PROFILPELAJAR.COM

Komunistyczna Partia Stanów Zjednoczonych Ameryki
Państwo	Stany Zjednoczone
Skrót	CPUSA
Lider	Rossana Cambron, Joe Sims
Data założenia	1919
Adres siedziby	Waszyngton
Ideologia polityczna	komunizm
Liczba członków	5000 – 10 000
Barwy	czerwony
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Komunistyczna Partia Stanów Zjednoczonych Ameryki (ang. Communist Party USA, CPUSA) – partia polityczna w Stanach Zjednoczonych.

Historia

W sierpniu 1919 utworzona została Komunistyczna Partia Pracy Ameryki^[3]. Jej założycielami byli skrajnie lewicowi rozłamowcy z Socjalistycznej Partii Ameryki^[3]. Kilka dni później powstała konkurencyjna Partia Komunistyczna USA^[3]. Partie komunistyczne liczyły łącznie kilkadziesiąt tysięcy członków^[3]. Obie formacje w grudniu 1921 połączyły się tworząc Robotniczą Partię Ameryki^[3]. Partia natychmiast przyłączyła się do Międzynarodówki Komunistycznej^[3]. W latach 20. komuniści skupili się na tworzeniu ruchu związkowego i lobbowaniu na rzecz poprawy praw pracowniczych^[4]^[5]. W 1924 komunistyczny związkowiec William Foster zdobył w wyborach prezydenckich 35 361 głosów^[4]. W 1929 formacja przyjęła obecną nazwę^[5].

Pod koniec lat 20. rozpoczął się proces stalinizacji partii. Z CPUSA usuwano polityków, których poglądy nie odpowiadały linii wyznaczonej przez Komintern^[6]. W 1929 z partii usunięto Jamesa Patricka Cannona i jego zwolenników. Było to spowodowane poparciem przez Cannona trockizmu^[6]. Jeszcze w tym samym roku z CPUSA wydalono Jaya Lovestone’a i Benjamina Gitlowa^[6]. Obaj działacze byli zwolennikami nurtu w komunizmie wypracowanego przez Nikołaja Bucharina^[6]. W trakcie wielkiego kryzysu zaangażowana była w ruch bezrobotnych^[5]. W tym czasie jawnie głosiła potrzebę zniesienia kapitalizmu i wprowadzenia w USA systemu wzorowanego na radzieckim^[6]. Na początku lat 30. władzę w partii przejął Earl Browder, a CPUSA uległa całkowitej stalinizacji^[6]. W 1932 partia wystawiła kandydaturę Williama Fostera w wyborach prezydenckich^[6]. Polityk ten mówił o utworzeniu „Ameryki Radzieckiej” w której wszystkie „kapitalistyczne” partie (w tym socjaliści) zostałyby rozwiązane, a media trafiły pod kontrolę rządu^[6]. Foster zdobył zaledwie 102 991 głosów (mniej niż 1%)^[6]. Po przegranych wyborach komuniści potępili Nowy Ład, a Franklina Delano Roosevelta okrzyknęli mianem „socjalfaszysty”^[6].

W 1935 przyjęła taktykę Frontu Ludowego^[7]. Wtedy też zyskała szersze poparcie na gruncie rosnącego antyfaszyzmu^[7]. Przedstawiciele CPUSA przestali poruszać kwestie rewolucji komunistycznej, a zaczęli akcentować potrzebę sojuszu z ruchami umiarkowanymi^[6]. Komuniści przystępowali także do mniej radykalnych partii^[6]. CPUSA miała niewielkie sukcesy w wyborach lokalnych. Komunistom udało się wprowadzić dwóch przedstawicieli do Rady miejskiej Nowego Jorku^[6]. Potajemnie członkami CPUSA była trójka kongresmenów wybranych z nominacji Partii Demokratycznej i Minnesota’s Farmer–Labor Party^[8]. Członkowie CPUSA aktywni byli w organizacjach liberalnych, afroamerykańskich, pacyfistycznych, kulturowych i studenckich^[5]. Zdominowali też związki zawodowe w kilku branżach^[5]^[6]. W drugiej połowie lat 30. członkowie CPUSA znaleźli się pośród amerykańskich członków Brygad Międzynarodowych walczących w wojnie domowej w Hiszpanii^[4]. Pod koniec lat 30. liczba członków partii przekroczyła 65 tysięcy^[5].

Członkowie CPUSA na konwencji partyjnej w 1922 r.

W 1939 jej kierownictwo poparło pakt Ribbentrop-Mołotow i odeszło od antyfaszyzmu^[9]. CPUSA rozpętała nową kampanię ataków na Roosevelta i sprzeciwiała się amerykańskim programom pomocy dla aliantów^[6]. Takie przedsięwzięcia oficjalnie usprawiedliwiano pacyfizmem^[6]. Działania CPUSA przyczyniły się do odwrócenia się od partii większości środowisk liberalnych^[6]. Rok później Earl Browder wystartował w wyborach prezydenckich^[9]. Jako że zakazano mu podróżowania po kraju, jego kampania ograniczyła się do wydawania pisemnych oświadczeń i dystrybucji nagranych przemówień^[9]. Komunistyczny kandydat zdobył jedynie 46 tysięcy głosów^[9]. Jeszcze w tym samym roku CPUSA oficjalnie zrezygnowała z członkostwa w Kominternie (był to krok taktyczny)^[6].

