Kościół św. Szczepana w Moguncji (niem. St. Stephan zu Mainz) – gotycki kościół 1267–1340, wcześniej romański z 990.
Historia
Kościół farny wybudowano w 990 roku według historycznych podań na zlecenie wdowy po cesarzu Ottonie II – Teofano. Arcybiskup Moguncji Willigis chciał, aby stał się on miejscem modlitwy dla cesarstwa i postawił świątynię na najwyższym wzniesieniu miasta[1].
Wskazuje na to też wybór imienia; Stephan (pol. Szczepan) – w starogreckim (Στέφανος) jest to wieniec lub korona – korona cesarstwa[2].
Budynek użytkowany dzisiaj pochodzi z późniejszego okresu. Budowa części w stylu gotyckim trwała od 1267 r. do 1340 r.[3]. Pierwotnie w kościele mieścił się klasztor[3]. Do 1803 r. był kolegiatą[3].
W absydzie nawy głównej znajdują się witraże Marca Chagalla.
Artysta zaprojektował dziewięć witraży o tematyce biblijnej. Zostały tam umieszczone w 1978. Twórca traktował swoje dzieło jako wkład w żydowsko-niemieckie pojednanie. Kościół św. Szczepana wybrał, ze względu na przyjaźń z ówczesnym proboszczem tej parafii Monsignore Klausem Mayerem. Nad witrażami pracował do śmierci w 1985. Wykonał ich 9, w tym najbardziej znany epizod – wygnanie z raju. Projekty kolejnych wykonali jego uczniowie.
Relikwie
Od roku 1212 do renowacji kościoła w 1500, przechowywano w świątyni jako relikwie, szczątki czaszki przypisywane św. Annie. Fragment ludzkiej czaszki wielkości dłoni, w srebrnym relikwiarzu hermowym z XIV w. Dzisiaj relikwia znajduje się w Düren.
Dzwony
Z warsztatu Konrada Gobela pochodziły dwa dzwony z 1544 i 1545. W czasie pożaru dzwonnicy, po wielkim nalocie aliantów, w czasie II wojny światowej, wszystkie pięć ówczesnych dzwonów uległo stopieniu. Jako zastępczy służył długie lata dzwon Beatrix pochodzący ze zburzonego kościoła św. Emerana w Moguncji. Ten trzeci co do starszeństwa dzwon w mieście został odlany w 1493 i nosi napis:
"+ Anno + domini + M + CCCC + XCIII + jar + sant + beadrix + glocke + heis + ich + peter + zur + glocken + zu + spier + gos + mich +"
Dzięki fundacji koncernu technologicznego Schott, kościół otrzymał w roku 2008 trzy nowe dzwony. 27 lutego 2009, w dniu upamiętniającym bombardowanie Moguncji w czasie II wojny światowej (Gedenktag der Bombardierung von Mainz im Zweiten Weltkrieg), wszystkie dzwony zabrzmiały razem[4].
Nr. |
Imię |
Rok odlania |
Ludwisarnia |
Przekrój (w mm) |
waga (w kg)
|
1 |
Maria Magdalena |
2008 |
A. Bachert, Karlsruhe |
1450 |
1900
|
2 |
Stephanus |
2008 |
A. Bachert, Karlsruhe |
1280 |
1400
|
3 |
Beatrix |
1493 |
Peter zur Glocken, Spira |
1180 |
1100
|
4 |
Willigis |
2008 |
A. Bachert, Karlsruhe |
1080 |
800
|
Przypisy
Bibliografia
- Helmut Hinkel (Hrsg.): 1000 Jahre St. Stephan in Mainz. Festschrift. Quellen und Abhandlungen der mittelrheinischen Kirchengeschichte, Band 63. Pfarrei Sankt Stephan und Gesellschaft für Mittelrheinische Kirchengeschichte, Mainz 1990, 566 S.
- Klaus Mayer, Marc Chagall: Die Chagall-Fenster zu St. Stephan in Mainz. Echter, Würzburg
- Tom 1: Der Gott der Väter. Das Mittelfenster. 10. Auflage 1993, 53 S., ISBN 3-429-00573-6
- Tom 2: Ich stelle meinen Bogen in die Wolken. Die flankierenden Mittelfenster. 9. Auflage 1994, 81 S., ISBN 3-429-00616-3
- Tom 3: Herr, mein Gott, wie groß bist du!. Die seitlichen Fenster. 6. Auflage 1994, 73 S., ISBN 3-429-00739-9
- Tom 4: Die Himmel der Himmel fassen dich nicht. Die Querhausfenster. Brief an meinen Freund. 3. Auflage 1995, 61 S., ISBN 3-429-01001-2
- Klaus Mayer: St. Stephan in Mainz. Kleine Kunstführer Nr. 523. 15., erweiterte Auflage. Schnell & Steiner, Regensburg 2009, 59 S., ISBN 978-3-7954-4311-5; Englisch: 6. Aufl. 2007, ISBN 978-3-7954-4310-8; Französisch: 3. Aufl. 2002, ISBN 978-3-7954-6042-6
- Josef Heinzelmann: Spuren der Frühgeschichte von St. Stephan in Mainz. Ein Beitrag zu einer noch nicht geführten Diskussion. In: Archiv für mittelrheinische Kirchengeschichte 56. 2004, S. 89–100.
- Rolf Dörrlamm, Susanne Feick, Hartmut Fischer, Hans Kersting: Mainzer Zeitzeugen aus Stein. Baustile erzählen 1000 Jahre Geschichte. Verlag Hermann Schmidt, Mainz 2001, ISBN 3-87439-525-1
- Helmut Mathy: Tausend Jahre St. Stephan in Mainz. Ein Kapitel deutscher Reichs- und Kirchengeschichte. Mit einem Anhang über die letzte Visitation des Stiftes 1780/1781. Aurea Moguntia (Band 4). von Zabern, Mainz 1990, 184 S., ISBN 3-8053-1189-3
- Alois Gerlich: Das Stift St. Stephan zu Mainz. Beiträge zur Verfassungs-, Wirtschafts- und Territorialgeschichte des Erzbistums Mainz. Ergänzungsbände zum Jahrbuch für das Bistum Mainz (Band 4). Matthias-Grünewald-Verlag, Mainz 1954, 194 S.
Linki zewnętrzne