PROFILPELAJAR.COM

Górniak oliwkowy
	Aepeomys lugens
	(O. Thomas, 1896)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Thomasomyini
Rodzaj	górniak
Gatunek	górniak oliwkowy
Synonimy
	Oryzomys (?) lugens O. Thomas, 1896; Thomasomys ottleyi Anthony, 1932;
	Oryzomys (?) lugens O. Thomas, 1896; Thomasomys ottleyi Anthony, 1932;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies

Górniak oliwkowy^[5] (Aepeomys lugens) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący w północnej Ameryce Południowej.

Zasięg występowania

Górniak oliwkowy występuje endemicznie w Andach w zachodniej Wenezueli (Cordillera de Mérida)^[6].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1896 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Oryzomys (?) lugens^[2]. Holotyp pochodził z La Loma del Morro, na wysokości 3000 m, w pobliżu Méridy, w Wenezueli^[7].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[6].

Etymologia

Aepeomys: gr. αιπος aipos, αιπεος aipeos „wysokość, szczyt”; μυς mus, μυος muos „mysz”^[8].
lugens: łac. lugens, lugentis „żałobny”, od lugere „opłakiwać”^[9].

Morfologia

Jest to mały gryzoń: długość ciała (bez ogona) 110–119 mm, długość ogona 114–127 mm, długość ucha 18–21 mm, długość tylnej stopy 20–30 mm; masa ciała 30–44,5 g^[10]^[11]. Samce są średnio o 3,5% cięższe od samic^[11] Górniak oliwkowy ma miękkie, aksamitne futro o oliwkowobrązowej barwie, nieco jaśniejsze od spodu ciała. Uszy są duże (17 mm), brązowe. Dłonie i stopy są smukłe, pokryte rzadkim brązowym futrem od wierzchu, u nasady pazurów białawe. Ogon jest brązowy od wierzchu i jaśniejszy po stronie spodniej^[2]. Kariotyp zwierzęcia obejmuje 14 par chromosomów (2n=28), co wyraźnie odróżnia ten gatunek od górniaka brunatnego (Aepeomys reigi), który ma aż 22 pary chromosomów^[7].

Ekologia

Spotykany na wysokości od 1900 do 3500 m n.p.m. Żyje w pierwotnych lasach mglistych, rzadziej w lasach wtórnych. Spotyka się go u stóp drzew i paproci drzewiastych, wśród omszonych i pokrytych porostami głazów, wśród roślin zielnych i paproci, na i w pobliżu leżących na dnie lasu konarów. Preferuje środowisko wilgotne^[4].

Prowadzi samotny, nocny tryb życia, naziemny lub częściowo nadrzewny. Jest głównie owadożerny, zjada stawonogi i ich larwy oraz pierścienice. Rozmnaża się przez cały rok, chociaż najintensywniej w porze deszczowej. W miocie przeważnie rodzą się dwa młode, choć stwierdzano mioty liczące do siedmiu sztuk^[4].

Populacja

Górniak oliwkowy jest lokalnie liczny. Występuje w kilku obszarach chronionych. W przyszłości zagrożeniem może się stać dla niego utrata środowiska, ale na razie nie grozi mu to. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje go za gatunek najmniejszej troski^[4].

Przypisy

↑ Aepeomys lugens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c O. Thomas. On new small Mammals from the Neotropical Region. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth Series. 18, s. 306, 1896. (ang.).
↑ H.E. Anthony. A new species of Thomasomys from Venezuela. „American Museum novitates”. 548, s. 1, 1932. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d M.M. Aguilera M.M., Aepeomys lugens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-19] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 244. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 418. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Aepeomys lugens. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-19].
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 82, 1904. (ang.).
↑ lugens, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-19] (ang.).
↑ J. Ochoa G., M. Aguilera, V. Pacheco & P.J. Soriano. A new species of Aepeomys Thomas, 1898 (Rodentia: Muridae) from the Andes of Venezuela. „Zeitschrift für Säugetierkunde”. 66, s. 228-237, 2001.
↑ ^a ^b U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 483. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).