Franciszek I Sforza

Franciszek I Sforza
Ilustracja
ilustracja herbu
książę Mediolanu
Okres

od 25 marca 1450
do 8 marca 1466

Poprzednik

Republika Ambrozjańska

Następca

Galeazzo Maria Sforza

Dane biograficzne
Dynastia

Sforzowie

Data urodzenia

23 lipca 1401

Data śmierci

8 marca 1466

Ojciec

Muzio Attendolo Sforza

Matka

Lucia Torsano

Żona

Bianka Maria Visconti

Dzieci

Galeazzo Maria, Hipolita Maria, Filip Maria, Sforza Maria, Ludwik, Elżbieta Maria, Ascanio, Oktawian Maria

Odznaczenia
Order Podwiązki (Wielka Brytania)
Bianka Maria Visconti

Franciszek I Sforza, Francesco I Sforza (ur. 23 lipca 1401, zm. 8 marca 1466) – książę Mediolanu w latach 1450–1466, pierwszy władca z dynastii Sforzów, gonfaloniere papieski[1].

Był jednym z siedmiu nieślubnych dzieci Muzia Attendolo Sforzy, założyciela rodziny Sforzów i Lucii Torsano. Podobnie jak ojciec w początkach kariery był kondotierem. Drogą mariaży doszedł do znaczenia i bogactwa.

Władza

W roku 1427 Francesco Sforza zaofiarował usługi kondotierskie ostatniemu przedstawicielowi panującej w Mediolanie rodziny Viscontich, Filippowi Marii Viscontiemu. Księstwo Mediolanu znajdowało się wówczas w sytuacji zagrożenia ze strony Republiki Weneckiej, Państwa Kościelnego i Florencji. Sprawę komplikował brak męskiego potomka, który mógłby objąć panowanie w obrębie dotychczasowego rodu. Francesco wykorzystał fakt ciągłych klęsk Viscontiego i w obliczu bezpośredniego zagrożenia Mediolanu oznajmił gotowość obrony miasta, pod warunkiem oddania mu za żonę córki księcia Mediolanu – Bianki Marii[2].

Ślub per procura odbył się w roku 1431, z zastrzeżeniem, że małżeństwo zostanie skonsumowane, dopiero gdy małżonka przyjmie atencję męża. Gdy stosunki Viscontiego z sąsiadami zaczęły układać się pomyślniej, Sforza został usunięty z miasta w 1433 roku. Wstąpił wtedy na służbę Wenecjan i zaatakował Księstwo Mediolanu. Przestraszony Visconti zgodził się w roku 1441 na konsumpcję małżeństwa[3].

Potomstwo

Franciszek i Bianka Maria mieli ośmioro dzieci:

Filippo Visconti zmarł w roku 1447. W tym czasie Francesco Sforza przebywał w Marche. 14 sierpnia 1447 roku w Mediolanie proklamowano Republikę Ambrozjańską, jednak po początkowym poparciu, mediolańczycy szybko rozczarowali się do tej formy ustroju. Spowodowały to: brak podstawowych środków utrzymania, nieudolne rządy, korupcja, ciągłe zamieszki. 23 lutego 1450 roku szlachta oficjalnie przekazała władzę nad Mediolanem Sforzy, który od dłuższego czasu przebywał z wojskiem w pobliżu. 27 lutego Francesco wkroczył na czele swoich oddziałów do miasta[4].

Księstwo

W czasie szesnastoletniego panowania Sforza prowadził pokojową politykę. Jego rządy charakteryzował długotrwały pokój i ciągły wzrost dobrobytu. Jego czasowe zatargi, głównie z papieżem, nie prowadziły do konfliktów zbrojnych[4].

Kultura

W zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie znajduje się egzemplarz Sforziady, drukowanej książki z końca XV poświęconej Franciszkowi, a zamówionej przez jego syna, Ludwika[5]. W dziele zamieszczona jest kolorowa miniatura autorstwa Giovanniego Pietro Birago, przedstawiająca Franciszka[5].

Przypisy

  1. Francesco Sforza, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-05-04] (ang.).
  2. Unger 2008 ↓, s. 86.
  3. Unger 2008 ↓, s. 86–87.
  4. a b Unger 2008 ↓, s. 87.
  5. a b Nad złoto droższe. Skarby Biblioteki Narodowej 2003 ↓, rozdz. „Sforziada”.

Bibliografia