Krytyk (zawód)

Polski krytyk i historyk sztuki, Armand Vetulani (po lewej), w rozmowie z historykiem filozofii i sztuki, Władysławem Tatarkiewiczem (l. 60. XX w.)

Krytyk – osoba analizująca dzieła sztuki, literatury lub prace naukowe. Ocenia i recenzuje też ich wartość merytoryczną. Podczas analizy dzieła sztuki, literackiego lub muzycznego odbywa się proces odwrotny wobec tworzenia. Krytyk prowadzi rekonstrukcję granic twórczych, na które natrafił autor dzieła[1]. Krytyk, oceniając dany utwór, jest jednocześnie częścią publiczności takiego wytworu kultury[2].

Krytykiem idealnym ma być człowiek, którego dzieło sztuki, poprzez uczucia i myśli, natchnęło najmocniej. Dzieli się także swoimi odczuciami z ogółem społeczeństwa. Taki krytyk zachowuje się możliwie mało biernie wobec dzieła artystycznego podlegającego jego ocenie, ale też odkrywa najwięcej treści w fabule przedstawionej przez autora[3].

O krytyce dzieła sztuki można mówić wówczas, gdy czytelnik, widz albo słuchacz ma chęć uzasadnienia swojego przeżycia wywołanego przeczytaniem, usłyszeniem bądź obejrzeniem takiego materiału. Krytyka dzieła sztuki jest, kolejno, analizą, oceną i opisem artystycznych oznak takiego dzieła; te działania mają charakter publiczny i systematyczny[2].

Teatralne dzieło sztuki, czyli widowisko teatralne, realizujące się poprzez działanie określonej liczby osób, jest rzeczywistością wyimaginowaną. Krytyka teatralna obejmuje procesy powstawania, przebiegu i oddziaływania na odbiorcę sztuki teatralnej. Dopiero doznania, refleksje, jak i ocena przedstawienia dokonane przez widownię, do której należy również krytyk, dopełniają teatralnego dzieła sztuki[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Witold Doroszewski: krytyk – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN. sjp.pwn.pl. [dostęp 2020-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-30)].
  2. ↑ a b c redakcja Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Towarzystwo Naukowe. Wydział Historyczno-Filologiczny: Roczniki humanistyczne. T. 25. Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Wydział Historyczno-Filologiczny, 1949, s. 108. Cytat: „Krytyka dzieła sztuki jest publicznym, systematycznym opisem, analizą i oceną artystycznych przejawów dzieła sztuki. Teatralne dzieło sztuki (przedstawienie teatralne) jest «sztuczną» rzeczywistością, która się realizuje poprzez działanie pewnej liczby osób. (…) Krytyka teatralna ujmuje proces powstawania, przebiegu i działania teatralnego dzieła sztuki. Doznanie i ocena przedstawienia przez publiczność – a krytyk do niej przecież należy – dopiero dopełnia teatralnego dzieła sztuki”.
  3. ↑ Jan Zygmunt Jakubowski: Polska krytyka literacka, 1800–1918: materiały. T. 4. Państwowe Wydawnictwo Naukowe (PWN), 1959, s. 78. Cytat: „Krytyk idealny jest człowiekiem, któremu dzieło sztuki najwięcej poddało uczuć i myśli, i który dzieli się nimi z ogółem. Jest to ten, który zachowuje się najmniej biernie wobec utworu artystycznego i odkrywa w nim najwięcej treści”.

Read other articles:

Riyadh

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Riyadh – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR Riyadh الرياض ar-RiyāḍIbu kotaNegara Arab SaudiProvinsiProvinsi RiyadhPemerintahan • Wali kotaIbrahim as-SulthanLuas&#...

 

Strada statale 86 Istonia

Strada statale 86IstoniaDenominazioni precedentiStrada nazionale 77 Istonia LocalizzazioneStato Italia Regioni Molise  Abruzzo Province Isernia Chieti DatiClassificazioneStrada statale InizioForlì del Sannio FineVasto Marina Lunghezza140,040 km Data apertura1928 Provvedimento di istituzioneLegge 17 maggio 1928, n. 1094 GestoreTratte ANAS: nessuna dal 2001 la gestione è passata alle rispettive province: Provincia di Isernia, Provincia di Chieti PercorsoLocalità serv...