Po ataku Niemiec na ZSRR amerykańska opinia publiczna zaczęła przychylniej patrzeć na komunizm^[9]. Sama CPUSA powróciła do taktyki Frontu Ludowego i udzieliła poparcia Rooseveltowi^[6]. W 1942 liczba członków partii osiągnęła 85 tysięcy^[5]. Pod koniec wojny prokomunistyczne związki zawodowe liczyły ponad milion członków^[6]. W 1944 Earl Browder ogłosił, że możliwe jest pokojowe współistnienie komunizmu i kapitalizmu^[9]. Poglądy i działania Browdera wzbudziły zaniepokojenie pośród komunistów w USA, jak i poza granicami kraju. W 1945 został on odwołany ze stanowiska. Jego następcą został William Foster^[9]. Dwa lata później Browder został usunięty z CPUSA (po wcześniejszym poddaniu go krytyce przez sowieckich polityków)^[9].

Po II wojnie światowej

Wiliam Foster prowadził partię w wierności doktrynie stalinizmu^[6]. Dowody na działalność szpiegowską członków CPUSA na rzecz ZSRR skłoniły prezydenta Harry’ego Trumana do działań przeciwko komunistom^[6]. W 1948 przywódcy partii zostali uwięzieni^[6]. W trakcie wojny koreańskiej rząd wprowadził szereg antykomunistycznych ustaw^[6]. CPUSA pozostała legalna jednak uległa marginalizacji i izolacji. W połowie lat 50. liczba jej członków spadła poniżej 12 tysięcy^[6].

Po powstaniu na Węgrzech (1956) i operacji „Dunaj” (1968) szeregi partii opuściła część członków. Zaprotestowali oni w ten sposób przeciwko ściśle prosowieckiej polityce kierownictwa CPUSA^[8]. Na morale członków partii negatywnie wpłynęły także referat O kulcie jednostki i jego następstwach Nikity Chruszczowa i ujawnienie zbrodni stalinizmu^[5].

W 1959 na czele partii stanął Gus Hall. Był to polityk ściśle prosowiecki i ortodoksyjnie marksistowsko–leninowski^[6]. W latach 60. i 70. aktywiści partii uczestniczyli w ruchu antywojennym i afroamerykańskim, niemniej jednak nie odgrywali już na lewicy większej roli^[5]^[4]. Hall wystartował w wyborach prezydenckich w 1968, 1972 i 1976. W 1968 zdobył 1072 głosy^[4], w 1972 25 597 głosów, a w 1976 58 709^[9]. W latach 80. Hall krytykował eurokomunizm i reformy Michaiła Gorbaczowa^[9]. Pod koniec lat 80. liczba członków CPSUA spadła poniżej 10 tysięcy^[6]. W 1991 Hall poparł nieudany pucz Janajewa^[8]. Frakcja reformatorska komunistów opuściła wtedy struktury CPUSA^[6]. W 2000 zmarł Gus Hall. Nowym przywódcą partii został Sam Webb^[9]. Partia liczyła wtedy mniej niż 2 tysiące członków^[6].

Liczebność

1919: Partia Komunistyczna USA liczyła 24 000 członków, a Komunistyczna Partia Pracy Ameryki 10 000^[6]
1934: 26 000^[6]
1936: 66 000^[6]
1942: 85 000^[5]
1957: 5000^[9]
2014: 2000–3000^[8].

Wsparcie zagraniczne

Działalność partii potajemnie dotowana była przez rząd ZSRR. Przykładowo w 1988 roku radziecki rząd przekazał CPUSA trzy miliony dolarów^[6].

Przypisy

↑ Sergio AlejandroS.A. Gómez Sergio AlejandroS.A., Communist Party membership numbers climbing in the Trump era [online], People's World, 19 kwietnia 2017 [dostęp 2020-06-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-28] (ang.).
↑ Joshua ClarkJ.C. Davis Joshua ClarkJ.C., The Forgotten World of Communist Bookstores [online], jacobinmag.com [dostęp 2020-06-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-27] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Robert Service: Początki komunizmu w USA. histmag.org. [dostęp 2017-11-09]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Communist Party USA. britannica.com. [dostęp 2017-11-09]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Communist Party of the United States of America, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-11-09] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag Communist Party, United States of America. encyclopedia.com. [dostęp 2017-11-09]. (ang.).
↑ ^a ^b Włodzimierz Batóg: bazhum.muzhp.pl. histmag.org. [dostęp 2017-11-09]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Aidan Lewis: The curious survival of the US Communist Party. bbc.com. [dostęp 2017-11-09]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Communist Party of the United States. spartacus-educational.com. [dostęp 2017-11-09]. (ang.).