Harpia gujańska

Harpia gujańska
Morphnus guianensis[1]
(Daudin, 1800)
Ilustracja
Harpia gujańska z upolowanym wężem
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

szponiaste

Rodzina

jastrzębiowate

Podrodzina

jastrzębie

Plemię

Accipitrini

Rodzaj

Morphnus[2]
Dumont, 1816

Gatunek

harpia gujańska

Synonimy
  • Falco guianensis Daudin, 1800[3]
  • Morphnus taeniatus J.H. Gurney Sr, 1879[4]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Harpia gujańska[6] (Morphnus guianensis) – gatunek dużego ptaka z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae); jedyny przedstawiciel rodzaju Morphnus[6][7]. Zamieszkuje Amerykę Centralną i Południową. Bliski zagrożenia wyginięciem.

Morfologia
Długość ciała wynosi 79–89 cm.
Nie wyróżnia się podgatunków[3][7], ale znane są dwie odmiany barwne:
  • odmiana jasna – głowa, pierś, szyja jasnoszare, kantar ciemny, brzuch biały, ogon długi, z 3 jasnymi przepaskami; wierzch ciała ciemnobrązowy. Spód skrzydeł biały, lotki prążkowane.
  • odmiana ciemna – głowa, szyja i pierś ciemnoszare, reszta spodu ciała i spód skrzydeł biało-czarno pręgowane.
Zasięg, środowisko
Od Gwatemali w Ameryce Centralnej do południowej Brazylii, Paragwaju i skrajnie północno-wschodniego krańca Argentyny[3][7]. Rzadki i słabo poznany ptak nizinnych lasów. Jak większość dużych drapieżników, znaczną część dnia spędza na czatowaniu wśród koron drzew.
Rozród
Gniazdo to wielka platforma z patyków z płytkim zagłębieniem centralnym, umieszczona w rozwidleniu pnia dużego drzewa. W zniesieniu 1–2 jaja. Okres inkubacji w jednym ze zbadanych gniazd w Brazylii oszacowano na 40–50 dni. W gnieździe w Gwatemali młode opuściło gniazdo po 109–114 dniach od wyklucia, a w zoo w Oklahoma City po 103–105 dniach[8].
Pożywienie
W skład diety harpii gujańskiej wchodzą: ptaki, średniej wielkości ssaki (np. małe małpy, dydelfowate), węże i żaby[8].
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje harpię gujańską za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened). Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy głównie ze względu na wylesianie[5].

Przypisy

  1. ↑ Morphnus guianensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ Morphnus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2020-08-15] (ang.).
  3. ↑ a b c Guiana Crested Eagle (Morphnus guianensis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
  4. ↑ D. Lepage: Crested Eagle Morphnus guianensis. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-02-02]. (ang.).
  5. ↑ a b BirdLife International, Morphnus guianensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2020-2 [dostęp 2020-08-15] (ang.).
  6. ↑ a b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-15].
  7. ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-15]. (ang.).
  8. ↑ a b Species account: Crested Eagle Morphnus guianensis. Global Raptor Information Network, 2023. [dostęp 2023-02-02]. (ang.).

Bibliografia

  • Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne