Driakiew gołębia

Driakiew gołębia
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

szczeciowce

Rodzina

przewiertniowate

Rodzaj

driakiew

Gatunek

driakiew gołębia

Nazwa systematyczna
Scabiosa columbaria L.
Sp. Pl.: 99 (1753)[3]
Multimedia w Wikimedia Commons

Driakiew gołębia (Scabiosa columbaria L.) – gatunek rośliny z rodziny przewiertniowatych (Dipsacaceae). Występuje w południowej i środkowej Europie (na północy sięgając po Wielką Brytanię, Szwecję, kraje bałtyckie i środkową Rosję) w południowo-zachodniej Azji (na wschodzie po Turkmenistan) oraz w północno-zachodniej Afryce (Algieria i Maroko) i na obszarach górskich w Afryce równikowej. Jako gatunek introdukowany rośnie we wschodniej części Ameryki Północnej[3]. W Polsce występuje na północy i zachodzie[4].

Morfologia

Kwiatostan
Owoce, z 5 czarniawymi ośćmi
Liście odziomkowe
Pokrój
Roślina zielna z korzeniem wrzecionowatym o rozgałęzionej szyi korzeniowej, z której wyrastają płonne rozety liści i pędy kwiatonośne. Łodygi wzniesione, rozgałęzione lub nie. Osiągające zwykle do 60 cm, czasem do 80 cm wysokości. Łodyga jest okrągła na przekroju i naga z wyjątkiem górnej części, gdzie pokrywają ją krótkie, w dół skierowane włoski[5].
Liście
Najniższe liście łopatkowate, ząbkowane. Liście łodygowe pierzaste, podzielone na wąskie odcinki.
Kwiaty
Bezwonne, zebrane w szczytowe główki kształtu półkulistego do kulistego. Listki okrywy są wąskolancetowate, podobnej długości jak kwiaty, pokryte białawymi szczecinkami. Korony początkowo czerwonawo-liliowe, później fioletowawoniebieskie, rzadko białe. Korony kwiatów wewnątrz koszyczka są słabogrzbieciste i osiągają do 7 mm długości. Korony kwiatów brzeżnych osiągają do 15 mm długości i są silnie grzbieciste – mocno powiększone są trzy dolne łatki[5].
Owoce
Pozorne – niełupki zrośnięte na szczycie z kielichem i kieliszkiem. Są podługowane, do 4 mm długie, silnie żebrowane i na żebrach gęsto owłosione. Kielich zachowuje się w postaci 5 szczecinek długości do 4 mm, barwy czarniawej. Kieliszek tworzy na szczycie owocu wyraźny rąbek[5].
Gatunek podobny
Driakiew wonna Scabiosa canescens ma kwiaty wonne, szczecinki kielicha żółtawe lub żółtawozielone i dolne liście całobrzegie[5].

Biologia i ekologia

Bylina. Występuje w miejscach suchych, na zboczach i wśród skał. Kwitnie od czerwca do września[5]. Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Festuco-Brometea, związku (All.) Koelerion albescentis (regionalnie) i zespołu (Ass.) Trifolio-Anthyllidetum[6].

Zastosowania

Zdjęcie. Dwa widziane z góry różowofioletowe kwiatostany, w tle zieleń. Na jednym kwiatostanie siedzą dwa owady z gatunku Zygaena minos
Kwiatostany z motylem Zygaena minos

Jest uprawiana jako roślina ozdobna. Najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym, na glebach przepuszczalnych o odczynie od obojętnego do lekko zasadowego[7]. Rozmnaża się przez wysiew nasion jesienią, przez podział wczesną wiosną lub przez sadzonki. Odmiana 'Butterflay Blue' ma kędzierzawe liście i lawendowoniebieskie kwiatostany.

Zagrożenia i ochrona

Umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)[8].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
  3. ↑ a b Scabiosa columbaria L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-06-19].
  4. ↑ Adam Zając, Maria Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 502. ISBN 83-915161-1-3.
  5. ↑ a b c d e Adam Jasiewicz, Rodzina: Dipsacaceae, Szczeciowate, [w:] Bogumił Pawłowski, Adam Jasiewicz (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. XIII, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 20-21.
  6. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  7. ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  8. ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.