Zarzuty zostały postawione Rosenbergom na podstawie materiałów zebranych przez projekt Venona, przede wszystkim – przez zespół kobiet pracujących w kontrwywiadzie amerykańskim pod kierownictwem Angeline Nanni[2]. Rosenbergowie zostali aresztowani w 1950[3] i skazani w 1951[4]. Małżeństwo do końca utrzymywało o swojej niewinności[3]. Ethel, której proponowano mniejszą karę w zamian za przyznanie się do winy, nie zgodziła się[5]. Wyrok śmierci na krześle elektrycznym wykonano w więzieniu Sing-Sing[6]. Oboje osierocili dwóch synów – Michaela i Roberta.
Kwestia skali winy małżonków
Proces małżeństwa Rosenbergów wywołał protesty lewicowej części światowej opinii publicznej (także w krajach niekomunistycznych), częściowo podsycane przez sowiecki wywiad[7]; we Francji jednak niezależnie od strony politycznej czołowe gazety sprzeciwiały się wykonaniu wyroku[8].
W 1995 roku CIA ujawniła meldunki sowieckiego wywiadu na temat roli Rosenbergów, a w 1997 roku dawny oficer tego wywiadu i rezydent radziecki w Waszyngtonie Aleksander Fieklisow przyznał, że Julius Rosenberg był jego agentem[9]. Według Fieklisowa, Julius Rosenberg był jego najbardziej oddanym i cennym źródłem[9], dostarczając mu tysięcy ściśle tajnych raportów z przedsiębiorstwa Emerson Electric Manufacturing Co (w owym przedsiębiorstwie jako mechanik pracował Dawid Greenglass, brat Ethel), w tym kompletny zapalnik zbliżeniowy (ang. proximity fuse). Taki zapalnik został użyty przez Związek Radziecki przy zestrzeleniu rakietą S-75 samolotu U-2 pilotowanego przez Francisa Gary’ego Powersa. Pod kierownictwem Fieklisowa, Julius Rosenberg zwerbował dla KGB kilku innych agentów, m.in. Joela Barra, Al Saranta, Williama Perla i Mortona Sobella[9]. Także w swojej autobiografii Nikita Chruszczow potwierdził, że Rosenbergowie przyczynili się do przyśpieszenia prac nad sowieckim projektem atomowym[10].
Feklisow podkreślał jednak, że małżeństwo Rosenbergów było tylko pośrednikami w przekazywaniu tajemnic dotyczących bomby atomowej[9] – same dokumenty dotyczące bomby przekazywał im inny komunista, emigrant z Niemiec, fizyk Klaus Fuchs, który uczestniczył w pracach nad projektem „Manhattan” i został zdemaskowany przez brytyjski wywiad i skazany na 14 lat więzienia[11].
Nie ma zgody wśród historyków co do skali winy Rosenbergów. Ponadto zachodni historycy są zgodni co do tego, że ich proces był skażony licznymi nieprawidłowościami sądowymi i prawnymi oraz że nie powinni oni być skazani na karę śmierci[12][13].
W kulturze masowej
W kulturze masowej sprawa Rosenbergów została poruszona między innymi w powieści pod tytułem Szklany kloszSylvii Plath, oraz w opowiadaniu pod tytułem Wielki strachMarka Hłaski. Postać Ethel pojawia się również w dramacie teatralnym Tony’ego KushneraAnioły w Ameryce oraz w dramacie Leona Kruczkowskiego Juliusz i Ethel.
LoriL.CluneLoriL., Great Importance World-Wide: Presidential Decision-Making and the Executions of Julius and Ethel Rosenberg, „American Communist History”, 10 (3), 2011, s. 263–284, DOI: 10.1080/14743892.2011.631822 [dostęp 2022-06-09].
LizaL.MundyLizaL., Code Name: Venona, „Smithsonian”, 49 (5), 2018, s. 30–39.
RonaldR.RadoshRonaldR., Socialist Heroes, „The New Republic”, 203 (17), 1990, s. 9–10.
