Zobacz też: Gaj w innych znaczeniach tej nazwy.

Gaj

wieś
Widok miejscowości z kładki nad Zakopianką (DK 7) w kierunku północno-wschodnim. W głębi po lewej widoczny Kraków, w głębi po prawej maszt RTCN Kraków Chorągwica, pośrodku, nieco z prawej wieża kościoła.
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	krakowski
Gmina	Mogilany
Liczba ludności (2022)	2173[2]
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-031[3]
Tablice rejestracyjne	KRA
SIMC	0326670
Położenie na mapie gminy Mogilany Gaj
Położenie na mapie Polski Gaj
Położenie na mapie województwa małopolskiego Gaj
Położenie na mapie powiatu krakowskiego Gaj
49°57′42″N 19°54′15″E/49,961667 19,904167[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Gaj – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Mogilany.

Przez miejscowość przechodzi DK 7(fragment międzynarodowej trasy E77), stanowiąca na tym odcinku część Zakopianki^[4].

Nazwa Gaj wywodzi się od gaju^[5] – staropolskiej nazwy małego liściastego lasu, która pierwotnie oznaczała wydzieloną część lasu lub mały odosobniony zalesiony obszar używany do celów kultowych. Gaj pełnił wśród Słowian podobne funkcje jak w innych kulturach pogańskich^[6] .

Części wsi^[7][8]: Brzyczyna, Gaik, Kotarbówki, Pod Górą, Podlesie, Przymiarki, Psiepole, Psina, Rudawa, Wzgórze, Zadziela, Za Lasem, Zimnucha.

Nazwa notowana po raz pierwszy w spisanych po łacinie dokumentach z XIV wieku w latach 1325–1327 jako de Gay^[5].

Na początku 1801 roku Gaj wraz z Brzyczyną Górną został wykupiony przez Andrzeja Bema, ojca generała Józefa Bema. Rodzina Bemów zamieszkała w Krakowie, ale w Gaju młody Józef Bem spędzał co roku wakacje^[9].

W latach 1975–1998 w województwie krakowskim.

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[10].

• Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, spichlerz plebański, park ze stawem.

Przez Gaj przechodzi zielony szlak turystyczny: Szlak Generała Józefa Bema: Borek Fałęcki (Kraków) – Kobierzyn – Sidzina – Libertów – Gaj – Mogilany – Las Bronaczowa – Radziszów (stacja kolejowa)^[11]

• 
  Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gaju
• 
  Zabudowania miejscowości wzdłuż Zakopianki (DK 7), widok w kierunku północno-wschodnim z kładki dla pieszych nad drogą, na osi trasy widoczny Kraków
• 
  Zabudowania miejscowości wzdłuż Zakopianki (DK 7), widok w kierunku południowym z kładki dla pieszych nad drogą

• Maria Malec: Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski. Warszawa: PWN, 2002.
• Praca zbiorowa: Słownik starożytności słowiańskich t. 2 F – K, cz. 1 F – H, hasło „Gaj”. Warszawa: Ossolineum, 1964, s. 78.
• István Kovács: Józef Bem. Bohater wiecznych nadziei. Warszawa: Rytm, 2009. ISBN 978-83-7399-328-0.
• Atlas okolic Krakowa, Kraków: Compass, 2005, s. 77, ISBN 83-60240-11-6 .