W młodości Józef Wacław uczestniczył w jednym z największych sporów sukcesyjnych w historii Liechtensteinów. 16 czerwca 1712 roku bezdzietnie zmarł Jan Adam I – wnuk i ostatni bezpośredni potomek Karola I, któremu w 1608 roku arcyksiążęMaciej Habsburg nadał tytuły książęce. Karol I miał dwóch braci, którym również zostały nadane tytuły książęce – Maksymiliana i Gundakera. Pierwszy z nich nie doczekał się dziedzica, zatem dziedzictwo przeszło na potomków Gundakera. Jeden jego syn – Hartmann, dożył dorosłości i doczekał się dwóch synów: Antoniego Floriana i Filipa Erazma, a więc ojca Józefa Wacława[2]. Zgodnie z genealogią tytuły i olbrzymi majątek powinien trafić do Antoniego Floriana, jednak, w związku z niechęcią do kuzyna, Jan Adam I postanowił zdecydowaną większość majątku wraz z dobrami Vaduz i Schellenberg przepisać na piętnastoletniego wówczas Józefa Wacława. Rozpoczął się kilkuletni spór, podczas którego Antoni Florian chciał odzyskać należny mu majątek. Ostatecznie do porozumienia między wujem i bratankiem doszło 12 marca 1718 roku, kiedy Józef Wacław zrzekł się odziedziczonych dóbr, w zamian za co otrzymał odprawę w postaci 250 000 guldenów oraz posiadłości Rumburg[1][3][4].
Symbolicznym zażegnaniem sporu wewnątrz rodziny było również zawarcie małżeństwa ze swoją kuzynką i córką Antoniego Floriana – Marią Anną. Ceremonia miała miejsce 1 maja 1718 roku, a para doczekała się pięciorga dzieci, w tym jednego syna, jednak wszystkie zmarły w wieku niemowlęcym[5].
Kariera wojskowa i regencja
Młody książę szybko rozwijał swoją karierę wojskową, co było możliwe dzięki jego pochodzeniu, talentowi, ale również wsparciu wieloletniego przyjaciela ojca i księcia Sabaudii – Eugeniusza. W 1716 został podporucznikiem (niem. Leutnant) w pułku dragonów. W 1717 roku uczestniczył jako kapitan (niem. Hauptmann) w bitwie pod Petrovaradinem w ramach kampanii Eugeniusza Sabaudzkiego przeciwko Turkom[1]. W 1725 w randze podpułkownika (niem. Oberstleutnant) przejął dowodzenie nad pułkiem dragonów, którym dowodził do końca kariery, a który po rozwiązaniu był nazywany „Liechtenstein”. W 1730 został pułkownikiem (niem. Oberst), a w 1734 zostały mu nadane stopnie generalskie Generalmajor i Feldmarschalleutnant[1].
17 grudnia 1732 zmarł książę Józef Jan – jedyny syn Antoniego Floriana, który dożył wieku dorosłego i rządził majątkiem po śmierci ojca. Pozostawił on po sobie jednego syna – Jana Nepomucena Karola, który w momencie jego śmierci miał zaledwie sześć lat. W związku z nieletniością księcia faktyczną władzę w charakterze regenta przejął jego najbliższy męski krewny – Józef Wacław. Władzę regencyjną sprawował do osiągnięcia przez Jana Nepomucena Karola pełnoletniości, co nastąpiło 6 lipca 1745 roku[1][6].
Złoty powóz Józefa Wacława I (1738) na ekspozycji w Pałacu Ogrodowym w Wiedniu.
Działalność dyplomatyczna i modernizacja artylerii austriackiej
Popiersie Józefa Wacława I (1758) w Wiedniu wykonane przez Balthasara Ferdinanda Molla.
Powrócił do wojska w 1741 i brał udział w wojnie o sukcesję austriacką, w której walczył po stronie Marii Teresy. Podczas wojny w 1744 został dowódcą armii austriackiej na Morawach oraz generalnym dyrektorem (niem. Generaldirektor) całej austriackiej artylerii. 12 maja 1745 został marszałkiem polnym, a 8 września tego samego roku generalissimusem armii cesarskiej we Włoszech. 16 czerwca 1746 roku dowodził w zwycięskiej bitwie pod Piacenzą. W 1753 został mianowany dowódcą armii austriackiej na Węgrzech. Poprowadzona przez niego modernizacja austriackiej artylerii znacznie przyczyniła się do zwycięstwa w pod Kolinem w 1757 i pod Hochkirch w 1758[1][8][9]. Za zasługi dla austriackiej artylerii zlecono wykonanie jego popiersia z pozłacanego brązu, które zostało wykonane w 1757 przez jednego z najsławniejszych wówczas wiedeńskich rzeźbiarzy Balthasara Ferdinanda Molla.
22 grudnia 1748 w wieku zaledwie 24 lat zmarł bezdzietnie Jan Nepomucen Karol. Po jego śmierci zarząd nad całym majątkiem Liechtensteinów trafił ponownie do Józefa Wacława[1][6].
Statua Józefa Wacława I na pomniku Marii Teresy w Wiedniu.
Końcowe lata życia
Józef Wacław cieszył się dużym zaufaniem dworu cesarskiego w Wiedniu. W 1760 na życzenie Marii Teresy udał się do Parmy z misją sprowadzenia do Wiednia Izabeli Marii Parmeńskiej, wybranki następcy austriackiego tronu arcyksięcia Józefa. W 1764 udał się do Frankfurtu nad Menem, gdzie jako najwyższy komisarz cesarski uczestniczył w kolejnej misji, której celem były przygotowania do wyboru Józefa II na cesarza rzymskiego[1][9]. W uznaniu zasług dla dworu 15 listopada 1765 został odznaczony przez Marię Teresę Krzyżem Wielkim Orderu Świętego Stefana[1][9].
Na przestrzeni lat Józef Wacław interesował się również sztuką i powiększył bogate zbiory obrazów odziedziczone po Janie Adamie I, zakupując i zamawiając obrazy m.in. takich twórców jak Pompeo Batoni, Jean Chardin, Giovanni Canal i Bernardo Bellotto. W 1767 na zlecenie księcia wydano pierwszy katalog zbiorów sztuki Liechtensteinów, w którym znalazło się 501 obrazów i 186 rzeźb[8].
Książę Józef Wacław I zmarł po wieloletniej chorobie 10 lutego 1772 w Wiedniu, nie pozostawiając męskiego potomka. Majątek i tytuł książęcy przeszedł na Franciszka Józefa, syna Emanuela, młodszego brata Józefa Wacława i najmłodszego syna Hartmanna[1].
↑LIECHTENSTEIN The Princely CollectionsL.T.P.C.Vaduz-ViennaLIECHTENSTEIN The Princely CollectionsL.T.P.C., Der Goldene Wagen des Fürsten Joseph Wenzel I. von Liechtenstein [online], LIECHTENSTEIN. The Princely Collections, Vaduz–Vienna [dostęp 2023-05-25](niem.).
↑ abcdLIECHTENSTEIN The Princely CollectionsL.T.P.C.Vaduz-ViennaLIECHTENSTEIN The Princely CollectionsL.T.P.C., Fürst Joseph Wenzel I. von Liechtenstein [online], LIECHTENSTEIN. The Princely Collections, Vaduz–Vienna [dostęp 2023-05-25](niem.).
