Kościół św. św. Marcina i Doroty w Wojkowicach Kościelnych

Kościół św. św. Marcina i Doroty w Wojkowicach Kościelnych
Zabytek: nr rej.
- A/684/2020 z 03.08.2020 (woj. śląskie)[1]
- 64 z 18.11.1948 (woj. śląsko-dąbrowskie)
- A/16/60 z 23.02.1960 (woj. katowickie)[2]
kościół parafialny
Ilustracja
Kościół w 2018 roku
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Wojkowice Kościelne

Adres

ul. Kościelna 3

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

parafia

Parafia Świętego Marcina BM w Wojkowicach Kościelnych

sanktuarium
• nadający tytuł

od 27 czerwca 1987
bp Stanisław Nowak

Wezwanie

św. Marcina i św. Doroty

Przedmioty szczególnego kultu
Cudowne wizerunki

obraz Maryi z Dzieciątkiem Jezus

Położenie na mapie gminy Siewierz
Mapa konturowa gminy Siewierz, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. św. Marcina i Doroty w Wojkowicach Kościelnych”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. św. Marcina i Doroty w Wojkowicach Kościelnych”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. św. Marcina i Doroty w Wojkowicach Kościelnych”
Położenie na mapie powiatu będzińskiego
Mapa konturowa powiatu będzińskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. św. Marcina i Doroty w Wojkowicach Kościelnych”
Ziemia50°24′40,58″N 19°12′15,67″E/50,411272 19,204353

Kościół św. św. Marcina i Doroty w Wojkowicach Kościelnychkościół z XIII wieku, wielokrotnie przebudowywany, w Wojkowicach Kościelnych w powiecie będzińskim, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.

Świątynia jest rzymskokatolickim kościołem parafialnym[3] parafii Świętego Marcina BM w Wojkowicach Kościelnych o statusie sanktuarium, jedynym zabytkiem gminy Wojkowice Kościelne[2] oraz jednym z nielicznych zabytków architektury romańskiej w województwie śląskim[4].

Historia

Kościół został wybudowany na przełomie XII i XIII wieku[5], prawdopodobnie w latach 1200–1229[6] przez właściciela Wojkowic Kościelnych z rodu Nowina[7][6].

W 1625 roku[6] ks. Marcin Zelbrzykowski (lub Zelbrychowicz) sprowadził do kościoła obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem[7], co rozpoczęło kult maryjny w świątyni[5], a sam obraz jest uważany przez wiernych za „słynący łaskami”[8]

Świątynia została uszkodzona w czasie II wojny światowej[7], a podczas jej trwania Niemcy zdemontowali dzwony z kościelnej wieży w celu przetopu na cele wojenne[9].

W 1984 roku[10] doszło do pożaru kościoła, po tym wydarzeniu świątynia została kompleksowo odrestaurowana[5].

Wojkowicka świątynia jest jedynym w Polsce sanktuarium Matki Bożej Dobrej Drogi[6]. Zostało ono erygowane 27 czerwca 1987 przez biskupa Stanisława Nowaka[5][7].

Około 2012 roku znaleziono ludzkie szczątki podczas prac przy fundamentach świątyni[5].

Architektura

Pierwotny kościół został wzniesiony w stylu romańskim[6]. Romański charakter zachowały: prostokątne kolebkowe prezbiterium[7] z ciosów kamiennych, zakrystia przekształcona w skarbiec oraz fragment nawy[6]. Świątynia była przebudowywana w 1618, 1700[7] i 1750 roku oraz po II wojnie światowej[5]. Obecny styl świątyni można określić jako neoromański[7]. Jest to jednonawowy kościół z dwiema bocznymi wnękami (kruchtami), dach został pokryty blachą, z jedną wieżą z barokowym hełmem z ośmioboczną latarnią[7] oraz z sygnaturką zaopatrzoną w najmniejszy dzwon[11]. Nawę zamyka empora z organami, a ponad nią znajdują się dwie loże[7].

