Grabowo (wieś w powiecie iławskim)

Ten artykuł dotyczy wsi w powiecie iławskim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.
Grabowo
wieś
Ilustracja
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

iławski

Gmina

Lubawa

Wysokość

140-150 m n.p.m.

Liczba ludności (2009)

692

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

14-229[2]

Tablice rejestracyjne

NIL

SIMC

0480230

Położenie na mapie gminy wiejskiej Lubawa
Mapa konturowa gminy wiejskiej Lubawa, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Grabowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Grabowo”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Grabowo”
Położenie na mapie powiatu iławskiego
Mapa konturowa powiatu iławskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Grabowo”
Ziemia53°33′44″N 19°49′07″E/53,562222 19,818611[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Grabowo (niem. Grabau) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Lubawa, 8 km na północny wschód od Lubawy, w ziemi lubawskiej. Zajmuje powierzchnię 12,42 km².

Pierwsze informacje na temat Grabowa (pierwotna nazwa Grabaw) pochodzą z roku 1346 i dotyczą przekazania ziemi we wsi dwom Prusom przez biskupa chełmińskiego Ottona. Za czasów Korony Polskiej wieś stanowiła część dóbr diecezji chełmińskiej, a administracyjnie przynależała do województwa chełmińskiego.

W okresie międzywojennym stacjonowała tu placówka Straży Celnej „Grabowo”[3]. 17 lutego 1927 roku została założona tu Ochotnicza Straż Pożarna[4]. Skupiała wówczas 23 czynnych członków. Do pierwszego składu zarządu należeli: Jan Jarzembek – prezes, Bernard Kasprowicz – naczelnik, Jan Żuralski – z-ca naczelnika, Michał Zieliński – sekretarz, Franciszek Ankiewicz – skarbnik i gospodarz.

Szkoła została założona w XVIII w., obecnie we wsi funkcjonuje szkoła podstawowa i gimnazjum w budynku na pograniczu Grabowa i Wałdyk. Został on oddany do użytku w roku 1990. Za budynkiem znajdują się boiska do piłki nożnej, piłki ręcznej, koszykówki i siatkówki plażowej.

Od 26 listopada 1906 r. do 21 stycznia 1907 r. w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk części dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: M. Kołecka, K. Radzymińska. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele[5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Najcenniejszym zabytkiem Grabowa jest wzniesiony w latach 1803–1814 klasycystyczny kościół parafialny. Zbudowany według projektu Hilarego Szpilowskiego, kilkakrotnie restaurowany w okresie od 1888 do 1938 r. Murowany z cegły na podmurówce z kamieni polnych, otynkowany. Wzniesiony na rzucie prostokąta z zaakcentowaną częścią fasadową, schodkowym szczytem i trójkątnym naczółkiem[6]. Kościół otoczony murem przykrytym dachówką, bramy wejściowe zaakcentowane filarkami, brama główna zwieńczona późnobarokowymi rzeźbami kamiennymi Maryi i św. Jana Nepomucena. W rogach muru cztery kaplice przykryte kopułkami. Na terenie przykościelnym wolnostojąca drewniana dzwonnica z początku XX w., a w niej dwa późnogotyckie dzwony z początku XVI w. (jeden ze sceną Ukrzyżowania i datą 1517).

  • Zespół kościoła Wniebowzięcia NMP
  • Kościół
    Kościół
  • Dzwonnica
    Dzwonnica
  • Cmentarz przykościelny
    Cmentarz przykościelny
  • Jedna z kapliczek
    Jedna z kapliczek

Wystrój kościoła w przewadze XVII- i XVIII-wieczny. Ołtarz główny niejednorodny, zestawiony z elementów XVIII-wiecznych i późniejszych, z repliką obrazu Guido Reniego przedstawiającego Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, za nim znajduje się obraz Matki Boskiej Śnieżnej z końca XVII w., pierwotnie w srebrnej sukience z epoki. Cennymi przykładami rzemiosła artystycznego są dwa XIV-wieczne lichtarze gotyckie ze stylizowanymi figurkami lwów na stopie oraz późnogotycki świecznik wiszący z początku XVI w. Na uwagę zasługuje też monstrancja o rozbudowanym programie ikonograficznym, fundowana przez Tomasza Jana Szulc – Prątnickiego, wykonana w 1697 r. przez Jakuba Weintrauba z Torunia.

