Kazuyuki Sogabe (jap.曽我部 和行, od 1 stycznia 1985 używał zapisu 曽我部 和恭 czytanego w ten sam sposób:Sogabe Kazuyuki; pseudonim: ガベ Gabe; ur. 16 kwietnia1948 w Tosa w prefekturze Kōchi, zm. 17 września2006 w Narita w prefekturze Chiba) – japoński seiyū, aktor, muzyk, narrator, reżyser, gitarzysta i wokalista zespołu Slapstick.
Życiorys
Dzieciństwo i młodość
Kazuyuki Sogabe urodził się 16 kwietnia 1948 roku w Tosa w prefekturze Kōchi na wyspie Sikoku[1]. Kiedy miał dwa lata, jego rodzina przeniosła się do Funabashi w prefekturze Chiba[1] i takie jego pochodzenie podaje wiele źródeł[2][3][4][5][6][7][8]. Był jedynakiem, ale wychowywał się z trzynaściorgiem kuzynów w domu, gdzie z racji okresu powojennego brakowało jedzenia[2][3]. Jego ojciec Toshitaka (敏孝)[9], zgodnie z rodzinną tradycją potomek rodu Chōsokabe[4], był księgowym i prowadził miejskie dojo "Shunpūkan" (春風館) w Funabashi[1][2][3] (od października 1953 do marca 1958 roku pełnił funkcję sekretarza generalnego tamtejszej federacji kendo[10]). Ojciec od najmłodszych lat zabierał syna do dojo ze sobą, więc Sogabe dostał pierwszą zbroję (bōgu), kiedy był w pierwszej klasie podstawówki i miał około pięciu bambusowych mieczy. Ćwiczył kendo cztery razy w tygodniu, pojedynkując się głównie z policjantami z Funabashi. Szczególnie dobrze wychodził mu cios kote[1]. Uczęszczał do Miejskiej Szkoły Podstawowej Katsushika w Funabashi (船橋市立葛飾小学校)[11]. Jak wspominał w wywiadzie, był tam "grzecznym dzieckiem" i członkiem samorządu klasowego. Ze względu na odbywające się zaraz po lekcjach treningi kendo nie miał czasu na spotkania z kolegami[2][3], ale żal mu było się z nimi rozstawać, kiedy w szóstej klasie przeniósł się do szkoły podstawowej Ogawa w Kanda w okręgu Chiyoda (千代田区立小川小学校) w Tokio. Dojeżdżał tam z Funabashi linią Sōbu wraz z ojcem do stacji Ochanomizu (御茶ノ水駅), co pozwalało im na 30 minut rozmowy - Sogabe stwierdził, że poznał wtedy ojca na nowo[12]. Po ukończeniu szkoły podstawowej uczęszczał do gimnazjum Hitotsubashi (一橋中学) w okręgu Chiyoda w Tokio[13], gdzie w 1962 roku wygrał konkurs na slogan promujący uczciwe wybory (był jednym z 18 laureatów na 6250 uczestników)[14]. Najlepiej radził sobie z matematyką, językiem angielskim i muzyką, nie lubił zajęć z klasycznego języka japońskiego i historii Japonii poza okresem Sengoku[13]. W drugiej klasie gimnazjum zdobył pierwszy dan w kendo[1]. Kontynuował naukę w liceum Hitotsubashi (一橋高校)[5][13]. W drugiej klasie liceum, w sierpniu 1965 roku, zdobył drugi dan w kendo ku radości ojca[2][3], który - jak syn później zrozumiał - już wtedy chorował na ostrą białaczkę i w październiku zmarł[2][3][5]. Wybuch rodzinnego sporu o spadek po ojcu był dla Sogabe wejściem w świat dorosłych[2][3].
