Friedrich Albert Lange

Friedrich Albert Lange
Ilustracja
Friedrich Albert Lange
Państwo działania

 Niemcy

Data i miejsce urodzenia

28 września 1828
Wald(inne języki)

Data i miejsce śmierci

21 listopada 1875
Marburg

profesor zwyczajny
Specjalność: filozofia, filologia
Alma Mater

Uniwersytet Zuryski

Multimedia w Wikimedia Commons

Friedrich Albert Lange (ur. 28 września 1828 w Wald(inne języki)[1] (dzielnica Solingen), zm. 21 listopada 1875 w Marburgu[2]) – niemiecki filozof, teolog, pedagog i ekonomista; przedstawiciel szkoły neokantyzmu fizjologicznego.

Życiorys

Jego ojciec był pastorem w Wald[1]. Rodzina przeprowadziła się do Szwajcarii, a ojciec został profesorem w Bonn[1]. Friedrich Albert kształcił się na Uniwersytecie Zuryskim z zakresu teologii i filozofii[1]. Po dwóch semestrach nauki w Zurychu przeniósł się do Bonn na studia filologiczne[1]. Doktoryzował się w Bonn na podstawie rozprawy pt. Quaestiones Metricae[1]. Następnie pracował jako nauczyciel w gimnazjum w Kolonii[1]. Habilitował się w Zurychu w 1855 roku, uzyskał wówczas tytuł docenta filozofii[1]. Następnie uczył w gimnazjum w Duisburgu do 1861 roku[1]. Wraz z żoną i dziećmi przeniósł się do Winterthur, gdzie mieszkał do 1870 roku[1]. Następnie przeniósł się do Zurycha, gdyż jego macierzysta uczelnia przyznała mu profesurę zwyczajną; wykładał na Uniwersytecie Zuryskim przez dwa lata historię filozofii[1]. W 1872 roku na prośbę ministra Adalberta Falka objął katedrę w Marburgu, gdzie zmarł po trzech latach[1].

Poglądy

W swoim dziele pochodzącym z 1866 roku, Historia materializmu i krytyka jego znaczenia (niem. Geschichte des Materialismus und Kritik seiner Bedeutung in der Gegenwart), podjął próbę pokazania rozwoju stanowiska materialistycznego. W opozycji do tego poglądu twierdził, że myślenia nie da się zredukować do fizjologii. Argumentował, że wraz z rozwojem filozofii i nauki dochodzimy do różnych ustaleń, pomimo iż podstawy fizjologiczne są wciąż takie same. W związku z tym należy zająć się raczej badaniem struktury umysłu. Opis procesu ludzkiego poznania powtarza za Kantem.

W filozofii, zdaniem Langego, chodzi o to, aby ustalić kategorię oceny intersubiektywności poznania. Należy odejść od badań obiektywnych. Kantowskie pojęcie rzeczy samej w sobie jest pozbawione znaczenia, bowiem nie mamy w umyśle podstaw do oceny jej istnienia bądź nieistnienia. Powstało więc pytanie o to, jak należy rozumieć aprioryczne formy naoczności. Zdaniem Langego, aprioryzm to nic więcej, aniżeli odmiana psychologizmu.

O strukturze umysłu decydują, zdaniem Langego, formy fizjologiczne, czyli formy ujmowania danych zewnętrznych.

Dzieła

  • Über den Zusammenhang der Erziehungssysteme mit den herrschenden Weltanschauungen verschiedener Zeitalter. (1855)
  • Die Stellung der Schule zum öffentlichen Leben. Festrede, gehalten bei der Schulfeier des Geburtstages seiner Majestät des Königs den 22. März, Duisburg. (1862)
  • Die Leibesübungen. Eine Darstellung des Werdens und Wesens der Turnkunst in ihrer pädagogischen und culturhistorischen Bedeutung. Erweiterter Abdruck aus der Enzyklopädie des gesamten Erziehungs- und Bildungswesens (1863)
  • Die Arbeiterfrage in ihrer Bedeutung für Gegenwart und Zukunft (Kwestya ekonomiczna w dziedzinie społecznej; 1865)
  • Geschichte des Materialismus und Kritik seiner Bedeutung in der Gegenwart (Historya filozofii materyalistycznej i jej znaczenie w teraźniejszości; 1866)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l Aleksander Świętochowski, Przedmowa tłomacza, [w:] Friedrich Albert Lange, Historya filozofii materyalistycznej i jej znaczenie w teraźniejszości, B. Lesman, 1881, V [dostęp 2023-12-25] (pol.).
  2. ↑ Lange Friedrich Albert, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-05-08].