Wyposażenie

W prezbiterium znajduje się barokowy ołtarz główny[7] pochodzący sprzed 1743 roku, który został ufundowany przez proboszcza Jakuba Koniecznego (lub Kieniewicza) z Pilicy[10]. Autorstwo przypisywane jest śląskiemu rzeźbiarzowi Pawłowi Walentego Wiązkowiczowi (Więckiewiczowi) z warsztatem[3]. Ołtarz wykazuje wpływy wzorów architekta i jezuity Andrei del Pozza[12] i luźno nawiązuje do formy ołtarza z kościoła św. Ignacego w Rzymie autorstwa tegoż Pozza[10]. Do rzymskiego wzoru zbliżony jest kulisowy portyk kolumnowy[10]. Św. Marcin został przedstawiony w płaskorzeźbionej nadstawce, jego przedstawienie otaczają wolutowe spływy z postaciami aniołów[10]. Przy obrazie wisiało pięć sznurów korali, które stanowiły wyraz nabożeństwa parafian[13]. Ołtarz poddawano renowacji w latach 1809–1811 oraz w 1956 roku[7]. Po pożarze w 1984 roku ołtarz został niefachowo odbudowany, przez co jest daleki od pierwotnej wersji i brak mu niemal wszystkich oryginalnych ornamentów oraz figur poza figurą św. Doroty[7] lub Katarzyny, która jest pokryta grubą warstwą pozłoty, co utrudnia jej dokładną analizę[10].

W barokowym ołtarzu głównym znajduje się źle zachowany[14] gotycki obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem typu hodegetria[14], który powstał około 1440–1450 roku[6]. Został namalowany temperą na desce; podłoże składa się z trzech sklejonych desek[6]. Przedstawia Matkę Boską w różowej sukience i ciemnozielonym płaszczu oraz dzieciątko Jezus w szarozielonej tunice[6]. Dzieło jest zbliżone np. do XV-wiecznego wizerunku Matki Bożej Błędowskiej z kościoła św. Michała Archanioła w Błędowie[15]. Obraz otaczają wspomniane ornamenty i figura św. Marcina[6] oraz świętej Doroty lub Katarzyny[10].

Na prawo od ołtarza głównego umieszczono niewielką rokokową ambonę, którą wieńczą główki aniołków[7], zaś na lewo znajduje się ołtarz boczny z XVIII wieku w stylu późnego baroku, w którym wisi obraz św. Antoniego, na którym święty otrzymuje Dzieciątko Jezus od Matki Bożej, a także obraz św. Wiktorii umieszczony w zwieńczeniu ołtarza[7]. Obok drugiego późnobarokowego bocznego ołtarza z XVIII wieku stoi kamienna chrzcielnica ozdobiona herbem Prus oraz inicjałami kapłana Jakuba Koniecznego, który proboszczem parafii wojkowickiej w latach 1726–1743[7].

Na emporze znajdują się organy zbudowane przypuszczalnie w XIX wieku, z klasycystycznym prospektem, ozdobionym złoconymi dekoracjami snycerskimi. Organy dysponują dziesięcioma głosami, mają jeden manuał i jedną klawiaturę nożną; traktura gry i rejestrów mechaniczna[16].

W świątyni znajduje się również lawaterz odlany z brązu, wykonany w XV wieku. Ma formę wielobocznej wieżyczki, którą wieńczy rodzaj blankowania oraz stożkowate nakrycie z rytami, które naśladują wygląd dachówek. Na ściankach znajdują się dosyć prymitywne ryty, które przedstawiają Matkę Boską z Dzieciątkiem, świętego Marcina (niepewne), świętego Jana Ewangelistę i dwa anioły. Kurek ozdabia głowa lwa[17].

Na ścianie kruchty umieszczono tablicę epitafijną pamięci ks. Józefa Sokołówskiego, wojkowickiego proboszcza zmarłego 3 stycznia 1947 roku[7], a pomiędzy zakrystią a drugą kruchtą znajduje się renesansowy portal z piaskowca[7].

