Budowa zapory wodnej w Rożnowie (1939)Zapora w RożnowieWidok na zaporę wodną w Rożnowie, dalej – Ostra Góra płn.Widok na zaporę wodną w Rożnowie z Ostrej Góry
Historia
O ujarzmieniu powodującego groźne powodzie Dunajca zaczęto myśleć pod koniec I wojny światowej. Inicjatorem budowy zapory, autorem pierwszego projektu oraz stałym konsultantem w czasie studiów projektowych i budowy zapory był prof. Karol Pomianowski. Realizacja jego projektu, opracowanego w latach 1920–1930, była ze względu na panujący kryzys gospodarczy odkładana do lipca 1934 r. Powódź, jaka miała miejsce 18 lipca 1934 roku na Dunajcu (zob. powódź w Polsce w 1934), przyspieszyła podjęcie decyzji o rozpoczęciu budowy zbiornika retencyjnego. Ostateczny projekt zapory na podstawie pracy prof. Pomianowskiego przygotowało Biuro Dróg Wodnych Ministerstwa Komunikacji. Realizację inwestycji powierzono początkowo inż. Ziemowitowi Śliwińskiemu. Prace budowlane zaczęto w czerwcu 1935 r., a ukończono w 1941 r., w czasie okupacji niemieckiej. Zapora stanęła w poprzek „pętli rożnowskiej”, w dolinie, w której meandrowała rzeka. Napełnianie zbiornika rozpoczęto w drugiej połowie 1941 r. Całkowite wypełnienie nastąpiło w 1943 r. po wiosennych i letnich wezbraniach.
Miejsce budowy wybrano w najwęższym miejscu pogórskiego przełomu Dunajca we wsi Rożnów, pomiędzy cyplem góry Łazy (323 m n.p.m.), nazywanym również Łaziska, a stromym, zalesionym, wygiętym na kształt podkowy szczytem północnym Ostrej Góry (459 m n.p.m.).
Zapora ma 550 m długości, jej szerokość w koronie wynosi 9 m, a wysokość 32,5 m. Stały przepływ wody wykorzystano do uruchomienia czteroturbinowej elektrowni wodnej, wbudowanej w środek zapory. Betonowy mur o szerokości ok. 40 m stoi na fundamencie wpuszczonym 17 m w podłoże. We wschodniej części zapory znajdują się przepławki (system stopniowych basenów) dla ryb wędrujących w górę rzeki na doroczne tarło. W zachodniej części znajduje się siedem przelewów (w górnej części) i pięć upustów (w dolnej części) dla wysokiej wody.
.jpg)