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Kang Ki-young

Ini adalah nama Korea; marganya adalah Kang. Kang Ki-youngKang Ki-young pada tahun 2018Lahir14 Oktober 1983 (umur 40)Incheon, Korea SelatanNama lainKang Gi-yeongPendidikanUniversitas Suwon - Departemen Teater dan FilmPekerjaanAktorTahun aktif2009–sekarangAgenYooborn CompanySuami/istriTidak dikenal (2019) Nama KoreaHangul강기영 Alih AksaraGang Gi-yeongMcCune–ReischauerKang Kiyŏng Kang Ki-young (lahir 14 Oktober 1983) adalah aktor Korea Selatan. Ia dikenal karena menjadi ...

 

بروكفيل (نيويورك)

  لمعانٍ أخرى، طالع بروكفيل (توضيح). بروكفيل     الإحداثيات 40°48′55″N 73°34′12″W / 40.8153°N 73.57°W / 40.8153; -73.57  [1] تقسيم إداري  البلد الولايات المتحدة[2][3]  التقسيم الأعلى مقاطعة ناسو  خصائص جغرافية  المساحة 10.253402 كيلومتر مربع10.226667 كيلومتر...

 

Johnny Mitchell (baseball)

American baseball player For other people named John Mitchell, see John Mitchell. Baseball player Johnny MitchellShortstopBorn: (1894-08-09)August 9, 1894Detroit, Michigan, U.S.Died: November 4, 1965(1965-11-04) (aged 71)Birmingham, Michigan, U.S.Batted: SwitchThrew: RightMLB debutMay 21, 1921, for the New York YankeesLast MLB appearanceSeptember 23, 1925, for the Brooklyn RobinsMLB statisticsBatting average.245Home runs2Runs batted in64 Teams New York Yanke...

Eugène Dubois

Artikel ini perlu dikembangkan dari artikel terkait di Wikipedia bahasa Inggris. (Mei 2023) klik [tampil] untuk melihat petunjuk sebelum menerjemahkan. Lihat versi terjemahan mesin dari artikel bahasa Inggris. Terjemahan mesin Google adalah titik awal yang berguna untuk terjemahan, tapi penerjemah harus merevisi kesalahan yang diperlukan dan meyakinkan bahwa hasil terjemahan tersebut akurat, bukan hanya salin-tempel teks hasil terjemahan mesin ke dalam Wikipedia bahasa Indonesia. Jangan ...

 

PanAmSat

American satellite company PanAmSat CorporationCompany typeSubsidiary[1]IndustryTelecommunicationsFounded1984; 40 years ago (1984)FounderRene Anselmo HeadquartersGreenwich, Connecticut, United StatesOwnerIntelsat (2006–present)Websitehttps://www.intelsat.com/ PanAmSat Corporation was a satellite service provider headquartered in Greenwich, Connecticut, United States. Founded in 1984 by Reynold Rene Anselmo, it operated a fleet of communications satellites used...

 

Синелобый амазон

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

Kirkuk District

A district in Iraq District in IraqKirkuk DistrictDistrictLocation of Kirkuk District within Kirkuk GovernorateCountry IraqGovernorateKirkuk GovernorateSeatKirkukArea • District3,525 km2 (1,361 sq mi)Highest elevation (Mavi dağ)1,138 m (3,734 ft)Population (2018)1,138,703 • Urban1,048,406 (92.1%) • Rural90,297 (7.9%)Time zoneUTC+3 (AST)Area code+964 50 Kirkuk District (Arabic: قضاء كركوك, Kurdish: قەز...

 

James McDowell

American politician For the United States Representative from Indiana, see James F. McDowell. For the Wisconsin State Assemblyman, see James F. McDowell (Wisconsin politician). For New Zealand politician, see James McDowall. James McDowellDaguerreotype portrait of Governor McDowellMember of the U.S. House of Representativesfrom Virginia's 11th districtIn officeMarch 6, 1846 – March 3, 1851Preceded byWilliam TaylorSucceeded byJohn Letcher29th Governor of VirginiaIn officeJanuary...

 

Catlinite

Type of metamorphosed mudstone This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Catlinite – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2015) (Learn how and when to remove this template message) Native American, Plains (unidentified). Pipe Bowl representing Owl, early 20th century. Catlinite or pipeston...

Perpindahan ke agama Yahudi

Naomi tetap bertahan dengan Ruth dan Orpah kembali ke tanah Moab karya William Blake, 1795 Perpindahan ke agama Yudaisme (Ibrani: גיור, giyur) adalah sebuah tindakan keagamaan saat, setelah masa-masa pembelajaran dan penghayatan kehidupan Yahudi dengan bimbingan seorang rabbi, sebuah panel keagamaan resmi menentukan bahwa seorang non-Yahudi memenuhi persyaratan untuk masuk ke Yudaisme dengan menyatakan komitmen untuk keyakinan dan praktik Yahudi dan menerima komunitas, budaya dan sejarah ...

 

Pulau Pabelokan

Pulau PabelokanPulau PabelokanTampilkan peta IndonesiaPulau PabelokanTampilkan peta JawaGeografiLokasiLaut JawaKepulauanKepulauan SeribuLuas27 haPemerintahanNegara IndonesiaProvinsi Daerah Khusus Ibukota JakartaKabupatenKabupaten Administrasi Kepulauan Seribu Pulau Pabelokan adalah salah satu pulau yang terdapat dalam gugusan Kepulauan Seribu. Pulau Pabelokan ini terdiri dari gugusan karang dengan luas sekitar 27 hektare. Pulau Pabelokan merupakan satu-satunya pulau di Kepulaua...

 

Eros Capecchi

Italian road bicycle racer Eros CapecchiCapecchi at the 2019 Vuelta a España.Personal informationFull nameEros CapecchiBorn (1986-06-13) 13 June 1986 (age 37)Castiglione del Lago, ItalyHeight1.83 m (6 ft 0 in)Weight66 kg (146 lb)Team informationCurrent teamTeam Bahrain VictoriousDisciplineRoadRoleRiderRider typeClimberProfessional teams2005–2007Liquigas–Bianchi2008–2010Saunier Duval–Scott2011–2012Liquigas–Cannondale2013–2015Movistar ...

Філософія

Частина серії проФілософіяLeft to right: Plato, Kant, Nietzsche, Buddha, Confucius, AverroesПлатонКантНіцшеБуддаКонфуційАверроес Філософи Епістемологи Естетики Етики Логіки Метафізики Соціально-політичні філософи Традиції Аналітична Арістотелівська Африканська Близькосхідна іранська Буддій�...

 

Angular angelshark

Species of shark Angular angelshark Conservation status Endangered  (IUCN 3.1) Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Chondrichthyes Subclass: Elasmobranchii Subdivision: Selachimorpha Order: Squatiniformes Family: Squatinidae Genus: Squatina Species: S. guggenheim Binomial name Squatina guggenheimMarini, 1936 Range of Angular angelshark (in blue) Synonyms Squatina punctata Marini, 1936 Sharks portal The angular angelshark or Squantina ...

 

Peter Skene Ogden State Scenic Viewpoint

Peter Skene Ogden State Scenic ViewpointPeter Skene Ogden historical markerShow map of OregonShow map of the United StatesTypePublic, stateLocationDeschutes and Jefferson countiesNearest cityRedmondCoordinates44°23′29″N 121°11′37″W / 44.391509°N 121.1936481°W / 44.391509; -121.1936481[1]Operated byOregon Parks and Recreation Department The Peter Skene Ogden State Scenic Viewpoint is a state park on the Crooked River in Oregon, United Stat...

List of bridges in Algeria

Historical or architectural interest bridges Name Arabic Distinction Length Type CarriesCrosses Opened Location Province Ref. 1 Oued Ilelouine Aqueduct Bridge Height : 35 m (115 ft)Cultural heritage 137 m (449 ft) Masonry3 levels (4, 8 and 17 semi-circular arches) Cherchell Aqueduct(total length : 45 km (28 mi))Oued Ilelouine 2nd century Sidi Amar36°34′06.1″N 2°17′24.8″E / 36.568361°N 2.290222°E / 36.568361; 2.290222...

 

COVID-19 vaccination in France

Plan to immunize against COVID-19 This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: COVID-19 vaccination in France – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2023) (Learn how and when to remove this message) French vaccination campaign against COVID-19Date27 December 2020 (2020-12-27...

 

Pusat Pendidikan dan Pelatihan Pegawai Kementerian Pendidikan Nasional Indonesia

Artikel ini perlu diwikifikasi agar memenuhi standar kualitas Wikipedia. Anda dapat memberikan bantuan berupa penambahan pranala dalam, atau dengan merapikan tata letak dari artikel ini. Untuk keterangan lebih lanjut, klik [tampil] di bagian kanan. Mengganti markah HTML dengan markah wiki bila dimungkinkan. Tambahkan pranala wiki. Bila dirasa perlu, buatlah pautan ke artikel wiki lainnya dengan cara menambahkan [[ dan ]] pada kata yang bersangkutan (lihat WP:LINK untuk keterangan lebih lanjut...

Nazenin Ansari

Iranian journalist and editor Naznin AnsariAlma materB.A. George Washington University M.A. Georgetown University.OccupationJournalistSpouse Farhad Moshiri ​ ​(m. 1988; div. 2015)​Children2 Nazenin Ansari (Persian: نازنین انصاری) is an Iranian journalist, managing editor of Kayhan London (Persian: کیهان لندن), a weekly Persian-language digital newspaper based in London, covering Iran's politics, economy, society, enviro...

 

Future Arena

Future ArenaArena do FuturoLocationBarra Olympic ParkBarra da Tijuca, Rio de Janeiro, BrazilOwnerCity of Rio de JaneiroCapacity12,000 (Olympics)Opened2016 The Future Arena (Portuguese: Arena do Futuro) was a temporary sporting venue in Barra da Tijuca, Rio de Janeiro, Brazil, that was used for handball at the 2016 Summer Olympics, and goalball at the 2016 Summer Paralympics. After the games, the venue was planned to be dismantled and reassembled as four schools.[1][2][3 ...