il dominio è dato dall'insieme dei punti che stanno nell'intervallo ...

Axel Eggebrecht

German journalist, writer and screenwriter Axel Eggebrecht (right) with Fritz Eberhard (center) and Peter Glotz (left). Axel Constantin August Eggebrecht (10 January 1899 – 14 July 1991) was a German journalist, writer, and screenwriter.[1] Life Eggebrecht grew up in bourgeois surroundings in Leipzig until 1917 when he volunteered to serve in the First World War where he received a serious wound, the effects of which he would continue to feel for his entire life. Indecisive politica...

 

Arthur Coningham (RAF officer)

Royal Air Force Air Marshal (1895-1948) Sir Arthur ConinghamConingham in 1944Nickname(s)'Mary'Born(1895-01-19)19 January 1895Brisbane, AustraliaDiedpresumably 30 January 1948(1948-01-30) (aged 53)AllegianceNew Zealand (1914–16)United Kingdom (1916–47)Service/branchNew Zealand Expeditionary ForceRoyal Air ForceYears of service1914–47RankAir MarshalCommands heldFlying Training Command (1945–47)2nd Tactical Air Force (1944–45)North African Tactical Air Force (1943–44)Air HQ...

 

保利塞亚

保利塞亚Paulicéia市镇保利塞亚在巴西的位置坐标：21°19′S 51°50′W / 21.32°S 51.83°W / -21.32; -51.83国家巴西州圣保罗州面积 • 总计373.891 平方公里（144.360 平方英里）海拔328 公尺（1,076 英尺）人口（2007） • 總計5,501人 • 密度14.7人/平方公里（38.1人/平方英里） 保利塞亚（葡萄牙语：Paulicéia）是巴西圣保罗州的一个市镇�...

Accuracy and precision

Accuracy is the proximity of measurement results to the accepted value; precision is the degree to which repeated (or reproducible) measurements under unchanged conditions show the same results.Characterization of measurement error Accuracy and precision are two measures of observational error. Accuracy is how close a given set of measurements (observations or readings) are to their true value. Precision is how close the measurements are to each other. In other words: Precision is a descripti...

 

Escape to Paradise

1939 film by Erle C. Kenton For other uses, see Escape to Paradise (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Escape to Paradise – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2024) (Learn how and when to remove this message) Escape to ParadisePedro de Cordoba in the filmDirec...

 

Gabi Hernandez

For the Nicaraguan swimmer, see Gabriela Hernandez (swimmer). Soap opera character Gabi HernandezDays of Our Lives characterCherie Jimenez as Gabi HernandezPortrayed by Gabriela Rodriguez (2009–2010) Camila Banus (2010–2023) Cherie Jimenez (since 2024) Duration2009–presentFirst appearanceNovember 20, 2009ClassificationPresent; regularCreated byDena Higley and Christopher WhitesellIntroduced by Ken Corday and Gary Tomlin (2009) Ken Corday, Lisa de Cazotte and Greg Men...

2005–06 Villanova Wildcats men's basketball team

American college basketball season 2005–06 Villanova Wildcats men's basketballBig East Season Co-ChampionNCAA tournament, Elite EightConferenceBig East ConferenceRankingCoachesNo. 5APNo. 3Record28–5 (14–2 Big East)Head coachJay Wright (5th season)Assistant coaches Brett Gunning Ed Pinckney Pat Chambers Home arenaThe PavilionSeasons← 2004–052006–07 → 2005–06 Big East men's basketball standings vte Conf Overall Team W   L   PCT W &...

 

Николо-Берлюковская пустынь

Николо-Берлюковский монастырьНиколаевская Берлюковская пустынь Вид на монастырь после реставрации (2016 год) 55°55′44″ с. ш. 38°13′52″ в. д.HGЯO Тип Монастырь Страна  Россия Деревня Авдотьино, Богородский городской округ, Московская область Конфессия Православие �...