W nocy z 1 na 2 listopada 1999 r. miał miejsce pożar kościoła, w wyniku którego spłonął dach, sufit, uszkodzeniu uległy obrazy w górnej części ołtarza. Spłonęły również organy o zewnętrznej oprawie neoklasycystycznej i współczesnym jej wyposażeniu (ok. 1900 r.), zbud. Schlag u Söhne, Schweidnitz (Świdnica). W roku 2010 zostały zakończone prace remontowe przy budynku polegające między innymi na wzmocnieniu ścian, nałożeniu nowych tynków i malowaniu. Odnowa elewacji została sfinansowana z Europejskiego Programu Rozwoju Wsi na lata 2007–2013 oraz ze środków własnych parafii. Obecnie renowacji wymaga jeszcze ogrodzenie przykościelne wraz z czterema kapliczkami.

Do zabytków Grabowa należy także plebania, organistówka oraz kapliczka przydrożna.

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 37555
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 335 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927, s. 232.
  4. ↑ Strażak Pomorski 1928, R. 2 nr 3 s. 14.. kpbc.umk.pl.
  5. ↑ L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 228.
  6. ↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 217

Linki zewnętrzne

Gmina Lubawa
Siedziba gminy
Wsie
Kolonie
Osady
Gajówki

Herb gminy Lubawa

Read other articles:

Moncada, Tarlac

Peta menunjukkan lokasi Moncada Data sensus penduduk di Moncada Tahun Populasi Persentase 199041.672—199546.2192.1%200049.6071.53%200754.5471.32% Moncada adalah munisipalitas yang terletak di provinsi Tarlac, Filipina. Pada tahun 2010, munisipalitas ini memiliki populasi sebesar 56.183 jiwa. Pembagian wilayah Secara administratif Moncada terbagi menjadi 37 barangay, yaitu: Ablang-Sapang Aringin Atencio Banaoang East Banaoang West Baquero Norte Baquero Sur Burgos Calamay Calapan Camangaan Ea...

 

 

Hood Canal

Fjord in Washington state, United States Hood Canal separates the Kitsap Peninsula and the Olympic Peninsula. Hood Canal is a fjord forming the western lobe, and one of the four main basins of Puget Sound in the U.S. state of Washington.[1][2][3] It is one of the minor bodies of water that constitute the Salish Sea. Hood Canal is not a canal in the sense of an artificial waterway—it is a natural feature. Geography Great Bend of Hood Canal from the southeast Hood Cana...

 

 

Clarins

Clarins GroupJenisSwastaIndustriKosmetikDidirikan1954PendiriJacques Courtin-ClarinsKantorpusatNeuilly-sur-Seine, PrancisWilayah operasiSeluruh duniaTokohkunciJonathan Zrihen, CEOCourtin-Clarins Family, ShareholdersPendapatan €178,9 juta (2010)Situs webClarins.com Clarins Group, berbisnis dengan nama Clarins, adalah sebuah produsen parfum, kosmetik, dan perawatan kulit mewah asal Prancis. Clarins menjual produknya melalui konter di department store kelas atas dan di apotek tertentu. Sejarah ...

1 Raja-raja 10

1 Raja-raja 10Kitab Raja-raja (Kitab 1 & 2 Raja-raja) lengkap pada Kodeks Leningrad, dibuat tahun 1008.KitabKitab 1 Raja-rajaKategoriNevi'imBagian Alkitab KristenPerjanjian LamaUrutan dalamKitab Kristen11← pasal 9 pasal 11 → 1 Raja-raja 10 (atau I Raja-raja 10, disingkat 1Raj 10) adalah bagian dari Kitab 1 Raja-raja dalam Alkitab Ibrani dan Perjanjian Lama di Alkitab Kristen. Dalam Alkitab Ibrani termasuk Nabi-nabi Awal atau Nevi'im Rishonim [נביאים ראשונים] dalam...

