King Follett (ur. 24 lub 26 lipca 1788^[1], zm. 9 marca 1844 w Nauvoo)^[2] – amerykański rolnik i policjant, jedna z postaci historii ruchu świętych w dniach ostatnich (mormonów). Potomek rodziny osiadłej w Ameryce Północnej w pierwszej połowie XVII wieku, jeden z wczesnych członków Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. Uczestnik pierwszych mormońskich migracji oraz konfrontacji ze społeczeństwem amerykańskim. Jako ostatni święty w dniach ostatnich został zwolniony z więzienia w Missouri, w październiku 1839. Ochroniarz i bliski przyjaciel Josepha Smitha. Życie i przykład Folletta posłużyły mormońskiemu przywódcy za przyczynek do wygłoszenia kazania uznawanego za najpełniejszy zarys jego poglądów teologicznych.

Z uwagi na ogromną wagę przywiązywaną do rodowodu w kulturze świętych w dniach ostatnich przodkowie Folletta są dosyć dobrze znani. Pierwszy Follett, którego ślad odszukać można w archiwach na kontynencie amerykańskim, to John, wzmiankowany w 1640. Kolejny to Robert, utrwalony w dokumentach w 1655, w związku z zawarciem przezeń związku małżeńskiego z Persis Black^[3]. To właśnie od niego wywodzili się bezpośredni przodkowie Kinga Folletta, jego prapradziadek John (1669–ok. 1718), pradziadek John (1695–1747) oraz dziadek, także John (1727–ok. 1818)^[4]. Ojciec Folletta, również noszący tradycyjne rodzinne imię John (1752–1829), jako młody człowiek brał udział w amerykańskiej wojnie o niepodległość^[5]. Za miasto, z którego cała rodzina wywodzi się w kontekście północnoamerykańskim, można uznać Salem w dzisiejszym stanie Massachusetts^[6].

Kontekst rodzinny Kinga Folletta jest ważny nie tylko dla umiejscowienia go chociażby w regionalnym krajobrazie młodej, od niedawna dopiero niepodległej republiki. Follett wychował się bowiem w środowisku wielodzietnym, nawet jak na standardy typowe dla wciąż ubogiego i wciąż w większości rolniczego społeczeństwa wczesnych Stanów Zjednoczonych. Miał około 20 braci i sióstr, tak rodzonych, jak i przyrodnich^[7]. Czyniło to z mormonizmu tradycję szczególnie atrakcyjną dla Folletta. W religii tej bowiem rodzina stanowi centralny element całego systemu wierzeń. Jest również podstawową i jedyną jednostką, w której osiąga się wywyższenie, ostateczny cel doświadczenia religijnego dla każdego pobożnego świętego w dniach ostatnich^[8].

Równie ważne w zrozumieniu Folletta jest to, iż nie pozostawił on po sobie ani dzienników, ani listów. Nie zachowały się też ani żadne jego zdjęcia, ani przedstawiające go obrazy, w przeciwieństwie do innych, bardziej rozpoznawalnych i szerzej znanych świętych w dniach ostatnich z początkowego okresu mormońskiej historii. Jedynymi artefaktami bezpośrednio z nim związanymi, które zachowały się do czasów współczesnych, są trzy dokumenty z jego podpisem. Przechowuje je Biblioteka Historii Kościoła w Salt Lake City^[3].

King Follett przyszedł na świat jako dziecko Johna Folletta i Hannah Oak (Oake) Alexander^[9][10]. Był ich trzecim synem^[11]. W źródłach istnieją pewne rozbieżności co do jego miejsca urodzenia. Część z nich podaje, iż miało to miejsce w Winchester w stanie New Hampshire^[12]. Inne natomiast przekazują jedynie oględnie, że urodził się w Vermoncie^[13]. Sprzeczność tę można najprawdopodobniej wyjaśnić tym, że w latach 70. XVIII wieku mieszkańcy Winchester opowiedzieli się przeciwko przyłączeniu swego miasteczka do Vermontu. Decyzja ta zbiegła się w czasie z przybyciem rodziny Follettów w te okolice^[14]. Nietypowe imię zostało mu nadane na cześć rodziny zaprzyjaźnionej z jego rodzicami^[6].

Na temat jego życia i aktywności do momentu, w którym związał się z mormonizmem, w zasadzie niewiele wiadomo. Źródła nie przekazują przykładowo ani daty pierwszego chrztu Kinga Folletta, ani też dat chrzcin jego rodzeństwa urodzonego przed 1790^[15]. Wiadomo wprawdzie, że od wczesnego dzieciństwa pracował na roli, ale już poziom odebranej przez niego formalnej edukacji pozostaje obiektem przypuszczeń i domniemań^[16]. Nie zachowało się też zbyt wiele informacji na temat jego pierwotnej przynależności religijnej. Można niemniej stwierdzić, że rodzina związana była z kongregacjonalistami^[17]. Bezpośrednio przed przejściem na mormonizm Follett należał do Kościoła Episkopalno-Metodystycznego^[18].

