Dzięcioł pręgogrzbiety[4][5] (Campephilus gayaquilensis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny dzięciołowatych (Picidae), występujący w północno-zachodniej części Ameryki Południowej. Brązowawo-czarne ubarwienie grzbietu pozwala go odróżnić od dzięcioła szkarłatnoczubego[6]. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern)[3].
Systematyka
Pierwszego naukowego opisu gatunku – na podstawie holotypu pochodzącego z Guayaquil w Ekwadorze – dokonał francuski przyrodnik René Lesson w 1845 roku, nadając mu nazwę Picus Gayaquilensis[2]. Nie wyróżnia się podgatunków[6][7].
Etymologia
- Campephilus: gr. καμπη kampē „gąsienica”; φιλος philos „miłośnik”,
- gayaquilensis: Guayaquil, Ekwador[6].
Morfologia
Duży dzięcioł o dłutowatym, długim, silnym, lekko zakrzywionym dziobie koloru szarawego. Żuchwa nieco jaśniejsza. Tęczówki jasnożółte, wokół oka naga, czarna skóra. Nogi silne z długim czwartym palcem, od szarobrązowych do zielonoszarych. Pióra głowy tworzą charakterystyczny czub. Samiec ma czarną brodę i gardło, cała reszta głowy jaskrawoczerwona tylko w dolnej części płatów policzkowych niewielka okrągła plamka od góry czarna od dołu płowa. U samic wzdłuż boków głowy biegnie biały pas, którego brak u samców. U obu płci ten jasny pas biegnie wzdłuż boków szyi aż do górnej części piersi, tworząc „V” na plecach. Przechodzi on na grzbiecie w białe i czarne pręgi, które rozciągają się aż do początku ogona. Ogon od ciemnobrązowego do czarnobrązowego. Spód ciała w czarne prążki na płowobrązowym tle. Skrzydła od brązowoczarnych do czarnych. Długość ciała 32–34 cm, masa ciała 230–253 g[8][6].
Zasięg występowania
Dzięcioł pręgogrzbiety występuje na zachodnich zboczach Andów oraz przylegających do nich nizinach w pasie od południowo-zachodniej Kolumbii poprzez zachodni Ekwador, aż do północno-zachodniego Peru. Zamieszkuje tereny od poziomu morza do 1100 m n.p.m. w Kolumbii i do 800 m n.p.m. w Ekwadorze i Peru, gdzie sporadycznie obserwowany był wyżej – do 1500 m n.p.m. Dzięcioł pręgogrzbiety jest gatunkiem osiadłym[8][6].
Ekologia
Jego głównym habitatem są nizinne i górskie wilgotne lub suche lasy liściaste, ich obrzeża oraz wysokie lasy wtórne powstałe w wyniku naturalnego lub sztucznego odnowienia zniszczonych lasów pierwotnych. Jest gatunkiem sympatrycznym z dzięciołem wspaniałym. Żeruje na pniach dużych drzew oraz na martwych gałęziach. Szczegóły diety są słabo zbadane, ale jest ona prawdopodobnie taka jak u dzięcioła szkarłatnoczubego[8][6].
Rozmnażanie
Brak pewnych informacji. Sezon lęgowy co najmniej w październiku i maju; w zachodnim Ekwadorze obserwowano kucie dziupli w lipcu oraz parę z młodocianym potomkiem w październiku[6].
Status i ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN dzięcioł pręgogrzbiety jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) od 2022 roku; wcześniej, od 2004 był uznawany za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened)[9]. Liczebność populacji została oszacowana na 25000-150000[3][10]. Zasięg jego występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 245 tys. km². Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na utratę siedlisk[3]. BirdLife International wymienia 36 ostoi ptaków IBA, w których ten gatunek występuje: 28 w Ekwadorze (m.in. Park Narodowy Machalilla) i 8 w Peru (m.in. Park Narodowy Cerros de Amotape)[9].
Przypisy
- ↑ Campephilus gayaquilensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Denis Lepage: Guayaquil Woodpecker Campephilus gayaquilensis (Lesson, 1845) – synonyms. Avibase. [dostęp 2021-10-26]. (ang.).
- ↑ a b c d Campephilus gayaquilensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Picidae Leach, 1820 - dzięciołowate - Woodpeckers (wersja: 2020-09-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-10-26].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 186, 1999.
- ↑ a b c d e f g Hans Winkler & David Christie: Guayaquil Woodpecker (Campephilus gayaquilensis), version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie & E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-10-26]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Woodpeckers. IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-10-26]. (ang.).
- ↑ a b c Josep del Hoyo, Andrew Elliott & Jordi Sargatal (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 7: Jacamars to Woodpeckers. Barcelona: Lynx Edicions, 2002, s. 533. ISBN 84-87334-37-7. (ang.).
- ↑ a b Guayaquil Woodpecker Campephilus gayaquilensis, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-08-20]. (ang.).
- ↑ Guayaquil Woodpecker Campephilus gayaquilensis. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-08-20]. (ang.).
Linki zewnętrzne
Identyfikatory zewnętrzne:
