Klon jesionolistny (Acer negundoL.) – gatunekdrzewa z rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae). W obrębie rodzaju klasyfikowany do sekcji Negundo i serii Negundo[3]. Występuje naturalnie w Ameryce Północnej i Środkowej (na południu sięga do Gwatemali i stanu Chiapas w Meksyku)[3]. Zawleczony, zdziczały i w pełni zadomowiony w wielu częściach świata, także w Polsce. Do Europy i Polski introdukowany został w XVIII–XIX wieku (kenofit). Występuje powszechnie niemal w całym kraju z wyjątkiem części Pomorza i Polski północno-wschodniej[5]. Zaliczany jest do roślin inwazyjnych – niebezpiecznych dla rodzimej flory[6].
Morfologia
Pokrój
Osiąga wysokość 18–20[7][8] (25[9]) m. Formuje szeroką, rozłożystą i nieregularną koronę[9].
Drzewo często wielopniowe lub nisko rozgałęzione, pnie zwykle krzywe, pokryte naroślami. Konary pokładające się, pędy pionowe[7], prętowate i dosyć sztywne, nagie i błyszczące lub pokryte sinym woskowym nalotem[9]. Kora początkowo oliwkowozielona i gładka, z czasem robi się jasnoszara i spękana, z nieregularną siatką bruzd[7].
Nieparzystopierzaste, składające się z 3–5, rzadziej 7–9 listków, osadzonych na krótkich łodyżkach. Listki są jajowate do jajowatolancetowatych, całobrzegie, nieregularnie piłkowane lub klapowane, osiągają długość do 10 cm[9]. Liście ułożone naprzeciwlegle. Górna powierzchnia liści zielona, dolna owłosiona.
Jednostronnie oskrzydlony, wydłużony orzeszek (tzw. skrzydlak), który rośnie połączony symetrycznie z drugim. Skrzydlaki ustawione są pod kątem ostrym, skrzydełka prawie równoległe[9].
Liście
Kwiaty żeńskie
Kwiaty męskie
Owoce
Gatunki podobne
Od klonu winnolistnego, klonu palmowego 'Hagomoro' i innych stale trójlistkowych klonów odróżnia się większym rozmiarem i bardziej nieregularnym pokrojem[7].
Biologia i ekologia
Megafanerofit. Gatunek dwupienny. Kwitnie od marca do kwietnia[8]. Kwiaty pojawiają się jeszcze przed rozwinięciem liści[9]. Liczba chromosomów: 2n = 26[8]. Rośnie szybko, ale jest krótkowieczny. Jego kruche gałęzie są często łamane przez wiatry lub śnieg.
Najlepiej rośnie w mieszanych lasach liściastych rosnących na żyznych, wilgotnych glebach. Bardzo odporny na suszę, zanieczyszczenia powietrza oraz mrozy. W Polsce sadzony i zdziczały, najczęściej nad rzekami[8].
Zmienność
Odmiana 'Variegatum'
Wyróżnianych jest kilka taksonów niższego rzędu, w zależności od ujęcia opisywanych w randze podgatunków lub odmian:
A. negundo 'Auratum' – odmiana żeńska, młode przyrosty jasnożółte, później jasnozielone[7].
A. negundo 'Elegans' – błyszczące liście z szerokim jasnożółtym brzegiem[7].
A. negundo 'Flamingo' – młode liście białe do jasnoróżowych z zielonymi plamami, o różowych ogonkach. Dorosłe liście ciemnozielone z białym obrzeżeniem[7].
A. negundo 'Kelly's Gold' – odmiana żeńska, mała, jaskrawa[7].
A. negundo 'Variegatum' – odmiana żeńska, o bardzo dekoracyjnych jasnych, białopstrych liściach i owocach z białymi skrzydełkami[7].
Sprowadzona do Europy w XVII wieku, z czasem zdziczała, rozsiewa się naturalnie, często zachwaszczając otoczenie. Obecnie wyhodowano wiele odmian o kolorowych liściach często z barwnymi obwódkami, które często sadzone są w ogrodach przydomowych. Zwykle są to formy szczepione na pniu. Sposób uprawy: Sadzony z gotowych sadzonek. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby. Najlepiej rośnie na miejscach słonecznych. Chcąc uzyskać ładny, zagęszczony wygląd korony należy ją systematycznie przycinać.
Inne zastosowania
Bywa wykorzystywany do pozyskiwania syropu klonowego[7].
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑Acer negundo, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species(ang.).
↑AdamA.ZającAdamA., MariaM.ZającMariaM., Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3. Brak numerów stron w książce
↑ abcdefghijOwenO.JohnsonOwenO., DavidD.MoreDavidD., Drzewa, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2009, s. 390, ISBN 978-83-7073-643-9.
↑ abcdLucjanL.RutkowskiLucjanL., Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 294, ISBN 83-01-14342-8.
↑ abcdefgAlicjaA.SzweykowskaAlicjaA., JerzyJ.SzweykowskiJerzyJ., Słownik botaniczny, wyd. II, zmienione i uzupełnione, Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 373-374, ISBN 83-214-1305-6.