King Follett stał się członkiem Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich niedługo po formalnym zorganizowaniu tej wspólnoty religijnej. Prawdopodobnie, jak wielu współczesnych sobie świętych w dniach ostatnich był rozczarowany tradycyjnymi wyznaniami chrześcijańskimi^[19]. Ochrzczony został wiosną 1831^[2]. Należał do gminy Kościoła w hrabstwie Jackson w stanie Missouri, związanej z rodziną Whitmerów (ok. 1833)^[2].

Podobnie jak zdecydowana większość wczesnych nawróconych na mormonizm silnie związał się ze swą nową religią. Uczestniczył we wczesnych mormońskich migracjach, w związku z nimi pomieszkiwał kolejno w hrabstwie Clay w Missouri (od 1833)^[2], następnie zaś na terenach należących do utworzonego w 1836 hrabstwa Caldwell (od 1835)^[2]. Brał udział w stopniowo tworzącej się kulturze rytualnej mormonizmu. 16 grudnia 1835 otrzymał chociażby swoje błogosławieństwo patriarchalne^[20]. Nie zachowało się ono wszakże w archiwach kościelnych^[21]. Błogosławieństwo patriarchalne jest w mormońskiej tradycji świętym tekstem zawierającym pouczenia i obietnice dla godnego ich wiernego. Ma naśladować błogosławieństwa, którymi starotestamentalny Jakub obdarzył swych synów^[22].

King Follett szybko został włączony w hierarchiczne struktury młodego Kościoła. Były one niemal od początku osadzone w swoiście rozumianym w mormońskiej teologii kapłaństwie^[23]. Wyświęcony 28 stycznia 1836 na starszego w Kirtland w stanie Ohio^[2], a w okolicach kwietnia 1837 najprawdopodobniej na wyższego kapłana^[2]. W źródłach pojawiają się również informacje o jego wyświęceniu na siedemdziesiątego, które miało nastąpić w okolicach kwietnia 1836^[7]. Brał udział w walkach między mormońskimi osadnikami a milicjami stanowymi Missouri^[2]. Po ich zakończeniu został osadzony w więzieniach w Richmond oraz w Columbii^[2]. Zwolniony jako ostatni święty w dniach ostatnich przetrzymywany w więzieniach w Missouri^[24]. Wyszedł na wolność w październiku 1839^[25]. Osiadł następnie w Illinois (1839)^[2].

W tym też stanie podjął pracę w policji zdominowanego przez swych współwyznawców hrabstwa Hancock^[2]. Wspomagał budowę świątyni mormońskiej w Nauvoo, jak również świątyni masońskiej w tym samym mieście. Prawdopodobnie posługiwał także na krótkoterminowych misjach^[26]. Wstąpił jednocześnie do mormońskiej milicji Nauvoo Legion. Otrzymał w niej stopień kapitana (16 października 1841)^[7]. Podobnie jak wielu świętych w dniach ostatnich w początkowym okresie funkcjonowania Kościoła był wolnomularzem^[24]. Był również bliskim przyjacielem Josepha Smitha, prezydenta Kościoła oraz twórcy ruchu świętych w dniach ostatnich^[27]. Wykonywał też obowiązki jego ochroniarza, współpracując w tym zakresie choćby z George’em A. Smithem, członkiem Kworum Dwunastu Apostołów^[7][28]. Pod koniec życia jego sytuacja materialna była relatywnie stabilna. Zgodnie z danymi za 1842 posiadał dobra o łącznej wartości 163 dolarów, co czyniło go jednym z zamożniejszych świętych w dniach ostatnich zamieszkujących ówczesne Nauvoo^[29].

King Follett zakończył życie w Nauvoo^[2]. Przyczyną zgonu były obrażenia odniesione przezeń w wypadku przy wykopywaniu studni z 27 lutego 1844^[30]. Zgodnie z relacjami świadków Follett wykładał cegłami wydrążony otwór, otrzymując przy tym materiał najprawdopodobniej w sporych rozmiarów wiadrze z dębowych klepek. W pewnym momencie sznur, na którym spuszczano wiadro, zerwał się, w wyniku czego King Follett został zasypany przez cegły, ziemię oraz odłamki skalne. Został wydobyty z dołu, w którym spoczywał, a następnie przeniesiony do swego domu. W nim też zmarł jedenaście dni później^[31].