Po ukończeniu liceum, pracując dorywczo[5], wstąpił na Uniwersytet Keiai (w tamtym czasie: Uniwersytet Ekonomiczny Keiai, 敬愛経済大学) w mieście Chiba[7], wychodząc naprzeciw oczekiwaniom, że syn podąży podobną ścieżką, jak jego ojciec - kierownik działu księgowości w dużej firmie. Ostatecznie, pamiętając zapracowanego ojca, który rzadko się z nim bawił, pomimo sprzeciwu matki Sogabe porzucił studia na czwartym roku tuż przed ich ukończeniem[4]. Wiedząc, że zawiódł matkę, a krewni potępili jego decyzję, nie szukał u nich wsparcia[5]. Formalnie pozostając studentem uniwersytetu (co trwało łącznie osiem lat)[15], wstąpił do Centrum Szkolenia Talentów Nippon TV (日本テレビタレント養成所, Nihon Terebi Tarento Yōsei-sho) z zamiarem zostania piosenkarzem[2][3][4][16]. Była to szkoła, którą wybierały także osoby zainteresowane aktorstwem[17], więc choć Sogabe zapisał się na kurs muzyczny, członek trupy aktorskiej Izumiza (泉座) poprosił go o zagranie w sztuce[15]. Sogabe obejrzał wtedy (w 1970 roku)[18] spektakl Théâtre Echo (テアトル・エコー) Omoteura Gen'nai Kaeru Gassen (表裏源内蛙合戦)[1] (w którym sam wystąpił ponad 20 lat później) i - jak przyznał w wywiadzie - choć wcześniej nie widział żadnej sztuki i tylko raz w grał w przedstawieniu w szkole podstawowej, z jakiegoś powodu bardzo go to poruszyło[15]. Choć wcześniej uważał zajmowanie się teatrem za niezbyt męskie zajęcie, stopniowo zaczęła mu się udzielać aktorska pasja[2][3][15]. Jego talent wokalny został dostrzeżony przez jednego z aktorów Théâtre Echo, który zaprosił go na egzamin wstępny do szkoły prowadzonej przy tym teatrze[19]. Sogabe postanowił zdawać z myślą o połączeniu w swojej pracy aktorstwa i śpiewu[4] oraz zachęcony pochwałami po występie we wspólnym przedstawieniu z kolegami z Centrum[17]. Zdał egzamin (choć z bardzo słabym wynikiem 35 punktów, ponieważ wcześniej nie interesował się sztuką i nie znał odpowiedniego słownictwa[2][3] - ze swoimi ocenami znalazł się na przedostatnim miejscu na liście przyjętych[19]) i dołączył do trupy w wieku 22 lat[17] (inne źródło podaje jako moment dołączenia do zespołu teatralnego maj 1971 roku[20], a więc 23 lata). Przez rok lub dwa pracował dorywczo sprzątając tory w kręgielni, żeby zarobić na swoje utrzymanie[2][3]. W 1973 roku zadebiutował jako aktor. Był to dla Sogabe początek wielu lat bardzo intensywnej pracy w potrójnej roli seiyū, aktora i muzyka.
Muzyk
Jako dziecko Sogabe był zainteresowany chórem chłopięcym, ale nie podobało się to jego ojcu[2][3]. Marzył o gitarze już w szkole podstawowej[21]. Ćwicząc w domu kendo, słuchał Jeffa Becka i Jimiego Hendrixa[1].W drugiej klasie gimnazjum, wykorzystując zaoszczędzone pieniądze[4] (15 tysięcy jenów zarobione dzięki pracy dorywczej)[22], kupił na raty gitarę elektryczną i wzmacniacz i zaczął grać[4]. Kiedy indziej deklarował, że stało się to w trzeciej klasie gimnazjum[23], w pierwszej[24] lub nawet drugiej klasie liceum[15]. W tym czasie zafascynował go zespół The Ventures[21] (szczególnie płyta "Knock Me Out"[25]). Uczył się grać piosenki ze słuchu, próbował tworzyć własne kompozycje[4], grał w zespole[2][3], który założył mając około 17 lat[5] z kolegami z klasy[22]. Pierwszymi utworami, których się nauczył, były "Jeux interdit" Narciso Garcii Yepesa i "Where Have All The Flowers Gone"[22]. W momencie ukończenia szkoły średniej jego repertuar obejmował w sumie już sto utworów[4].