 

Kabupaten Gowa

Kabupaten GowaKabupatenTranskripsi bahasa daerah • Lontara MakᨁᨚᨓMuseum Balla Lompoa di Sungguminasa Danau Kalabborang PallantikangBukit Bolangi Timbuseng LambangJulukan: Makassar: Butta Patturioloang (ᨅᨘᨈ ᨄᨈᨘᨑᨗᨕᨚᨒᨚᨕ)tanah bersejarah[1]PetaKabupaten GowaPetaTampilkan peta SulawesiKabupaten GowaKabupaten Gowa (Indonesia)Tampilkan peta IndonesiaKoordinat: 5°20′S 119°40′E / 5.33°S 119.67°E / -5.33; 119....

Tak Lekang Oleh Waktu

Tak Lekang Oleh WaktuAlbum studio karya KerispatihDirilis8 September 2008GenrePop rock, power balladDurasi53:43LabelNagaswaraKronologi Kerispatih Kenyataan Perasaan(2007)Kenyataan Perasaan2007 Tak Lekang Oleh Waktu(2008) Semua Tentang Cinta(2009)Semua Tentang Cinta2009 Tak Lekang Oleh Waktu adalah album musik ketiga karya Kerispatih. Dirilis pada tahun 2008 melalui Nagaswara dengan hits singel album ini ialah lagu Bila Rasaku Ini Rasamu, Kesalahan Yang Sama dilanjutkan dengan Demi Cinta d...

 

Anton Bachrul Alam

Anton Bachrul Alam Kepala Kepolisian Daerah Jawa TimurMasa jabatan20 Februari 2009 – 30 Oktober 2009PendahuluHerman S. SumawiredjaPenggantiPratiknyoKepala Divisi Humas PolriMasa jabatan28 Desember 2010 – 28 Oktober 2011PendahuluIskandar HasanPenggantiSaud Usman NasutionKepala Kepolisian Daerah Kalimantan SelatanMasa jabatan14 Mei 2008 – 20 Februari 2009PendahuluHalba Rubis NugrohoPenggantiUntung Suharsono RadjabKepala Kepolisian Daerah Kepulauan Riau ke-1M...

 

Smash (wrestler)

For the wrestler who originally and briefly portrayed the character of Smash, see Randy Colley. American professional wrestler (born 1959) SmashSmash in 2008Birth nameBarry Allen DarsowBorn (1959-10-06) October 6, 1959 (age 64)[1]Minneapolis, Minnesota, U.S.[1]Spouse(s)Theresa DarsowChildrenDakota DarsowProfessional wrestling careerRing name(s)Barry DarsowThe Blacktop Bully[2]Crusher Darsow[2]Krusher Khruschev[2]Mr. Hole-In-One[2]Repo Man&#...

B.S. Abdur Rahman Crescent Institute of Science and Technology

Private university in Chennai, Tamil Nadu This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: B.S. Abdur Rahman Crescent Institute of Science and Technology – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (October 2023) (Learn how and when to remove this message) B.S. Abdur Rahman Crescent Institute of Science and...

 

مايكروسوفت بروجكت

مايكروسوفت بروجكتالشعارمعلومات عامةنوع برمجية إدارة المشاريع برنامج رسم بياني نظام التشغيل مايكروسوفت ويندوز النموذج المصدري حقوق التأليف والنشر محفوظة المطورون مايكروسوفت موقع الويب products.office.com… (لغات متعددة) معلومات تقنيةالإصدار الأخير 2016 الرخصة رخصة احتكارية الملف...

 

Guy de Nantes

Guy de NantesFonctionPréfet de la Marche de BretagneTitre de noblesseComte de NantesBiographieNaissance 819Décès Date inconnueFamille WidonidesFratrie FrodoaldWerner (d)Enfants Lambert Ier de NantesGui II de Vannesmodifier - modifier le code - modifier Wikidata Guy de Nantes, dit aussi Wido (né vers 750, mort av. 818), comte de Nantes et marquis de la Marche de Bretagne (av. 799- av. 818). Biographie Fils de Lambert et de Teutberge il est issu de la famille des « Widonides...