Pochowany został 10 marca 1844 na należącym do Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich cmentarzu miejskim. W zależności od źródła nosił on nazwę Parley Street Cemetery, Pioneer Cemetery, Old Pioneer Cemetery lub Old Nauvoo Burial Grounds^[32]. Pogrzeb zawierał liczne odwołania do ceremoniału masońskiego, a w przygotowaniu ciała do pochówku pomagali członkowie macierzystej loży Folletta^[33]. Sformowana procesja żałobna przybrała dość znaczące rozmiary, kondukt mógł mieć długość przeszło jednego kilometra^[34]. Głęboko zakorzeniona w mormońskiej świadomości tradycja wskazuje, że podczas pogrzebu jednym z mówców był żegnający przyjaciela Joseph Smith. Przekonanie to jest jednak najprawdopodobniej błędne i nie wynika jednoznacznie z dostępnych źródeł^[35].

W 1815 lub 1816 w nowojorskim hrabstwie St. Lawrence poślubił Louisę Tanner^[18]. Doczekał się z nią 9 dzieci^[7]. Były to kolejno Adeline (1818–1884), John (1819–ok. 1849), Nancy M. (1823–1874), Edward (1821–ok. 1827), William Alexander, Emily (ok. 1829), Mary (ok. 1831), Edward Moroni (Marion, 1833–1892) oraz Warren King (1838–1897)^[36]. Tylko jedno z nich, William Alexander Follett (1825–1885), dołączyło do migracji świętych w dniach ostatnich na zachód, na tereny należące do dzisiejszego stanu Utah^[37]. Wdowa po Kingu Follecie najprawdopodobniej krytycznie oceniała przywódców kierujących Kościołem Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich bezpośrednio po zamordowaniu Josepha Smitha w czerwcu 1844^[38]. Możliwe, iż miała kontakt z kutlerytami, grupą mormońską uznającą Alpheusa Cutlera za prawowitego następcę Smitha. 6 lipca 1863 została ochrzczona w Zreorganizowanym Kościele Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. W tejże też denominacji, uznającej Josepha Smitha III za przywódcę oraz proroka, pozostała do śmierci w 1891^[39].

King Follett na trwale zapisał się w pamięci zbiorowej świętych w dniach ostatnich. Jako jeden z wczesnych członków Kościoła miał swój wkład w tworzenie się tak zrębów organizacyjnych wspólnoty, jak i w stopniowe wykształcenie się jej kulturowej odrębności^[40]. Pamiętany jest jednak nade wszystko dzięki kazaniu wygłoszonemu przez Smitha ku jego pamięci 7 kwietnia 1844^[41][27], podczas konferencji generalnej Kościoła^[42]. Tekst ten poświęcony jest głównie naturze Boga. Uznaje się go za najpełniejszy zarys poglądów teologicznych pierwszego mormońskiego przywódcy^[43][44].

Wokół wspomnianego powyżej kazania narosła przez dekady bardzo obszerna literatura. Znalazł w niej swoje miejsce również i sam King Follett. Joseph Smith doprowadził bowiem w tym wystąpieniu do logicznego końca swoje sygnalizowane od lat przeświadczenie o nadzwyczajnym potencjale człowieka. Uczynił to posługując się właśnie przykładem Folletta. Wskazał, że jego życie, zwyczajne i skupione na wypełnianiu codziennych obowiązków, poświęcone posłudze we wspólnocie oraz skoncentrowane na własnej rodzinie, stanowiło w istocie godny do naśladowania wzorzec. Zgon Kinga posłużył mu tym samym za pretekst do uczynienia z przeciętnego, choć prawego życia w zasadzie pewnej recepty – na osiągnięcie przez jednostkę dosłownej boskości^[45].

• Matthew L. Harris. Mormons and Lineage: The Complicated History of Blacks and Patriarchal Blessings, 1830–2018. „Dialogue: A Journal of Mormon Thought”. 51 (3), s. 83–130, 2018. Dialogue Foundation. ISSN 1554-9399. 
• Joann Follett Mortensen. King Follett: Revisiting His Death, Burial, and Funeral(s). „Journal of Mormon History”. 41 (2), s. 182–200, 2015. ISSN 0194-7342. 
• Donald Q. Cannon. The King Follett Discourse Joseph Smith’s Greatest Sermon in Historical Perspective. „Brigham Young University Studies Quarterly”. 18 (2), s. 1–14, 1978. Brigham Young University. ISSN 2167-8472. 
• Roger Terry. Authority and Priesthood in the LDS Church, Part 1: Definitions and Development. „Dialogue: A Journal of Mormon Thought”. 51 (1), s. 1–37, 2018. Dialogue Foundation. ISSN 1554-9399.