Jadwiga Kaczyńska

Jadwiga Kaczyńska
Ilustracja
Portret olejny Jadwigi Kaczyńskiej, autor: Zbigniew Kotyłło
Data i miejsce urodzenia

31 grudnia 1926
Starachowice

Data i miejsce śmierci

17 stycznia 2013
Warszawa

Zawód, zajęcie

filolog polska

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Rodzice

Aleksander Jasiewicz, Stefania

Dzieci

Jarosław, Lech

Krewni i powinowaci

Stanisław Miedza-Tomaszewski, Maria Kaczyńska, Jerzy Tomaszewski, Konrad Mackiewicz

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Jadwiga Kaczyńska z synami Lechem oraz Jarosławem, wnuczką Martą Kaczyńską-Dubieniecką i jej ówczesnym mężem, Piotrem Smuniewskim (2005)
Jadwiga Kaczyńska i Benedykt XVI (2006). Za nimi jej synowie – Jarosław i Lech
Grób Jadwigi Kaczyńskiej i rodziny oraz symboliczny grób jej syna Lecha Kaczyńskiego i Marii Kaczyńskiej na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Jadwiga Stanisława Kaczyńska z domu Jasiewicz (ur. 31 grudnia 1926 w Starachowicach, zm. 17 stycznia 2013 w Warszawie) – polska polonistka, nauczycielka, harcerka Szarych Szeregów; matka prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego i Jarosława Kaczyńskiego.

Rodzina

Jadwiga Kaczyńska pochodziła z rodziny Jasiewiczów herbu Rawicz[1]. Była córką inżyniera budownictwa Aleksandra Jasiewicza i Stefanii z Szydłowskich (primo voto Fyuth). Miała siostry Irenę, Władysławę, Janinę, Wandę i przyrodniego brata Jana, który został zamordowany w sowieckim łagrze za próbę przedostania się na Zachód do Polskich Sił Zbrojnych[2]

Aleksander Jasiewicz był jednym z projektantów Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, założonej przez działaczy Polskiej Partii Socjalistycznej. Zamieszkał z żoną przy ul. Adama Mickiewicza 27 – w tym samym domu, w którym po latach Jacek Kuroń organizował spotkania opozycji antykomunistycznej.

Stryj Jadwigi, płk Wincenty Jasiewicz mieszkał przed wojną w Baranowiczach; miał syna Lucjana, który uczył się w tym samym liceum, co przyszły mąż Jadwigi – Rajmund Kaczyński. Drugi stryj, rotmistrz Edward Jasiewicz, poległ w wieku 25 lat w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920[3]. Wuj Jadwigi, Jerzy Szydłowski, był pionierem harcerstwa w Starachowicach, a jego imieniem nazwano jedną z ulic prowadzącą do stanicy harcerskiej nad Lubianką. Wuj Rusław Szydłowski, harcerz, poszedł razem z braćmi na wojnę polsko-bolszewicką, w której zginął mając 16 lat[3].

Starsza siostra Jadwigi, Irena Jasiewiczówna, poślubiła Stanisława Miedzę-Tomaszewskiego, powstańca warszawskiego, wykładowcę ASP w Warszawie i późniejszego ojca chrzestnego Lecha Kaczyńskiego.

Życiorys

W czasie okupacji niemieckiej była sanitariuszką, harcerką Szarych Szeregów w Starachowicach na Kielecczyźnie, nosiła pseudonim „Bratek”[4][5]. Mieszkała u dziadków, w leśniczówce przy ul. Tychowskiej (ob. ul. Radomska) na Osiedlu Bugaj w Starachowicach. Przyrzeczenie harcerskie złożyła w nieistniejącym już budynku Szkoły Podstawowej nr 2, należała do zastępu „Zioło” w drużynie im. Emilii Plater. Od 1944 pracowała na oddziale chirurgii starachowickiego szpitala, gdzie m.in. niosła pomoc partyzantom, rannym w operacji "Burza". W Starachowicach spędziła całą wojnę, dopiero po jej zakończeniu wyjechała do Warszawy[5][6][7]. Po wojnie wstąpiła do Sodalicji Mariańskiej[8]. W 1946 ukończyła I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Starachowicach.