Na studiach założył z kolegami zespół Lucy's (ルシーズ) i jako półprofesjonalista grywał w barach w Jokohamie, Ikebukuro i Shinjuku, opuszczając wykłady[1]. Przez około pół roku odwiedzał bary "ACB" i "Drum"[26], w których występowały zespoły z nurtu Group Sounds[27]. Między 18 a 21 rokiem życia (1966-69) Sogabe był zaangażowany (prawdopodobnie jako techniczny) w działalność zespołu Terauchi Takeshi to Banīzu. Idąc za radą Takeshiego Terauchiego zaczął grać na gitarze każdego dnia bez wyjątku[5]. Opuścił jednak swój półprofesjonalny zespół Lucy's, kiedy pozostali muzycy zdecydowali się porzucić rhythm & bluesa na rzecz tzw. (w Japonii) nowego rocka[5].
Będąc już studentem Teatru Echo (od roku 1971), pracował dorywczo nocami, akompaniując w barach śpiewającym gościom. W ciągu jednej nocy grał około 100 utworów, od popularnych piosenek po jazz. Nie mógł śpiewać zgodnie z rytmem, ale musiał dostosowywać się do sposobu śpiewania pijanych klientów. Uważał to za powód do wstydu, ale stwierdził, że ostatecznie pogłębiło to jego rozumienie gry na gitarze[16].
Ulubiony instrument, gitarę firmy Mosrite wartą w momencie zakupu 310 tys. jenów, kupił za 270 tys., a zapytany o numer seryjny odpowiedział, że go nie pamięta[28].
W sierpniu 1977 roku z innymi aktorami głosowymi założył zespół muzyczny SLAP STICK (スラップスティック)[29], w którym grał na gitarze prowadzącej, śpiewał, komponował i pisał pojedyncze teksty aż do zawieszenia działalności zespołu w 1988 roku[30]. 21 maja 1980 roku wydał pierwszy album solowy[31], a trzy dni później, 24 maja, dał pierwszy promujący go solowy koncert w Tokio[32][31]. W latach 1980-1982 wydał łącznie 3 długogrające płyty solowe z własnymi kompozycjami, tekstami i wokalem, a między 1978 a 1986 rokiem 13 albumów i 6 singli z zespołem SLAP STICK[33][30][34]. W czasach działalności SLAP STICKu corocznie dawał z zespołem od kilku do kilkunastu koncertów. Nagrywał też piosenki do filmów anime i skomponował dwa utwory na pierwszy solowy album przyjaciela z zespołu, Toshio Furukawy[35][36].
W ostatnim wywiadzie, przeprowadzonym 16 września 2003 roku, niemal dokładnie trzy lata przed śmiercią, potwierdził, że nadal gra na gitarze[37].
Aktor, seiyū i reżyser teatralny
Kazuyuki Sogabe w 1978 roku na wystawie prac Kuni Arisaki, autorki m.in. broszury teatralnej dla zespołu Four-in-One. Fot. Hisako Murayama
Od 1971 roku związany był z Teatrem Echo[20] - najpierw jako student, a później jako stały członek trupy aktorskiej. Jego debiutem scenicznym było Jūippiki no neko (11ぴきのネコ)[7] w lipcu 1973 roku. W tym samym roku - jako że działalność Teatru Echo obejmowała także aktorstwo głosowe - Sogabe otrzymał również rolę jako seiyū[38] w słuchowisku radiowym na podstawie powieści Ranpo Edogawy[39]. Także w 1973 po raz pierwszy zagrał postać w anime - w średniometrażowym filmie Panda Kopanda amefuri sākasu no maki (パンダコパンダ 雨ふりサーカスの巻)[39]. Od tego czasu udzielał głosu drugoplanowym bohaterom filmów zagranicznych i grywał pomniejsze role w anime[4]. Wygrane przesłuchanie do tytułowej roli w anime Hariken Porimā (破裏拳ポリマー) w 1974 roku otworzyło mu drogę do dalszej pracy w zawodzie aktora głosowego[17]. Propozycje zaczęły napływać jedna po drugiej[4]. Odtąd pracował przede wszystkim jako seiyū (zagrał w ponad 100 serialach anime, w ponad 20 animowanych filmach kinowych i w ponad 30 animacjach kierowanych bezpośrednio na rynek wideo (tzw. OVA); występował jako aktor dubbingowy, w słuchowiskach radiowych i reklamach), ale pojawiał się także na scenie Teatru Echo i gościnnie występował w fabularnych serialach telewizyjnych (zarówno jako aktor, jak i użyczając głosu postaciom). Od 1982 lub 1983 roku do co najmniej 1995 był także wykładowcą w tokijskiej szkole dla spikerów i aktorów głosowych Tōkyō Anaunsu Seiyū Akademī (東京アナウンスアカデミー)[40].
Okładka scenariusza sztuki Kazuyukiego Sogabe Garasu no Rasenkaidan ('Szklane spiralne schody')
Sogabe interesowała także praca reżysera. Pod koniec lat siedemdziesiątych dołączył w tej roli do założonego przez Akirę Kamiyę, Ryo Fukuzawę, Naoyę Uchidę i Ryūusei Nakao zespołu muzyczno-teatralnego "Four-in-One" (フォーインワン)[41]. Później współpracował również jako reżyser z założonym przez Toshio Furukawę zespołem teatralnym Seitō (劇団青杜). W 1984 roku zespół ten pod kierunkiem Sogabe wystawił także jego jedyną własną sztukę teatralną, Garasu no Rasenkaidan (ガラスの螺旋階段)[42]. We wrześniu 1987 roku wyreżyserował przedstawienie Ｂ・Ｔ・Ｃ Małego Teatru Ginza[43], a w kwietniu 1988 roku － 81 przedstawienie Teatru Echo[44]. Po przeprowadzce do Kamagaya w prefekturze Chiba kontynuował tam działalność reżyserską: w 1991 roku[45] wyreżyserował sztukę Osharena Jōmonjin (おしゃれな縄文人) wyprodukowaną przez miasto Kamagaya, projekt upamiętniający 20. rocznicę powstania organizacji miejskiej[46], a w 1997 raz jeszcze Garasu no Rasenkaidan[47].
Między 1995 a 1997 rokiem Sogabe rozstał się z Teatrem Echo i dołączył do Aoni Production[48]. Odszedł stamtąd w listopadzie 2000 roku[49]. W wywiadzie przeprowadzonym 16 września 2003 roku[50] zaprzeczył, jakoby przeszedł na emeryturę: wyjaśnił, że przerwał pracę, aby zaopiekować się matką będącą po wypadku drogowym i wyraził chęć powrotu do aktorstwa, kiedy będzie mógł[37].
Życie prywatne
8 maja 1980 Sogabe zarejestrował małżeństwo[51] ze stażystką Teatru Echo Keiko Iwatsubo (岩坪 圭子)[52]. 22 czerwca tego samego roku odbył się ślub i przyjęcie weselne[52]. W 1981 roku urodził im się syn Kazutaka (和孝)[9], a w 1984 roku - córka Mayuka (真由歌)[53]. Sogabe z Tokio przenosił się z rodziną kolejno do różnych miast w prefekturze Chiba: Funabashi, Kamagayi[11], aby ostatecznie osiąść w Yachimata.
Zmarł 17 września 2006[54][55]około godziny 20:00[55][56][57] w szpitalu w Narita. Przyczyną śmierci był rak przełyku[54][55][56][57] zdiagnozowany dwa miesiące wcześniej[55]. Ceremonia pożegnalna odbyła się 20 września[54][57] w Yachimata[56]. Głównym żałobnikiem była żona Keiko[54][57]. Pożegnanie miało charakter prywatny, ale wzięli w nim udział czynni aktorzy głosowi będący przyjaciółmi zmarłego: m.in. Toshio Furukawa[58], Tōru Furuya[55] i Akira Kamiya.
Upamiętnienie
Kazuyuki Sogabe zmarł niewiele ponad miesiąc po innym aktorze głosowym, Hirotace Suzuokim, z którym wielokrotnie współpracował - także grając w zespole SLAP STICK. 4 lutego 2007 roku pozostali członkowie zespołu (Akio Nojima, Toshio Furukawa, Tōru Furuya i Yūji Mitsuya) zorganizowali występ na żywo ku pamięci obu zmarłych muzyków w Tokio[59]. W 2013 roku, w okolicach siódmej rocznicy śmierci obu członków, SLAP STICK zebrał się ponownie, by uczcić pamięć przyjaciół grając koncerty od 13 do 16 września w Tennōzu Galaxy Theatre w Tokio pod hasłem Koncert Slapstick Remember ~Ku pamięci Kazuyukiego Sogabe i Hirotaki Suzuokiego~ (スラップスティック・リメンバー・コンサート ～曽我部和恭・鈴置洋孝を偲んで～)[60].