Galeria

Przypisy

  1. Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 4 września 2020 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-05)]. (pol.). wkz.katowice.pl [dostęp 2020-09-05]
  2. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 3 [dostęp 2018-04-24].
  3. a b Wardzyński 2012 ↓, s. 128.
  4. Ariana Gano-Kotula: Romańskie relikty architektury w kościołach parafialnych w Łanach Wielkich oraz Wojkowicach Kościelnych. W: Europejskie inspiracje w sztuce romańskiej województwa śląskiego. Bytom: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2000, s. 41.
  5. a b c d e f sauer: Niezwykłe znalezisko w Wojkowicach Kościelnych. W kościele znaleziono ludzkie szczątki. [w:] naszemiasto.pl Będzin [on-line]. Polska Press, 2012-10-09. [dostęp 2018-04-24].
  6. a b c d e f g h i j Wojkowice Kościelne: kościół św. Doroty i św. Marcina. [w:] dziedzictwo.ekai.pl [on-line]. Katolicka Agencja Informacyjna. [dostęp 2018-04-24].
  7. a b c d e f g h i j k l m n o p q Wojkowice Kościelne – Sanktuarium Matki Bożej Dobrej Drogi. [w:] it-jura.pl informator turystyczny [on-line]. Dariusz Orman. [dostęp 2018-04-24].
  8. Kościół św. Marcina w Wojkowicach Kościelnych. Śląska Organizacja Turystyczna. [dostęp 2018-04-25].
  9. Paluch 2005 ↓, s. 5.
  10. a b c d e f g Wardzyński 2012 ↓, s. 90.
  11. Paluch 2005 ↓, s. 21.
  12. Wardzyński 2012 ↓, s. 89.
  13. Czas zmiany, czas trwania. Studia etnologiczne. Jolanta Kowalska, Sławoj Szynkiewicz, Ryszard Tomicki (red.). T. 56. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 2003, s. 144. ISBN 83-85463-99-2.
  14. a b Piotr Łopatkiewicz: Zabytki plastyki gotyckiej województwa krośnieńskiego. Rzeźba drewniana, malarstwo tablicowe. Krosno: Muzeum Rzemiosła, 1996, s. 63. ISBN 83-905920-0-2.
  15. Agata Ślusarczyk: Madonna wśród jabłoni. [w:] wiara.pl [on-line]. Instytut Gość Media, 2015-06-16. [dostęp 2018-04-24].
  16. Bartłomiej Kopff, Piotr Matoga: Wojkowice Kościelne. Kościół św. Doroty i św. Marcina (Sanktuarium Matki Bożej Dobrej Drogi). [w:] Polskie Wirtualne Centrum Organowe [on-line]. [dostęp 2018-04-25].
  17. Jan Samek: Polskie rzemiosło artystyczne. Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 123. ISBN 978-83-221-0702-7.

Bibliografia

Read other articles:

Salah satu bintang zombie yang terbentuk setelah supernova, SN 2012Z. Bintang zombie adalah jenis bintang yang tercipta ketika sebuah bintang meledak dalam supernova tipe Iax tetapi bintang tersebut tidak mati. Bintang zombie bisa menjadi bintang vampir dengan mengonsumsi bahan bakar dan energi dari bintang terdekat untuk menghidupkan kembali dirinya sendiri.[1] Bintang zombie cenderung muncul dalam sistem bintang biner. bintang zombie dulunya yang terbesar di antara dua bintang tetap...

 

August SchleicherAugust Schleicher, difoto oleh Friedrich KriehuberLahir(1821-02-19)19 Februari 1821Meiningen, Kadipaten Sachsen-MeiningenMeninggal6 Desember 1868(1868-12-06) (umur 47)Jena, Kadipaten Sachsen-Weimar-EisenachAlmamaterUniversitas Tübingen, Universitas BonnAliranHistorisisme[1]Minat utamaIlmu Indo-Eropa Dipengaruhi Franz Bopp,[2] Heinrich Ewald, Jacob Grimm,[2] G. W. F. Hegel, Wilhelm von Humboldt Memengaruhi Johannes Schmidt, August Leskien Mo...

 

Place in Subcarpathian Voivodeship, PolandJasłoStarosty in Jaslo, Gazebo in City Park, Palace, Parish Church, Church of Sts. Stanislaus, Promenade and historic buildings, Jewish Cemetery, Tadeusz Kosciuszko Monument FlagCoat of armsJasłoCoordinates: 49°44′52″N 21°28′17″E / 49.74778°N 21.47139°E / 49.74778; 21.47139Country PolandVoivodeship SubcarpathianCountyJasłoGminaJasło (urban gmina)Established12th centuryTown rights1365Government •...

Не следует путать с почтовым марочным листом[1] или с видовым почтовым листом[2]. Вскрытый почтовый лист 1628 года: видны линии сгиба, адрес и печать, сам же текст письма написан на обороте Почто́вый лист — в современном значении выпускаемая почтой цельная вещь, пр...

 

Eurovision Song Contest 2010Country MoldovaNational selectionSelection processO melodie pentru Europa 2010Selection date(s)Semi-finals:27 February 201028 February 2010Final:6 March 2010Selected entrantSunStroke Project and Olia TiraSelected songRun AwaySelected songwriter(s)Anton RagozaSergey StepanovAlina GaletskayaFinals performanceSemi-final resultQualified (10th, 52 points)Final result22nd, 27 pointsMoldova in the Eurovision Song Contest ◄2009 �...

 

WarsowDéveloppeur Warsow Developpement teamÉditeur Warsow team (d)Début du projet 2000Date de sortie 8 juin 2005 (v 0.04a)Date de fin 2016Genre Jeu de tir à la première personneMode de jeu jeu en réseauPlate-forme Linux, Mac OS X, MorphOS, WindowsLangue anglaisMoteur QfusionVersion 1.51 (8 juin 2014)Site web warsow.netmodifier - modifier le code - modifier Wikidata Warsow ou War§ow (qui signifie « Warsow is Art of Respect and Sportmanship Over the Web », anciennement «...

River in Queensland and New South Wales, Australia ParooParoo Channel, Paroo River Channels[1]Paroo River at Wanaaring, New South WalesLocation of the Paroo River mouth in New South WalesLocationCountryAustraliaStatesQueensland, New South WalesRegionSouth West Queensland, Far West, New South WalesPhysical characteristicsSourceMariala National Park • locationwest of Augathella, Queensland • coordinates26°07′56″S 145°10′39″E / þ...

 

American lawyer & politician (born 1973) Raja KrishnamoorthiOfficial portrait, 2016Ranking Member of the House Committee on the Chinese Communist PartyIncumbentAssumed office February 1, 2023Preceded byPosition establishedMember of the U.S. House of Representativesfrom Illinois's 8th districtIncumbentAssumed office January 3, 2017Preceded byTammy Duckworth Personal detailsBorn (1973-07-19) July 19, 1973 (age 50)New Delhi, IndiaPolitical partyDemocraticSpousePriya ...

 

NaskahUncial 0189TeksKisah Para Rasul 5:3-21Waktu~ 200 MAksarabahasa YunaniDitemukantidak diketahuiKini diBerlin State MuseumsKutipanA.H. Salonius, 'Die griechischen Handschriftenfragmente des Neuen Testaments in den Staatlichen Museen zu Berlin', ZNW 26 (1927): 116-119.Ukuran1 lembaran vellum; 18 x 11,5 cm; 32 baris/halamanJenisTeks AlexandriaKategoriITanganreformed documentaryCatatannomor halaman menunjukkan naskah ini aslinya hanya memuat Kisah Para Rasul Uncial 0189 (dalam penomoran ...

The Vine Inn The Vine Inn is a public house at Vine Hill, Pamphill, Dorset BH21 4EE. It is on the Campaign for Real Ale's National Inventory of Historic Pub Interiors.[1] It was a bakery until about 1900, when it was refitted as a pub. It is owned by the National Trust.[1] References ^ a b Brandwood, Geoff (2013). Britain's best real heritage pubs. St. Albans: CAMRA. p. 36. ISBN 9781852493042. Wikimedia Commons has media related to Vine Inn, Pamphill. vteNational In...

 

Film awards in India 65th National Film AwardsAwarded forBest of Indian cinema in 2017Awarded byDirectorate of Film FestivalsPresented byRam Nath Kovind(President of India)Announced on13 April 2018 (2018-04-13)Presented on3 May 2018 (2018-05-03)Official websitedff.nic.inHighlightsBest Feature FilmVillage RockstarsBest Non-Feature FilmNot awardedBest BookMatmagi Manipur: The first Manipuri Feature FilmBest Film CriticGiridhar JhaDadasaheb Phalke AwardVinod KhannaM...

 

Oh BabyAlbum lagu tema karya Film Oh BabyDirilisJumat, 08 Agustus 2008DirekamJumat, 08 Agustus 2008GenrePopBahasaIndonesia, InggrisLabelSony BMG Music Entertainment IndonesiaKronologi Film Oh Baby OST Oh Baby (2008) Singel dalam album Oh Baby Oh Baby Dirilis: Jumat, 08 Agustus 2008 Lewat SemestaDirilis: 2008 String Module Error: Match not foundString Module Error: Match not found Oh Baby adalah album lagu tema kompilasi yang dirilis tahun 2007. Album ini merupakan lagu tema film layar le...