Była zaręczona z Leszkiem Jastrzębskim. W 1948 wyszła za Rajmunda Kaczyńskiego, porucznika Armii Krajowej, uczestnika powstania warszawskiego, którego poznała na jednym z balów karnawałowych na Politechnice Warszawskiej. W 1949 urodziła synów, Jarosława i Lecha. Przy porodzie jako położna asystowała matka Tadeusza Gajcego. Matkami chrzestnymi chłopców zostały siostry bliźniaczki Ludwika Woźnicka (Jarosława) i Zofia Woźnicka (Lecha); ocalałe z getta warszawskiego[a][9][10].

Po ukończeniu studiów polonistycznych na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Warszawskiego od 1953 pracowała w Instytucie Badań Literackich PAN i jako nauczycielka języka polskiego. W IBL współpracowała z Janem Józefem Lipskim, po jego śmierci opracowała bibliografię wszystkich jego publikacji. W związku z zatrudnieniem w IBL PAN oraz pracą nauczycielki języka polskiego w latach 1953–1980 należała do Związku Nauczycielstwa Polskiego[11][12].

W 2011 wystąpiła w filmie dokumentalnym 10.04.10 autorstwa Anity Gargas, dotyczącym katastrofy smoleńskiej, w której zginął jej syn Lech[13].

Jadwiga Kaczyńska zmarła po ciężkiej chorobie 17 stycznia 2013 w Warszawie, w Wojskowym Instytucie Medycznym[14][15]. 23 stycznia 2013 po mszy żałobnej w bazylice Świętego Krzyża w Warszawie została pochowana w rodzinnym grobowcu na cmentarzu Powązkowskim[16][17] (kwatera 92-2-9).

Publikacje

Jest autorką publikacji:

  • Leon Kruczkowski. Monografia bibliograficzna, Wrocław 1992
  • Jan Józef Lipski. Monografia bibliograficzna, Warszawa 2001
  • Moja prawdziwa historia, seria Fakt, Warszawa 2004 (współwydana ze wspomnieniami Wojciecha Fibaka).

Współautorka Słownika pseudonimów pisarzy polskich XV wieku – 1970 rok, Wrocław 1994. Jest również autorką przedmowy do wydania Niemców Leona Kruczkowskiego z 1983.

Nagrody, wyróżnienia i upamiętnienie

W 2005 została uhonorowana tytułem Człowieka Roku Życia Warszawy za stworzenie domu, w którym rodził się świat wartości zmieniających Polskę.

W styczniu 2013 Rada Miasta Starachowic przyznała Jadwidze Kaczyńskiej pośmiertnie honorowe obywatelstwo Starachowic[18].

W przeddzień pierwszej rocznicy śmierci Jadwigi Kaczyńskiej, 16 stycznia 2014 w Panteonie Pamięci Narodu Polskiego na placu przed kościołem Wszystkich Świętych w Starachowicach została odsłonięta tablica jej poświęcona z inskrypcją: Jadwidze Kaczyńskiej z wdzięczności za dar życia Prezydenta i Premiera RP – w I rocznicę śmierci Mieszkańcy Starachowic[19][20].

28 października 2016 jej imię nadano jednej z ulic w Starachowicach[21].

Wywód genealogiczny

4. Stanisław Jasiewicz h. Rawicz      
    2. Aleksander Jasiewicz
h. Rawicz
5. Jadwiga Dunin-Brzezińska
h. Łabędź		        
      1. Jadwiga z Jasiewiczów Kaczyńska
6. Franciszek Szydłowski    
    3. Stefania Szydłowska
I voto Fyuth		    
7. Józefa Huptyś      
 

Uwagi

  1. ↑ Autorzy biografii Lecha Kaczyńskiego wskazali, że rodzicami chrzestnymi Lecha Kaczyńskiego zostali jego wuj Stanisław Miedza-Tomaszewski i Zofia Woźnicka, a rodzicami chrzestnymi Jarosława Kaczyńskiego zostali Irena Jasiewicz-Tomaszewska i Zbigniew Gorzkowski; chrzest obu braci odbył się z opóźnieniem, 3 czerwca 1951, z powodu choroby dziadka, Aleksandra Jasiewicza – Sławomir Cenckiewicz, Anna Piekarska, Adam Chmielecki, Janusz Kowalski: Lech Kaczyński. Biografia polityczna 1949–2005. Poznań: Zysk i S-ka, 2013, s. 26. ISBN 978-83-7785-229-3.