 

 

Stasiun Lanhuatang

Lanhuatang兰花塘LokasiDistrik Pukou, Nanjing, JiangsuChinaOperatorNanjing Metro Co. Ltd.Jalur     Jalur S3SejarahDibuka6 Desember 2017Operasi layanan Stasiun sebelumnya   Nanjing Metro   Stasiun berikutnya Maluowei Stasiun kereta api Nanjing Selatan Jalur S3Shuanglong Gaojiachong Sunting kotak info • L • BBantuan penggunaan templat ini Stasiun Lanhuatang (Hanzi: 兰花塘站), adalah sebuah stasiun di Jalur S3 dari Nanjing Metro. Stasiun ters...

 

 

NGC 995

Galaxy in the constellation Andromeda NGC 995Pan-STARRS image of NGC 995Observation data (J2000 epoch)ConstellationAndromedaRight ascension02h 38m 32.05009s[1]Declination+41° 31′ 45.3471″[1]Redshift0.01339[2]Heliocentric radial velocity3987 km/s[2]Distance177.7 Mly (54.49 Mpc)[3]Apparent magnitude (B)14.9[2]CharacteristicsTypeS0[2]Other designationsUGC 2118, MCG +07-06-044, PGC 10008[2] N...

Ryan Truex

American racing driver (born 1992) NASCAR driver Ryan TruexTruex at Bristol Motor Speedway in 2018BornRyan Matthew Truex (1992-03-18) March 18, 1992 (age 32)Mayetta, New Jersey, U.S.Achievements2009 Camping World East Series champion2010 K&N Pro Series East championNASCAR Cup Series career26 races run over 2 years2019 position65thBest finish39th (2014)First race2013 Irwin Tools Night Race (Bristol)Last race2014 MyAFibStory.com 400 (Chicagoland) Wins Top tens Poles 0 0 0 NASCAR Xfinit...

 

 

约翰斯顿环礁

此條目可参照英語維基百科相應條目来扩充。 (2021年5月6日)若您熟悉来源语言和主题，请协助参考外语维基百科扩充条目。请勿直接提交机械翻译，也不要翻译不可靠、低品质内容。依版权协议，译文需在编辑摘要注明来源，或于讨论页顶部标记{{Translated page}}标签。 约翰斯顿环礁Kalama Atoll 美國本土外小島嶼 Johnston Atoll 旗幟颂歌：《星條旗》The Star-Spangled Banner約翰斯頓環礁�...

 

 

Pizza Pops

Canadian commercial frozen meat/cheese snack For the video game, see Pizza Pop! This article relies excessively on references to primary sources. Please improve this article by adding secondary or tertiary sources. Find sources: Pizza Pops – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (March 2012) (Learn how and when to remove this message) Pizza PopsThe Three Meat variety of Pizza PopsNutritional value per 100 g (3.5 oz)Energy246 kcal (...

Citation analysis

Examination of the frequency, patterns, and graphs of citations in documents Part of a series onCitation metrics Altmetrics Article-level Author-level Eigenfactor G-index H-index Bibliographic coupling Citation Analysis Dynamics Index Graph Co-citation Proximity Analysis Coercive citation Citation cartel I4OC Journal-level CiteScore Impact factor SCImago Kardashian Index vte Citation analysis is the examination of the frequency, patterns, and graphs of citations in documents. It uses the dire...

 

 

V secolo

Emisfero orientale alla fine del V secolo d.C. I millennio a.C. · I millennio · II millennio II secolo · III secolo · IV secolo · V secolo · VI secolo · VII secolo · VIII secolo Anni 400 · Anni 410 · Anni 420 · Anni 430 · Anni 440Anni 450 · Anni 460 · Anni 470 · Anni 480 · Anni 490 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 43...

 

 

Fire

Rapid and hot oxidation of a material For other uses, see Fire (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Fire – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2023) (Learn how and when to remove this message) A burning candle Fire is the rapid oxidation of a material (the fuel) in...