1984, 21 listopada, ANIME SOUND MEMORIAL Haha wo Tazunete Sanzenri (アニメ・サウンド・メモリアル 母をたずねて三千里) LP: CX-7190
2004, 22 września ANIME SOUND MEMORIAL Haha wo Tazunete Sanzenri (アニメ・サウンド・メモリアル 母をたずねて三千里) CD: COCC-72089
2010, 19 maja, Kumiko Osugi 40th Anniversary: Kirameki no Toki ~Yasashisa no Uta~ (大杉久美子 40th Anniversary 燦(きらめき)のとき やさしさの歌) 4 CD: COCX-36193~6[162]
Bara no Senshi (バラの戦士) z anime Patalliro! na nośnikach wydanych przez CANYON:
1982, lipiec, PATALLIRO TV SHOW (パタリロ! PATALLIRO TV SHOW) LP: C25G-0141, kaseta: 25P-7234
1983, kwiecień, BOKU PATALLIRO MUSIC TV SHOW (ぼくパタリロ! 音楽総集編) LP: C25G-0170, kaseta: 25P-7275
1990, 21 lipca Natsukashi no Anime Song Chou CD Mishuuroku Set ~Sakuhin Betsu CD Single Gouka 6-maigumi no Maki~ (懐かしのアニメソング超CD未収録セット ~作品別CDシングル豪華6枚組の巻~) 6 Mini CD: PCDG-00009
1997, 17 grudnia, Natsukashi no Music Clip (34) Patalliro! (懐かしのミュージッククリップ㉞ パタリロ!) CD: TOCT-10157[162]
Ganbā Taisō (ガンバー体操) z anime Genki Bakuhatsu Ganbarugā na nośnikach wydanych przez Toshiba EMI / Universal Music:
1992, 20 maja, Ganbā Taisō/Gang Age Blues (ガンバー体操/ギャング・エイジ・ブルース) Mini CD: TYDY-2040
↑古川登志夫のソロアルバムは、語り調と夏に、向けてのサウンドがミックスされ、大人っぽい古川登志夫にとまどいそう！ (Furukawa Toshio no soroarubamu wa, katari-chō to natsu ni, mukete no saundo ga mikkususare, otonappoi Furukawa Toshio ni tomadoi-sō!), „マイアニメ (Mai Anime)” (nr 6), 1981, s. 126.
↑古川登志夫・おとなのムードでLP制作中！！ (Furukawa Toshio otona no mūdo de LP seisaku-chū! !), „月刊アウト (Gekkan Auto)” (nr 7), 1981, s. 55.
↑ abTōru Okazaki (岡﨑 徹), アマゾンから帰ってきた男 : その自伝と友人達の証言 (Amazon kara kaettekita otoko: sono jiden to yūjin-tachi no shōgen), Tokio: 星雲社 (Seiunsha), wrzesień 2005, s. 352, ISBN 4-434-06803-2.
↑ ab人と人のかけはしに (Hito to Hito Kakehashi ni), „かまがやCity (Kamagaya City)” (冬号 特集 (zima - wydanie specjalne)), 2016. Brak numerów stron w czasopiśmie
↑Magazyn Teatoro w styczniowym numerze z 1995 roku nadal podaje Teatr Echo jako afiliację Sogabe, natomiast w「こだわり声優事典：アニメ声優ハンドブック '97」z 1997 roku figuruje już Aoni Production.
↑Wywiad ukazał się drukiem w 2005 roku, ale zamyka go autograf Sogabe z datą 16 września 2003, jest to więc najprawdopodobniej data przeprowadzenia wywiadu.
↑ abcdefghijklTōru Okazaki (岡﨑 徹), アマゾンから帰ってきた男 : その自伝と友人達の証言 (Amazon kara kaettekita otoko: sono jiden to yūjin-tachi no shōgen), Tokio: 星雲社 (Seiunsha), wrzesień 2005, s. 354.
↑ abcdeWHO'S WHO 1984 声優, ジ・アニメ12月号付録 (WHO'S WHO 1984 Seiyū, Ji Anime 12-gatsu-gō furoku) [dodatek do grudniowego wydania The Anime], „ジ・アニメ (The Anime)”, 1984, s. 68.
