Syn Kazimierza i Józefy z domu Gosławskiej. Urodził się i do drugiego roku życia przebywał w folwarku Lipowiec (obecnie przysiółek wsi Glinik) dzierżawionym przez jego ojca. Lipowiec w tym czasie był małym majątkiem ziemskim, obejmującym około 100 mórg (czyli ponad 50 hektarów) ornego gruntu, dom mieszkalny, zabudowania folwarczne, gumna, stajnię i owczarnie. Lata dzieciństwa późniejszy pisarz spędził w rodzinnym majątku, w Młynnem w dworku „Słomiana” pod Limanową. Majątek ten obejmował 300 morg gruntu ornego wraz z lasem. „Słomiana” – czteropokojowy dworek pomieścić musiał ośmioosobową rodzinę, Jerzy miał bowiem pięciu braci. [1] Uczęszczał do gimnazjum w Bochni, następnie do szkoły realnej w Krakowie. Od 1892 studiował na politechnice w Zurychu, zaś od 1895 do 1898 roku na Wydziale Filozoficznym uniwersytetu w Bernie, gdzie uzyskał doktorat na podstawie rozprawy „Das Problem der Kausalität bei Spinoza”, której streszczenie znaleźć można w roczniku „Studiów filozoficznych” z 1901 roku. Po powrocie do Polski uczył w gimnazjum w Jaśle i Krakowie. Od 1902 roku poświęcił się wyłącznie pracy literackiej. Żuławski związany był ze środowiskiem krakowskiej bohemy artystycznej, przyjaźnił się z Kasprowiczem, Przybyszewskim, Rydlem i Tetmajerem. Po 1900 dużo podróżował. Rozwijał pasję narciarza, alpinisty i taternika. Wraz z bratem Januszem 28 sierpnia 1909 dokonał pierwszego letniego wejścia na Przełączkę pod Kopą Popradzką i Smoczą Grań w Tatrach Wysokich[1][2].
W 1910 roku zamieszkał na stałe w Zakopanem. Był współzałożycielem Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Prowadził w willi „Łada” otwarty dom literacki, w którym gościli Witkacy, Staff, Kasprowicz, Tetmajer. Prowadził kabaret literacki "Wesoła Buda" i redagował czasopismo "Zakopane"[2].
Gdy wybuchła I wojna światowa, 9 sierpnia 1914 r. wstąpił do formujących się oddziałów strzeleckich, zabierając z domu szablę swojego ojca, która służyła mu w czasie powstania styczniowego[3]. Przez 2 dni był komisarzem Wojsk Polskich w Książu[4], a później komisarzem Polskiej Organizacji Narodowej w 1914 roku[5] i redagował pismo "Do Broni". Po rozwiązaniu PON był delegatem Departamentu Wojskowego NKN w Zakopanem. 30 kwietnia 1915 r. mianowany podporucznikiem Legionów, objął kierownictwo biura historycznego w Komendzie Legionów w Piotrkowie (z przydziałem do 4. pp), sprawował również funkcję łącznika między Komendą Legionów a sztabem I Brygady[6]. Zmarł 9 sierpnia w szpitalu wojskowym w Dębicy na tyfus brzuszny[2][7]. 10 sierpnia 1915 został pochowany na miejscowym cmentarzu wojennym[8][9].
Był dwukrotnie żonaty: w latach 1898–1907 z Heleną Marią z Sienkiewiczów, córką dyrektora szkoły średniej w Jaśle, a od 1908 z Kazimierą Hannicką z Zakopanego[10], z którą miał trzech synów Marka, Juliusza i Wawrzyńca.
Jeden z jego najbardziej znanych wierszy „Do moich synów” (zaczynający się od słów: Synkowie moi/poszedłem w bój/jako wasz dziadek/a ojciec mój), został napisany w 1914 r.
Benedykt Spinoza. Człowiek i dzieło[35][36] (1902)
Przypisy
↑Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IX. Waga – Szarpane Turnie. Warszawa: Sport i Turystyka, 1964. Brak numerów stron w książce
↑M. Gałęzowski, My idziemy w zórz świtanie... Sylwetki oficerów Legionów Polskich poległych i zmarłych w walce o niepodległość w latach 1914–1916, Warszawa: IPN, 2019, s. 294.
↑Bohdan Urbankowski, Józef Piłsudski. Marzyciel i strateg, t. I, Warszawa 1997, s. 179.
↑Jerzy Pająk, Z dziejów Polskiej Organizacji Narodowej (wrzesień-grudzień 1914), w: Kieleckie Studia Historyczne, t. 14, 1996, s. 106.
↑M. Gałęzowski, My idziemy w zórz świtanie..., s. 294.
JoannaJ.Lekan-MrzewkaJoannaJ., Żuławski Jerzy, [w:] AndrzejA.Maryniarczyk (red.), Encyklopedia filozofii polskiej, t. 2, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2011, s. 913-914.
M. Gałęzowski, My idziemy w zórz świtanie... Sylwetki oficerów Legionów Polskich poległych i zmarłych w walce o niepodległość w latach 1914–1916, Warszawa: IPN, 2019.