Gąski (powiat koszaliński)

Gąski
wieś
Ilustracja
Panorama Gąsek
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

koszaliński

Gmina

Mielno

Liczba ludności (2009)

457

Strefa numeracyjna

94

Kod pocztowy

76-034[2]

Tablice rejestracyjne

ZKO

SIMC

0308287

Położenie na mapie gminy Mielno
Mapa konturowa gminy Mielno, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Gąski”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Gąski”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Gąski”
Położenie na mapie powiatu koszalińskiego
Mapa konturowa powiatu koszalińskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Gąski”
Ziemia54°14′17″N 15°55′13″E/54,238056 15,920278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Gąski (niem. Funkenhagen)[3] – wieś letniskowa w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, w gminie Mielno. Położona nad Morzem Bałtyckim, na Wybrzeżu Słowińskim.

Według danych z 31 grudnia 2009 r. Gąski miały 457 osób zameldowanych na stałe[4].

Miejscowość znajduje się w całości w obrębie obszaru chronionego krajobrazu Koszaliński Pas Nadmorski. Przy zachodniej części wsi, część nadbrzeża objęta jest specjalnym obszarem ochrony siedlisk Trzebiatowsko-Kołobrzeski Pas Nadmorski.

Dzieło autorskiego herbu Gąsek

Turystyka

Największą atrakcją Gąsek jest Latarnia Morska

Na obszarze wsi o zabudowie rozproszonej, ośrodki wypoczynkowe, w centrum, oddalonym od morza o 1 km, neoklasycystyczny pałac, z parkiem o powierzchni 5 ha[5].

Nad morzem wyznaczono letnie kąpielisko „Gąski 210” o długości 100 m, przy wejściu od ul. Latarników[6]. W 2012 r. kąpielisko Gąski spełniało wytyczne wymogi jakościowe dla wody w kąpielisku Unii Europejskiej[7].

W pobliżu latarni skrzyżowanie znakowanych szlaków turystycznych:

W Gąskach na działce nr 193/17 rośnie tulipanowiec amerykański – drzewo o obwodzie pnia 295 cm, który został w 2008 r. uznany za pomnik przyrody[8].

Zabudowa i historia

Znajdują się tu dwa zabytki nieruchome. Pierwszy to neoklasycystyczny pałac z XIX w. oraz park pałacowy z 2. połowy XIX wieku, w którym rośnie tulipanowiec i buki[9]. Drugi to zespół latarni morskiej wybudowany w latach 1876–77, obejmujący latarnię, dom latarników, stodołę, budynek inwentarski, ogrodzenie oraz mur zespołu latarni[10]. Latarnia jest trzecią pod względem wielkości na polskim wybrzeżu.

Stara osada należąca do rodziny Damiczów, w 1628 lotne piaski zasypały okoliczne pola. Od XVII wieku zbierano kamień wapienny i wypalano wapno[11]. W 1846 urodził się tu architekt wrocławski, Richard Plüddemann. Do 1945 wieś nosiła nazwę Funkenhagen.

W 2009 r. w Gąskach było 95 rolników, którzy płacili podatek rolny[4].

W 2015 r. utworzono Sołectwo Gąski – „Osiedle”[12].

Samorządy pomocnicze

Gmina Mielno dla obrębu ewidencyjnego Gąski utworzyła 2 sołectwa (jednostki pomocnicze). Sołectwo Gąski, obejmujące całą zachodnią część miejscowości Gąski oraz osadę Paprotno. Sołectwo Gąski-„Osiedle” obejmuje mniejszą wschodnią część zabudowy osiedlowej Gąsek z neoklasycystycznym pałacem, w pobliżu wsi Kiszkowo i osady Pękalin. Mieszkańcy każdego sołectwa wybierają sołtysa oraz radę sołecką, która składa się z 3 do 7 osób[12][13].

Budowa elektrowni jądrowej

Baner mieszkańców Gąsek sprzeciwiających się planom budowy elektrowni jądrowej (lipiec 2012 r.)

25 listopada 2011 Polska Grupa Energetyczna wskazała trzy potencjalne lokalizacje elektrowni jądrowej w Polsce: Żarnowiec, Choczewo oraz właśnie Gąski[14].

W efekcie intensywnych działań i mobilizacji obywateli 12 lutego 2012 roku odbyło się referendum, w którym udział wzięło 57% mieszkańców gminy Mielno. Przeciw lokalizacji elektrowni zagłosowało 2237 osób (spośród 4171 uprawnionych do głosowania), 125 poparło lokalizację elektrowni[15]. W czerwcu 2016 spółka PGE EJ1 poinformowała, że wycofuje się z realizacji inwestycji w Gąskach[16].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32148
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 257 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Marek Battek: Słownik nazewnictwa krajoznawczego. Polsko-niemiecki, niemiecko-polski. Silesia. ISBN 978-83-924629-0-3.
  4. ↑ a b Plan Odnowy Miejscowości Gąski. mielno.bip.net.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].. Urząd Gminy Mielno, 2010-09 (Załącznik do Uchwały Nr XLI/430/2010 Rady Gminy Mielno ws. zatwierdzenia Planu odnowy miejscowości Gąski)
  5. ↑ Jarosław Ellwart: Pomorze Środkowe. Przewodnik turystyczny. Gdynia: Region, 1999, s. 87-88. ISBN 83-87400-26-2.
  6. ↑ Uchwała Nr XXXIX/418/13 Rady Gminy Mielno z dnia 23 maja 2013 r. ws. wykazu kąpielisk (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2013 r. poz. 2405)
  7. ↑ Bathing water quality - data viewer. European Environment Agency. [dostęp 2013-06-09]. (ang.).
  8. ↑ Uchwała Nr XVII/178/2008 Rady Gminy Mielno z dnia 31 stycznia 2008 r. ws. ustanowienia pomnika przyrody (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2008 r. Nr 33, poz. 647)
  9. ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 220, ISBN 978-83-7495-133-3.
  10. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
  11. ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 137, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
  12. ↑ a b Uchwała Nr VI/52/2015 Rady Gminy Mielno z dnia 6 marca 2015 r. w sprawie utworzenia Sołectwa Gąski – „Osiedle”, nadania statutu Sołectwu Gąski -„Osiedle” oraz zmiany uchwały Nr XIX/96/2004 Rady Gminy Mielno z dnia 21 maja 2004 r. w sprawie uchwalenia statutów sołectw (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2015 r. poz. 1374)
  13. ↑ Uchwała Nr XIX/96/2004 Rady Gminy Mielno z dnia 21 maja 2004 r. ws. uchwalenia statutów sołectw Gminy Mielno (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2004 r. Nr 50, poz. 933)
  14. ↑ PGE podała trzy potencjalne lokalizacje elektrowni jądrowej.
  15. ↑ Referendum lokalne. Mielno.pl. [dostęp 2015-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-03)].
  16. ↑ Nie będzie atomu w Gąskach
Gmina Mielno
Miasto
Wsie
Osady
Części miasta