Tantanoola Caves Conservation Park

Protected area in South AustraliaTantanoola Caves Conservation ParkTantanoola[1], South AustraliaIUCN category III (natural monument or feature)[2] Main chamber of Tantantoola caveManaging authoritiesDepartment for Environment and WaterSee alsoProtected areas of South Australia The Tantanoola Caves Conservation Park is a 14-hectare (35-acre) protected area near Tantanoola in the Limestone Coast tourism region in the south-east of South Australia. The conservation park pre...

 

Villain

Evil character or person Several terms redirect here. For other uses, see Villain (disambiguation), Villainy (disambiguation), Bad Guy (disambiguation), and Badman (disambiguation). Not to be confused with the feudal term Villein. This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article b...

 

Nazareth Baptist Church

Zulu religious movement founded by Isaiah Shembe Shembe congregation leaders. Female Shembe congregants. The Nazareth Baptist Church (Alternatively called The Nazarite Church iBandla lamaNazaretha) is the second largest African initiated church based in South Africa, founded in 1910.[1] It reveres Shembe as a prophet sent by God to restore the teachings of Moses, the prophets, and Jesus. Members are Sabbath-observers and avoid pork, smoking, and premarital sex.[2] It was divid...

清水県

この項目では、中国の県について説明しています。ベトナムの県については「タイントゥイ県」をご覧ください。 中華人民共和国 甘粛省 清水県 天水市中の清水県の位置天水市中の清水県の位置 簡体字 清水 繁体字 清水 拼音 Qīngshuǐ カタカナ転写 チンシュイ 国家 中華人民共和国 省 甘粛 地級市 天水市 行政級別 県 面積 総面積 2,003 km² 人口 総人口(2004) 31 万人 経�...

 

Pablo Campana

Ecuadorian tennis player, political figure, entrepreneur This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially...

 

قائمة حكام آل سعود

خادم الحرمين الشريفين ملك المملكة العربية السعودية شعار المملكة العربية السعودية الملك الحالي سلمان بن عبد العزيز آل سعود فترة الحكم23 يناير 2015 - حتى الآن نوع الحكم ملكية مطلقة عبد الله بن عبد العزيز آل سعود   معلومات شخصية الميلاد 31 ديسمبر 1935 (العمر 88 سنة)الرياض اللقب خا�...

Miles Aircraft

British aircraft manufacturer, 1943–1947 Miles Aircraft LtdMiles Gemini of the 1940sIndustryAviationFounded1930s (as Phillips & Powis Aircraft)Defunct1947Fateaviation interests taken on by Handley PageSuccessorF.G.Miles Ltd / Handley Page Reading Ltd / Western Manufacturing LtdHeadquartersWoodley, Berkshire, UKKey peopleFred, Blossom[1] & George Miles[2] Test pilots included Thomas Rose and Ken Waller.ProductsAircraft, photocopiers, book binding equipment, fasteners ...

 

Humanité

For the French newspaper, see L'Humanité. This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Humanité – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2019) (Learn how and when to remove this message) 1999 French filmL'humanitéDirected byBruno DumontWritten byBruno DumontProduced byRachid BoucharebJean Br...

 

Міжнародна лінія зміни дат

Міжнародна Лінія зміни дат поблизу 180° довготи. (англ.) Міжнаро́дна Лі́нія змі́ни дат — умовна лінія на поверхні Землі навпроти Гринвіцького меридіана, при перетині якої дата змінюється на один день вперед або назад. Зміст 1 Розташування 2 Географія 3 Згадки в культурі 4 ...

Rocket artillery

Class of rockets used as artillery M270 MLRS Rocket artillery is artillery that uses rockets as the projectile. The use of rocket artillery dates back to medieval China where devices such as fire arrows were used (albeit mostly as a psychological weapon). Fire arrows were also used in multiple launch systems and transported via carts. The first true rocket artillery was developed in South Asia by Tipu Sultan, the ruler of the Kingdom of Mysore. In the late nineteenth century, due to improveme...

 

Liberia aux Jeux olympiques d'été de 2016

Cet article est une ébauche concernant le Liberia et les Jeux olympiques. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Liberia aux Jeux olympiques d'été de 2016 Code CIO CMR Lieu Rio de Janeiro Participation 13e Athlètes 2 dans 1 sport Porte-drapeau Emmanuel Matadi MédaillesRang : Or0 Arg.0 Bron.0 Total0 Liberia aux Jeux olympiques d'été Liberia aux Jeux olympiques d'été de 2012 Liberia aux Jeux...