PROFILPELAJAR.COM

Ferenc Farkas
	; Ferenc Farkas, 1971
Data i miejsce urodzenia	15 grudnia 1905 ; Nagykanizsa
Pochodzenie	węgierskie
Data i miejsce śmierci	10 października 2000 ; Budapeszt
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Ferenc Farkas (ur. 15 grudnia 1905 w Nagykanizsa^[1]^[2]^[3], zm. 10 października 2000 w Budapeszcie^[3]) – węgierski kompozytor.

Życiorys

Był synem olimpijczyka Aladára Farkasa^[4]. W dzieciństwie uczył się gry na fortepianie^[2]. W latach 1922–1927 studiował w Akademii Muzycznej im. Ferenca Liszta w Budapeszcie u Leó Weinera i Alberta Siklósa^[1]^[2]. W 1928 roku został korepetytorem Teatru Miejskiego w Budapeszcie i nawiązał współpracę z baletem Siergieja Diagilewa^[1]. W latach 1929–1931 przebywał na stypendium w Rzymie, gdzie uczył się u Ottorino Respighiego w Akademii Muzycznej św. Cecylii^[1]^[2]. Od 1933 do 1935 roku pracował dla wytwórni filmowych w Wiedniu i Kopenhadze^[1]. W latach 1935–1941 był wykładowcą wyższej szkoły muzycznej w Budapeszcie^[2], zaś między 1941 a 1944 rokiem uczył w konserwatorium w Klużu^[2]. Od 1946 do 1948 roku kierował założonym przez siebie konserwatorium w Székesfehérvár^[1]^[2]. W latach 1949–1970 prowadził klasę kompozycji w Akademii Muzycznej im. Ferenca Liszta w Budapeszcie^[1].

Otrzymał nagrodę im. Erkela (1960) i nagrodę im. Herdera (1979)^[1]^[2]. W 1965 roku uhonorowany tytułem Zasłużonego Artysty (Érdemes Művésze díj), a w 1970 roku Wybitnego Artysty (Kiváló Művésze-díj)^[2]. Odznaczony został krzyżem kawalerskim Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (1985)^[2]. Do jego uczniów należeli György Kurtág, György Ligeti, Zsolt Durkó, Sándor Szokolay i Attila Bozay^[1].

Twórczość

Był przedstawicielem zachowawczych tendencji w muzyce węgierskiej, w swojej twórczości wykorzystywał elementy zaczerpnięte z folkloru, przetwarzane na sposób tradycyjny^[1]. Stosował konwencjonalną, prostą harmonikę tonalną, z klarowną formą, rytmiczną witalnością i plastycznie zarysowaną tematyką^[1]. Preferował diatoniczne uformowanie materiału, tworząc muzykę przystępną w odbiorze i unikając skomplikowania formy^[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2])

Utwory orkiestrowe

Fantazja na fortepian i orkiestrę (1929)
Divertimento (1930)
Tańce fińskie na orkiestrę smyczkową (1935)
Concertino na harfę i orkiestrę (1937, zrewid. 1956)
Rhapsodia Carpathiana (1940)
Musica pentatonica na orkiestrę smyczkową (1945)
Musica dodecatonica (1947)
Concertino na fortepian i orkiestrę (1947, także wersja na klawesyn i orkiestrę smyczkową 1949)
Preludium i fuga (1947)
suita Lavotta (1951)
Scherzo sinfonico (1952, nowa wersja 1970)
Symfonia „In memoriam 4 IV 1945” (1952)
Piccola musica di concerto na orkiestrę smyczkową (1961)
Trittico concertato na wiolonczelę i orkiestrę smyczkową (1964)
Concerto all’antica na baryton lub wiolę da gamba i orkiestrę smyczkową (1965)
Planctus et consolationes (1965)
Serenata concertante na flet i orkiestrę smyczkową (1967)
Uwertura uroczysta „Commemoratio agriae” (1969)
Variazioni classiche (1975–1976)
Ouverture philharmonique (1977–1978)
Musica serena na smyczki (1982)
Musica giocosa (1982)
Concertino na trąbkę i smyczki (1984)

Utwory kameralne

Notturno na trio smyczkowe (1929)
3 sonatiny na skrzypce i fortepian (1930, 1931, 1959)
Alla danze ungherese na wiolonczelę lub skrzypce i fortepian (1934)
Scherzino et intermezzo na flet prosty i fortepian (1940)
Serenada na flet i 2 skrzypiec (1940, zrewid. 1965)
Serenada na kwintet dęty (1951)
Tańce starowęgierskie z XVII w. na kwintet dęty (1953)
Sonatina na tematy ludowe na kontrabas lub fagot lub wiolonczelę i fortepian (1955)
Sonata a due na altówkę i wiolonczelę (1962)
Ballada na wiolonczelę i fortepian (1963)
Kwartet smyczkowy (1970–1972)
Citharoedia Strigoniensis na trio gitarowe (1972)
Trio na skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1979)
10 studiów na 2 skrzypiec (1982)
Trigon na flet, fagot i fortepian (1988)

Utwory fortepianowe

Quaderno Romano (1931)
3 burleski (1941)
3 fantazje lutniowe V. Bakfarka (1943)
Toccata (1945)
Ballada (1955)
Corespondances (1957)
3 monogramy (1962)

Utwory wokalno-instrumentalne

Pastorali na sopran i orkiestrę kameralną (1931)
Fagyöngy na mezzosopran i orkiestrę kameralną (1932)
Cantata lirica na chór i orkiestrę (1945)
Gyümölcskosár na sopran, klarnet, skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1947)
Naptár na sopran, tenora i 11 instrumentów (1955)
A vándor dalai na tenora, flet, altówkę i wiolonczelę (1956)
kantata Cantus pannonicus na sopran, chór i orkiestrę (1959)
Forget Me na sopran i orkiestrę (1959)
Tibicinium na głos i flet (1960)
oratorium Laudatio Szigethiana na głos solowy, głos recytujący, chór i orkiestrę (1966)
kantata Tavaszvárás na baryton, chór i orkiestrę (1967)
Praesepe Keuresheghiense na chór mieszany, organy i zespół kameralny (1970)
Cinque canzoni dei trovatori na głos i gitarę (1971)
Kassák-Kantate (1972–1973)
Aspirationes principis na tenora, baryton i orkiestrę (1974–1975)
Vita poetae na trio męskie, chór i instrumenty (1976)
Ad Musicam na chór (1981)

Utwory sceniczne

opera A bűvös szekrény (1938–1942, wyst. Budapeszt 1942)
singspiel Csínom Palkó (1950, wyst. Budapeszt 1951; nowa wersja wyst. Szeged 1960)
opera ludowa Vidróczki (1964, wyst. Szeged 1964)
komedia muzyczna Piroschka (1964, wyst. Kaiserslautern 1970)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 3. Część biograficzna efg. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 66. ISBN 83-224-0344-5.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 2 Conf–Gysi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1068. ISBN 0-02-865527-3.
↑ ^a ^b Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 250. ISBN 978-83-01-13410-5.
↑ Aladár Farkas. Olympedia. [dostęp 2022-01-30]. (ang.).