Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i klasztor Karmelitów w Mścisławiu

kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Zabytek: nr rej. 511Г000504
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Białoruś

Obwód

 mohylewski

Miejscowość

Mścisław

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

Kościół rzymskokatolicki

Parafia

Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Mścisławiu

Wezwanie

Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny

Wspomnienie liturgiczne

15 sierpnia

Położenie na mapie Mścisława
Mapa konturowa Mścisława, w centrum znajduje się punkt z opisem „kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, po prawej znajduje się punkt z opisem „kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny”
Położenie na mapie obwodu mohylewskiego
Mapa konturowa obwodu mohylewskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny”
Ziemia54°01′25,59″N 31°43′34,29″E/54,023775 31,726192
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny[1] i klasztor Karmelitów w Mścisławiu (biał. Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі і кляштар кармелітаў) – rzymskokatolicki zespół kościelno-klasztorny w Mścisławiu, wzniesiony w XVII w. Kościół parafialny parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Mścisławiu.

Historia

Fundusz na utworzenie w Mścisławiu klasztoru karmelitańskiego, jednego z pierwszych na ziemiach litewskich i białoruskich, wydzielił król Zygmunt III Waza w 1631[2]. Z kolei kościół na potrzeby zakonników wzniósł wojski mścisławski Jan Jakub Madaliński. Podawane są różne daty tego wydarzenia: 1614, 1617, 1637–1638 lub 1654[3][4].

W wymienionych latach zbudowany został kościół, natomiast w 1667 powstał przy nim drewniany klasztor[3]. W latach 1746–1750 miała miejsce jego całkowita przebudowa w stylu barokowym, według projektu Jana Krzysztofa Glaubitza[4]. Również w XVIII w. na miejscu drewnianego klasztoru wzniesiono murowany[3]. W 1832 klasztor karmelitański został skasowany. W momencie jego likwidacji żyło w nim trzech zakonników. Kościół pozostał czynny jako świątynia parafialna[3]. Parafia była nieprzerwanie czynna do 1937, gdy na polecenie władz radzieckich kościół pokarmelitański został zamknięty i zaadaptowany na magazyn. Parafia rzymskokatolicka odzyskała obiekt w 1992[5].

Obecnie kościół jest zrujnowany i trwa jego restauracja. Nie posiada dachu (skonstruowano drewniane zadaszenie), podłogi, a pod ścianami leżą fragmenty drewnianych ornamentów. Msze święte odbywają się w zakrystii, gdzie urządzono kaplicę[6].

Architektura

Kościół jest trójnawową orientowaną bazyliką, bez nawy poprzecznej ani wyodrębnionych zakrystii[2]. Na jego elewacji frontowej znajdują się dwie czworoboczne wieże, pomiędzy którymi wzniesiono ozdobny fronton. Wszystkie elewacje świątyni zdobione są gzymsami i pilastrami. Wnętrze świątyni było bogato zdobione freskami, z których przetrwało ok. dwudziestu kompozycji, w tym portret fundatora i scena rzezi mieszkańców Mścisławia w 1654[4].

Klasztor przylega do kościoła od strony północnej[2]. Jest to dwukondygnacyjny, kryty dwuspadowym dachem budynek, zbudowany na planie prostokąta. Od 1988 jest on siedzibą społecznego muzeum historyczno-archeologicznego[4].

  • Galeria
  • Kościół przed 1912 rokiem
    Kościół przed 1912 rokiem
  • Fresk przedstawiający rzeź Karmelitów przez wojska moskiewskie księcia Trubeckiego w 1654 r., fotografia z 1912 roku
    Fresk przedstawiający rzeź Karmelitów przez wojska moskiewskie księcia Trubeckiego w 1654 r., fotografia z 1912 roku
  • Fresk przedstawiający szturm zamku mścisławskiego przez wojska moskiewskie w 1654 r., fotografia z 1912 roku
    Fresk przedstawiający szturm zamku mścisławskiego przez wojska moskiewskie w 1654 r., fotografia z 1912 roku
  • Główny ołtarz w 1913 r.
    Główny ołtarz w 1913 r.
  • Wnętrze kościoła w 2012 roku
    Wnętrze kościoła w 2012 roku

Przypisy

  1. ↑ Polski egzonim przyjęty na 125. posiedzeniu KSNG.
  2. ↑ a b c I. Sluńkowa, Monastyri wostocznoj i zapadnoj tradicij. Nasledije architiektury Biełarusi, "Progress-Tradicija", Moskwa 2002, s. 362 i 370.
  3. ↑ a b c d I. Sluńkowa, Chramy i monastyri Biełarusi XIX wieka w sostawie Rossijskoj Impierii. Pieriesozdanije nasledija, "Progress-Tradicija", Moskwa 2010, ISBN 978-5-89826-326-3, s. 599.
  4. ↑ a b c d Grzegorz Rąkowski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi, Warszawa: Burchard Edition, 1997, s. 151, ISBN 83-904446-9-0, OCLC 835719268.
  5. ↑ R. Maciejewski, Korespondencja z Białorusi. Pod rosyjską granicą
  6. ↑ Zabytkowy kościół w Mścisławiu czeka na renowację | PepeTV [online], www.pepe-tv.eu [dostęp 2017-03-22] (pol.).