Cameo appearance

Brief appearance in performing art This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article may contain irrelevant references to popular culture. Please remove the content or add citations to reliable and independent sources. (August 2023) This article possibly contains original research. Please improve it by verifying the claims made and adding inline citations. Statements consisting...

 

 

Pusaran Atlantik Selatan

Pusaran Atlantik Selatan (1943) Arus dan pusaran samudra dunia berdasarkan persepektif lumba-lumba dengan arah aliran merah = hangat, biru = dingin Pusaran Atlantik Selatan adalah pusaran subtropis di selatan Samudra Atlantik. Di bagian selatan, angin barat laut (atau angin yang bertiup ke tenggara) menggerakkan arus ke timur yang sulit dibedakan dari batas utara Arus Lingkar Kutub Antarktika.[1] Like other oceanic gyres, it collects vast amounts of floating debris.[2] Batas s...

 

 

Ontological argument

Philosophical argument to prove the existence of God Part of a series on thePhilosophy of religion Religious concepts Afterlife Apophatism Cataphatism Eschatology Enlightenment Intelligent design Liberation Miracle Mysticism Religious belief Reincarnation Religious faith Scripture (religious text) Soul Spirit Theological veto Challenges Ethical egoism Euthyphro dilemma Logical positivism Religious language Verificationism eschatological Problem of evil Theodicy Augustinian Irenaean Best of al...

بارك سيتي (كانساس)

  لمعانٍ أخرى، طالع بارك سيتي (توضيح). بارك سيتي  علم   الإحداثيات 37°47′57″N 97°19′20″W / 37.7992°N 97.3222°W / 37.7992; -97.3222   [1] تاريخ التأسيس 1953  تقسيم إداري  البلد الولايات المتحدة[2][3]  التقسيم الأعلى مقاطعة سيجويك  خصائص جغرافية  المساحة...

 

 

新宿サブナード

新宿サブナードSHINJUKU SUBNADE 新宿サブナード (2013年）店舗概要所在地 東京都新宿区歌舞伎町一丁目サブナード1号東京都新宿区新宿三丁目サブナード1号開業日 1973年（昭和48年）9月15日施設所有者 新宿サブナード株式会社施設管理者 新宿サブナード株式会社延床面積 38,344 m²商業施設面積 5,796 m²店舗数 100店駐車台数 400台最寄駅 新宿駅外部リンク 新宿サブ�...

 

 

Fatih Birol

Fatih BirolFatih Birol photographié par Mikhaïl Evstafiev (2018).FonctionDirecteur généralAgence internationale de l'énergiedepuis le 1er septembre 2015BiographieNaissance 22 mars 1958 (66 ans)AnkaraNationalité TurqueFormation TED Ankara (en)İTÜ School of Electrical and Electronic Engineering (en)Université technique de VienneActivité ÉconomisteAutres informationsMembre de Académie chinoise d'ingénierie (en) (2021)Distinctions Liste détailléeMédaille d'or de l'ordre du M�...

Saudi-Dynastie

Genealogische Tabelle der Führer der Āl Saud Die Saudi-Dynastie (arabisch آل سعود Al Sa'ud, DMG Āl Saʿūd, dt.: ‚Nachkommen von Saʿūd‘) ist eine seit etwa 1735 existierende arabische Dynastie auf der Arabischen Halbinsel. Seit 1932 sind die Saud die Herrscherdynastie des Königreiches Saudi-Arabien. Die Königsfamilie ist weit verzweigt. Der Gründer des modernen Saudi-Arabien, König Abd al-Aziz ibn Saud, hatte schätzungsweise eintausend Enkel.[1] Nach Schä...

 

 

John C. Wells

British phonetician (born 1939) For other people with the same name, see John Wells. John C. WellsJohn C. Wells in the Netherlands in 2008BornJohn Christopher Wells (1939-03-11) 11 March 1939 (age 85)Bootle, Lancashire, England[1]Academic backgroundEducationTrinity College, Cambridge (B.A.)University of London (M.A., Ph.D.)ThesisPhonological Adaptation in the Speech of Jamaicans in the London Area (1971)Doctoral advisorJoseph Desmond O'ConnorAcademic workDisciplinePhoneticia...