Kurmancî, Kurdî
| Obszar
|
Turcja, Syria, Irak, Iran, Liban, Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, Turkmenistan
|
| Liczba mówiących
|
ok. 14,6 mln
|
| Pismo/alfabet
|
alfabet łaciński, zmodyfikowane arabskie, cyrylica, ormiańskie
|
| Klasyfikacja genetyczna
|
|
|
| Status oficjalny
|
| Ethnologue
|
3 środek szerszej komunikacji↗
|
| Kody języka
|
| ISO 639-2
|
brak
|
| ISO 639-3
|
kmr
|
| IETF
|
kmr
|
| Glottolog
|
nort2641
|
| Ethnologue
|
kmr
|
| WALS
|
kji
|
| SIL
|
kmr
|
| W Wikipedii
|
|
|
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.
|
Język kurmandżi, kurdi, północnokurdyjski[1] – język z grupy irańskiej.
Liczbę osób posługujących się językiem kurmandżi ocenia się na ok. 14,6 mln, z czego 8 miliony zamieszkują wschodnie regiony Turcji[1]. Pozostali użytkownicy kurmandżi to mieszkańcy Syrii, Iranu, Iraku, Libanu, Armenii, Gruzji, Azerbejdżanu i Turkmenistanu[1].
W klasyfikacji Ethnologue tworzy tzw. makrojęzyk kurdyjski, wraz z sorani (środkowokurdyjskim) i południowokurdyjskim[2]. Bywa podkładany pod pojęcie języka kurdyjskiego. Niemniej między północno- a środkowokurdyjskim istnieją silne różnice w zakresie morfologii, które utrudniają wzajemne zrozumienie[3].
Ethnologue wyróżnia następujące dialekty kurmandżi: boti (botani), marashi, ashiti, bayezidi, hekari, shemdinani, shikakî, silivî, mihemedî[1].
W 1932 r. powstał system pisma na bazie alfabetu łacińskiego. Alfabetem łacińskim posługuje się ludność w Turcji i Syrii. Do zapisywania języka kurmandżi wykorzystywane bywa też pismo arabskie (Iran, Irak, Syria, Liban), cyrylica (Rosja, Armenia) lub pismo ormiańskie (Armenia)[1].
System pisma
Odmiana kurmandżi jest zapisywana przede wszystkim alfabetem łacińskim w wersji tureckiej (nieco zmodyfikowanej):
| Litera
|
Wymowa
|
Opis
|
| a
|
[a]
|
jak polskie „a”
|
| b
|
[b]
|
jak polskie „b”
|
| c
|
[dʒ]
|
jak polskie „dż”
|
| ç
|
[tʃ]
|
jak polskie „cz”
|
| d
|
[d]
|
jak polskie „d”
|
| e
|
[ɛ]
|
krótkie otwarte „e”
|
| ê
|
[e]
|
długie zamknięte „e”
|
| f
|
[f]
|
jak polskie „f”
|
| g
|
[g]
|
jak polskie „g”
|
| h
|
[h]
|
przydechowe „h”
|
| i
|
[ə]
|
krótkie zredukowane „e”
|
| î
|
[i]
|
długie „i”
|
| j
|
[ʒ]
|
jak polskie „ż”
|
| k
|
[k]
|
jak polskie „k”
|
| l
|
[l]
|
jak polskie „l”
|
| m
|
[m]
|
jak polskie „m”
|
| n
|
[n]
|
jak polskie „n”
|
| o
|
[ɔ]
|
jak polskie „o”
|
| p
|
[p]
|
jak polskie „p”
|
| q
|
[q]
|
gardłowe „k”
|
| r
|
[r]
|
jak polskie „r”
|
| s
|
[s]
|
jak polskie „s”
|
| ş
|
[ʃ]
|
jak polskie „sz”
|
| t
|
[t]
|
jak polskie „t”
|
| u
|
[ʊ]
|
niezaokrąglone „u”
|
| û
|
[u]
|
długie „u”
|
| w
|
[w]
|
jak polskie „ł”
|
| x
|
[χ]
|
jak polskie „ch”
|
| y
|
[j]
|
jak polskie „j”
|
| z
|
[z]
|
jak polskie „z”
|
Przypisy
- ↑ a b c d e David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Kurdish, Northern, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05] (ang.).
- ↑ David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Kurdish, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05] (ang.).
- ↑ Haig 2019 ↓, s. 273.
Bibliografia
- GeoffreyG. Haig GeoffreyG., The Iranian languages of northern Iraq, [w:] GeoffreyG. Haig, GeoffreyG. Khan (red.), The Languages and Linguistics of Western Asia: An Areal Perspective, Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2019 (The World of Linguistics 6), s. 267–304, DOI: 10.1515/9783110421682-009, ISBN 978-3-11-042168-2, ISBN 978-3-11-042608-3 (ang.).
Linki zewnętrzne