Italian priest Very ReverendClaudio AcquavivaS.J.Born14 September 1543Died31 January 1615(1615-01-31) (aged 71)OccupationJesuit priestKnown forbeing the second founder of the Jesuit Order and Superior General of the Society of Jesus Claudio Acquaviva, SJ (14 September 1543 – 31 January 1615) was an Italian Jesuit priest. Elected in 1581 as the fifth Superior General of the Society of Jesus, he has been referred to as the second founder of the Jesuit order.[1] Early life an...

 

Jonny KimLahirJonathan Kim1984 (umur 39–40)Los Angeles, California, ASPendidikan BA, Universitas San Diego (2012) MD, Universitas Harvard (2016) AnakTiga Karier luar angkasaAntariksawan NASASeleksiNASA Astronaut Group 22 Karier militerDinas/cabangAngkatan Laut Amerika SerikatTahun2002–sekarangPangkatLieutenant Commander (Mayor)Kesatuan SEAL Team 3 Korps Medis Angkatan Laut KonflikPerang IrakPenghargaanSilver Star Jonathan Kim (lahir 1984) adalah seorang letnan Angkatan Laut Amer...

 

豪栄道 豪太郎 場所入りする豪栄道基礎情報四股名 澤井 豪太郎→豪栄道 豪太郎本名 澤井 豪太郎愛称 ゴウタロウ、豪ちゃん、GAD[1][2]生年月日 (1986-04-06) 1986年4月6日(38歳)出身 大阪府寝屋川市身長 183cm体重 160kgBMI 47.26所属部屋 境川部屋得意技 右四つ・出し投げ・切り返し・外掛け・首投げ・右下手投げ成績現在の番付 引退最高位 東大関生涯戦歴 696勝493敗...

American politician (1747–1833) Sign in front of the McCracken, Kentucky Courthouse (in Paducah, Kentucky) commemorating early members of the U.S. House of Representatives representing Jackson Purchase (U.S. historical region). The First District in the title actually changed over time. It refers to the Jackson Purchase, which was in the 5th district from 1819 to 1823, the 12th district until 1833, and then the 1st district until the end of the sign's lineage in 1855. Anthony New (1747 R...

 

30

「30」のその他の用法については「30 (曖昧さ回避)」をご覧ください。 29 ← 30 → 31素因数分解 2 × 3 × 5二進法 11110三進法 1010四進法 132五進法 110六進法 50七進法 42八進法 36十二進法 26十六進法 1E二十進法 1A二十四進法 16三十六進法 Uローマ数字 XXX漢数字 三十大字 参拾算木 位取り記数法 三十進法 30(三十、参拾、參拾、卅、丗、さんじゅう、みそ、みそじ)は自然...

 

American ballet dancer (born 1942) For physicist, see Patricia McBride (physicist). Patricia McBrideMcBride in Balanchine's Jewels, 1967Born (1942-08-23) August 23, 1942 (age 82)Teaneck, New JerseyOccupation(s)Ballerina, teacherYears active1959–1989SpouseJean-Pierre BonnefouxChildrenMelanie Bonnefoux-DeCoudres, Christopher BonnefouxAwardsKennedy Center Honors, 2014 Patricia McBride (born August 23, 1942) is a ballerina[1] who spent nearly 30 years dancing with the New York...

Primary, middle, secondary school in Odisha, IndiaDeepika English Medium SchoolOfficial LogoLocationRourkelaOdishaIndiaInformationTypePrimary, middle, secondaryMotto'Light the Flame'Established1976FounderV.N.N. PanikerSchool districtSundergarhChairpersonT. G. KanekarPrincipalPravin Kumar Sharma [1]ClassesClass I to class XIICampusSector 05Colour(s)Red, blue, green, and yellow       MascotNetaji, Patel, Nehru, SashtriAffiliationCBSEWebsitedeepikaemschool.in Deepika...

 

フォルトゥン・ガルセスFortún Garcés ナバラ国王 在位 870/82年 - 905年出生 9世紀死去 922年パンプローナ王国、レイレ修道院埋葬 パンプローナ王国、レイレ修道院配偶者 アウリア子女 イニゴ・フォルトゥネスアスナール・フォルトゥネスベラスコ・フォルトゥネスロペ・フォルトゥネスオネカ・フォルトゥネス家名 イニゴ家王朝 イニゴ朝父親 ガルシア・イニゲス母親 ウ�...