Wykresy logarytmów o różnych podstawach:jasnoniebieski ma podstawę 1/2,czerwony ma podstawę 2,zielony podstawę e ,ciemnoniebieski ma podstawę 10
Funkcja logarytmiczna – każda funkcja matematyczna zdefiniowana logarytmem o ustalonej podstawie – jej argumentem jest liczba logarytmowana. Określa to wzór
f
(
x
)
=
log
a
-->
x
{\displaystyle f(x)=\log _{a}x}
dla pewnego ustalonego
a
∈ ∈ -->
(
0
,
1
)
∪ ∪ -->
(
1
,
∞ ∞ -->
)
{\displaystyle a\in (0,1)\cup (1,\infty )}
[1] . W szczególności rzeczywista funkcja logarytmiczna jest zdefiniowana na półosi liczb dodatnich [1] :
f
: : -->
R
+
→ → -->
R
{\displaystyle f\colon \mathbb {R} _{+}\to \mathbb {R} }
, gdzie
R
+
=
(
0
,
∞ ∞ -->
)
.
{\displaystyle \mathbb {R} _{+}=(0,\infty ).}
Funkcja logarytmiczna
log
a
-->
x
{\displaystyle \log _{a}x}
jest odwrotna do funkcji wykładniczej
a
x
{\displaystyle a^{x}}
[1] , dlatego jej wykres jest osiowo symetryczny względem osi
y
=
x
{\displaystyle y=x}
do wykresu danej funkcji wykładniczej. Przez to funkcje logarytmiczne mają asymptoty pionowe i jest nią zawsze oś
O
y
{\displaystyle Oy}
[1] .
Funkcje logarytmiczne są przestępne i zaliczane do funkcji elementarnych [potrzebny przypis ] . Najczęstsze podstawy funkcji logarytmicznych to liczby 2 , 10 i e – odpowiednie funkcje są znane jako logarytm binarny , dziesiętny i naturalny .
Każde dwie funkcje logarytmiczne o różnych podstawach
log
b
-->
x
,
log
a
-->
x
{\displaystyle \log _{b}x,\;\log _{a}x}
są do siebie proporcjonalne, więc podstawa logarytmu (o ile tylko jest liczbą większą od 1) jest w niektórych porównaniach nieistotna. Tak jest na przykład w teorii złożoności obliczeniowej przy określaniu czasu działania algorytmów w sensie asymptotycznym [potrzebny przypis ] .
Własności
Dla dowolnych
x
,
y
>
0
{\displaystyle x,y>0}
log
a
-->
x
y
=
log
a
-->
x
+
log
a
-->
y
,
{\displaystyle \log _{a}xy=\log _{a}x+\log _{a}y,}
także
log
a
-->
1
=
0.
{\displaystyle \log _{a}1=0.}
Funkcja logarytmiczna jest ściśle (silnie) monotoniczna w całej dziedzinie:
dla
a
>
1
{\displaystyle a>1}
jest silnie rosnąca,
dla
0
<
a
<
1
{\displaystyle 0<a<1}
jest silnie malejąca.
Stąd jest również różnowartościowa .
Granice funkcji:
dla
a
>
1
: : -->
lim
x
→ → -->
0
log
a
-->
x
=
− − -->
∞ ∞ -->
lim
x
→ → -->
+
∞ ∞ -->
log
a
-->
x
=
+
∞ ∞ -->
{\displaystyle a>1\colon \quad \qquad \lim _{x\to 0}\log _{a}x=-\infty \qquad \lim _{x\to +\infty }\log _{a}x=+\infty }
dla
0
<
a
<
1
: : -->
lim
x
→ → -->
0
log
a
-->
x
=
+
∞ ∞ -->
lim
x
→ → -->
+
∞ ∞ -->
log
a
-->
x
=
− − -->
∞ ∞ -->
{\displaystyle 0<a<1\colon \quad \lim _{x\to 0}\log _{a}x=+\infty \qquad \lim _{x\to +\infty }\log _{a}x=-\infty }
Stąd jest nieograniczona i jest suriekcją .
(
log
a
-->
x
)
′
=
1
x
ln
-->
a
.
{\displaystyle (\log _{a}x)'={\frac {1}{x\ln a}}.}
Ponadto funkcja ta nie jest parzysta ani nieparzysta , nieokresowa ,
Przypisy
Linki zewnętrzne
Logarithmic function (ang. ) , Encyclopedia of Mathematics, encyclopediaofmath.org [dostęp 2024-04-05].