Przypisy

  1. ↑ Marek Jerzy Minakowski: Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego.
  2. ↑ Jerzy Kubrak, Jadwiga Kaczyńska: Jadwiga Kaczyńska. Moja prawdziwa historia. Warszawa: Axel Springer Polska, s. 37–40. ISBN 83-89371-29-4.
  3. ↑ a b Jerzy Kubrak, Jadwiga Kaczyńska: Jadwiga Kaczyńska. Moja prawdziwa historia. Warszawa: Axel Springer Polska, s. 37. ISBN 83-89371-29-4.
  4. ↑ Zmarła Jadwiga Kaczyńska. Miała 87 lat. Polskie Radio, 2013-01-17. [dostęp 2013-01-20].
  5. ↑ a b Jadwiga Kaczyńska nie żyje. Miała 87 lat. Dla synów była wszystkim. Agora (przedsiębiorstwo), 2013-01-17. [dostęp 2013-01-20].
  6. ↑ Starachowickie korzenie braci Kaczyńskich – to tu wychowywła się matka prezydenta Kaczyńskiego. echodnia.eu, 11 kwietnia 2010. [dostęp 2014-01-17].
  7. ↑ Bianka Mikołajewska, Powstańczy mit Kaczyńskich [online], www.polityka.pl, 2010 [dostęp 2022-09-21] (pol.).
  8. ↑ Sławomir Cenckiewicz, Anna Piekarska, Adam Chmielecki, Janusz Kowalski: Lech Kaczyński. Biografia polityczna 1949–2005. Poznań: Zysk i S-ka, 2013, s. 27. ISBN 978-83-7785-229-3.
  9. ↑ Co zostało z księżyca. polityka.pl, 7 marca 2007. [dostęp 2014-01-17].
  10. ↑ Anna Poppek: Obrączki. Opowieść o rodzinie Marii i Lecha Kaczyńskich. Warszawa: G+J Gruner+Jahr Polska, 2010, s. 57–62. ISBN 978-83-623-43-08-9.
  11. ↑ Wyborcza.pl. wyborcza.pl. [dostęp 2015-10-10].
  12. ↑ Sławomir Cenckiewicz: Sławomir Cenckiewicz odpowiada Michałowi Krzymowskiemu. dorzeczy.pl, 2015-10-14. [dostęp 2015-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-14)].
  13. ↑ Zmarła Jadwiga Kaczyńska, matka śp. Lecha Kaczyńskiego i Jarosława Kaczyńskiego. Miała 87 lat. wpolityce.pl. [dostęp 2013-01-19]. (pol.).
  14. ↑ Zmarła Jadwiga Kaczyńska. Radio Maryja, 2013-01-17. [dostęp 2013-01-17]. (pol.).
  15. ↑ Zmarła Jadwiga Kaczyńska. pap.pl.
  16. ↑ Jadwiga Kaczyńska spoczęła na Starych Powązkach. tvn24.pl, 23 stycznia 2013. [dostęp 2014-01-17].
  17. ↑ Pożegnanie śp. Jadwigi Kaczyńskiej. radiomaryja.pl, 23 stycznia 2013. [dostęp 2014-01-17].
  18. ↑ Jadwiga Kaczyńska otrzymała pośmiertnie honorowe obywatelstwo Starachowic. Uchwałę przyjęto jednogłośnie. wpolityce.pl. [dostęp 2013-01-19]. (pol.).
  19. ↑ Starachowice: Msza święta w intencji Jadwigi Kaczyńskiej w pierwszą rocznicę jej śmierci. ekai.pl, 17 stycznia 2014. [dostęp 2014-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 marca 2016)].
  20. ↑ Odsłonięcie tablicy upamiętniającej śp. Jadwigę Kaczyńską w Starachowicach. pis.org.pl, 17 stycznia 2014. [dostęp 2014-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 września 2016)].
  21. ↑ Ulicą Kaczyńskiej do ronda Kaczyńskiego. Dekomunizacja w Starachowicach. polsatnews.pl, 2016-10-29. [dostęp 2016-11-02].

Bibliografia

Linki zewnętrzne