Konstytucja Federalna Konfederacji Szwajcarskiej

Bundesverfassung der Schweizerischen Eidgenossenschaft
Constitution fédérale de la Confédération suisse'
Costituzione federale della Confederazione Svizzera
Constituziun federala da la Confederaziun svizra

Skrót nazwy	BV
Państwo	Szwajcaria
Miejsce publikacji	(Federalny Dziennik Ustaw) BB1 1997 I 1
Data wejścia w życie	1 stycznia 2000
Rodzaj aktu	konstytucja
Przedmiot regulacji	prawo konstytucyjne
Status	obowiązujący
Ostatnio zmieniony przez	BB 20.06.2013 (I)
Wejście w życie ostatniej zmiany	22 września 2019
Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych

Konstytucja Federalna Konfederacji Szwajcarskiej z 18 kwietnia 1999 (niem. Bundesverfassung der Schweizerischen Eidgenossenschaft, fr. Constitution fédérale de la Confédération suisse, wł. Costituzione federale della Confederazione Svizzera, retorom.: Constituziun federala da la Confederaziun svizra) – konstytucja Szwajcarii uchwalona 18 grudnia 1998 roku, poddana pod referendum 18 kwietnia 1999 roku, a weszła w życie 1 stycznia 2000 roku, zastępując konstytucję z 29 maja 1874 roku.

Pierwszą szwajcarską ustawą zasadniczą była Konstytucja Republiki Helweckiej z 12 kwietnia 1798 roku proklamująca Republikę Helwecką. Konstytucja ta wzmacniała władzę centralną, wzorem francuskiego dyrektoriatu i ograniczała uprawnienia kantonów^[1] . W wyniku sprzeciwu niektórych kantonów cały kraj został opanowany przez Napoleona. W 29 maja 1801 roku okupant przedstawił projekt nowej konstytucji będący kompromisem pomiędzy federalizmem a centralizmem, projekt ten został jednak odrzucony przez 12 kantonów. Następnie kilkakrotnie przedstawiano kolejne projekty konstytucji, w tym ogłoszoną 30 kwietnia 1802 roku, która weszła w życie 2 lipca. Nowa konstytucja nie uspokoiła jednak sytuacji wewnętrznej kraju i doprowadziła do ponownej interwencji Napoleona. 19 lutego 1803 roku wydał on Akt Mediacyjny likwidujący republikę i powołujący na jej miejsce luźną konfederację kantonów. Akt ten pełnił rolę konstytucji aż do upadku Napoleona w 1815 roku. Zastąpiła ją Umowa Federalna powołująca Związek Federalny zrzeszający 24 kantony^[2] .

W wyniku wojny domowej z 1847 roku zaistniała ponownie potrzeba reorganizacji państwa. Utworzono Konfederację Szwajcarską istniejącą do dziś. Pierwszą ustawą zasadniczą Konfederacji była Konstytucja Federalna z 12 września 1848 roku^[1] . W 1874 roku ustanowiono nową konstytucję, wprowadzając między innymi prawo do inicjatywy ustawodawczej dla obywateli oraz prawo częściowej zmiany konstytucji. Obecna konstytucja została uchwalona 18 grudnia 1998 roku i poddana pod referendum 18 kwietnia 1999 roku^[1] . Na mocy rozporządzenia Zgromadzenia Federalnego z 11 sierpnia 1999 roku weszła w życie 1 stycznia 2000 roku.

• Preambuła

Cały tekst preambuły brzmi:

W imię Boga Wszechmogącego! Szwajcarski naród i kantony, w poczuciu odpowiedzialności wobec Dzieła Stworzenia, w dążeniu do odnowienia Federacji, przez wzmocnienie wolności i demokracji, niezawisłości i pokoju, w duchu solidarności i otwartości wobec świata, zdecydowani żyć w jedności, we wzajemnej życzliwości i poszanowaniu ich różnorodności, świadomi wspólnych osiągnięć i odpowiedzialności wobec przyszłych pokoleń, pewni, że wolny jest tylko ten, kto korzysta ze swej wolności i że siłę narodu mierzy się dobrem słabych, ustanawiają niniejszą Konstytucję:^[3] 

• Tytuł I Postanowienia Ogólne (Artykuły 1-6)

W Tytule I Konstytucji sformułowane zostały zasady rozstrzygające o kształcie ustrojowym państwa. Zostały w nim wypisane wszystkie kantony, zapewniono suwerenność kantonom, wprowadzono języki urzędowe.

• Tytuł II Prawa podstawowe, prawa obywatelskie i cele socjalne (Artykuły 7-41)

Tytuł II Konstytucji określa prawa i wolności człowieka i obywatela, jak również określa obowiązki socjalne państwa względem społeczeństwa.

• Tytuł III Federacja, kantony i gminy (Artykuły 42-135)

W Tytule III Konstytucji rozdzielone zostały zadania pomiędzy Federacją, kantonami a gminami. Unormowane zostały również współdziałanie i rozwiązywanie sporów pomiędzy nimi.

• Tytuł IV Naród i kantony (Artykuły 136-142)

Tytuł IV Konstytucji zawiera unormowanie praw wyborczych obywateli oraz przepisy dotyczące inicjatywy ustawodawczej i referendum.

• Tytuł V Władze federalne (Artykuły 143-191)

Tytuł V Konstytucji zapewnia trójpodział władzy na poziomie federalnym, jednak nie gwarantuje ich równości. Powołuje bikameralne Zgromadzenie Federalne składające się z Rady Narodowej^[3]  i Rady Kantonów, Radę Federalną z Prezydentem na czele, Kanclerza Federalnego oraz sądy federalne.

• Tytuł VI Zmiana Konstytucji Federalnej i przepisy przejściowe (Artykuły 192-196)

Tytuł VI Konstytucji poświęcony jest przepisom przejściowym i przepisom końcowym.

• Konstytucja Federalna Konfederacji Szwajcarskiej. Oficjalna strona internetowa Rady Federalnej. [dostęp 2015-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-25)]. (niem. • fr. • wł. • retorom. • ang.).
• Konstytucja Szwajcarii. Oficjalna strona internetowa Zgromadzenia Federalnego. [dostęp 2015-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015–07–31)]. (niem. • fr. • wł. • ang. • retorom.).
• Andreas Kley: Konstytucja Szwajcarii. Historyczny Leksykon Szwajcarii. [dostęp 2015-09-16]. (niem. • fr. • wł.).
• Renato Morosoli: Umowa Federalna. Historyczny Leksykon Szwajcarii. [dostęp 2015-09-16]. (niem. • fr. • wł.).
• Zdzisław Czeszejko-Sochacki: Konstytucja Szwajcarii. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2000. [dostęp 2015-09-27].

• Poprawki do konstytucji na oficjalnej stronie Rady Federalnej. admin.ch. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-23)]. (niem. • fr. • wł.)