Drag queen (z ang.in drag oznacza bycie w przebraniu przeciwnej płci[1], queen – królowa) – określenie postaci scenicznej kreowanej przez artystów przedstawiających postacie kobiece przy użyciu efektownych ubrań i mocnego makijażu. Drag queen są najczęściej mężczyźni, ale mogą to być też osoby o innej tożsamości płciowej[2][3]. Przeciwieństwem drag queen są drag king, czyli osoby odgrywające postacie męskie[4].
Historia
Termin został po raz pierwszy użyty w społeczności gejowskiej w USA w latach 20. i 30. XX wieku[5]. W tym okresie w Nowym Jorku odbywały się pierwsze spektakle tego rodzaju[5]. Drag było akronimem dla dressed as a girl (ubrany jak dziewczyna), queen odnosiło się dla specyficznej afektowanej stylistyki[6]. Jako synonimu drag queen często używano określenia female impersonator (osoba udająca kobietę) lub male impersonator[6]. Współcześnie uważa się jednak, że nie jest to adekwatne określenie, ponieważ drag queen wcale nie chcą być uważane za kobiety, chcą jedynie wskazać na performatywny charakter płci[6]. Parodiując męskość czy kobiecość drag queen zwracają uwagę na teatralny charakter płci kulturowej (gender)[6].
Zjawisko przedstawień, w których mężczyźni przebierają się za kobiety lub kobiety za mężczyzn ma długą tradycję w kulturach świata[7]. W starożytnym i XVII-wiecznym teatrze europejskim role kobiece były odgrywane przez mężczyzn[7]. Podobnie w japońskim teatrze kabuki wszystkie rolę kobiece są odgrywane przez mężczyzn[7]. W XX wieku w Japonii popularny stał się teatr Takarazuka Revue, w którym we wszystkich przedstawieniach role męskie odgrywają kobiety[7].
Drag queen odegrały istotną rolę w zamieszkach pod Stonewall, które zapoczątkowały ruch emancypacji gejów i lesbijek[7]. Z tego względu ich obecność jest istotna podczas parad równości. Drag queen odgrywają często role rzeczniczek i liderek społeczności LGBT[7].
Pierwszym w historii kina filmem z udziałem drag queen była komedia The Countess Charming (1917), w której aktor Julian Eltinge wcielił się w rosyjską hrabinę[8]. Pierwszym polskim filmem z występem drag queen było Piętro wyżej (1937)[9], w którym Eugeniusz Bodo, jako Mae West, zaśpiewał piosenkę „Sex appeal”.
W dawnej NRD oraz RFN estradowe występy drag queen nie miały związków ze środowiskami LGBT i były częstym motywem działalności rozrywkowej anglosaskiego obszaru kulturowego, noszącym nazwę travesti(inne języki).
Makijaż, strój i choreografia drag queens są często przesadne lub zamierzenie karykaturalne i odróżniają je od „zwyczajnych” kobiet, robią to w celu uzyskania satyrycznego lub dramatycznego efektu. Elementem występu jest często upodobnienie się do znanych kobiet estrady, czasem ich parodia.
Drag queen nie zawsze są gejami lub transwestytami, jako że dla drag queen celem przebierania się jest bawienie publiczności, nie zaś zaspokojenie swoich potrzeb seksualnych.
Wiele osób myli drag queen z transwestytami, a to bardzo duży błąd! Nawet w garderobie robiąc makijaż czy ubierając klipsy i perukę czuje się facetem i myślę jak facet[10].
Madamme Zaza
Nigdy nie udawałem, że jestem kobietą. Ile widzieliście kobiet, noszących siedemnastocentymetrowe obcasy, półtorametrowe peruki i obcisłe sukienki? Nie ubieram się jak kobieta, ubieram się jak drag queen!
Nie należy mylić osoby aktora z graną przez niego postacią sceniczną. Jeśli postać drag queen (do której zwracamy się w rodzaju żeńskim) gra mężczyzna, gdy występuje on poza sceną i prywatnie, należy się do niego zwracać w rodzaju męskim[11].
Wybrane postacie
Adelon – postać kreowana przez Łukasza Rembasa, charakteryzatora, filmowca amatora, uczestnika polskiej edycji Mam Talent. Znany szczególnie jako impersonator Adele, jednak na swoim koncie ma również postaci takie jak Magda Gessler czy Violetta Villas i inne.
Charlotte – postać kreowana przez Daniela Michalskiego, polskiego aktywistę LGBT, polityka partii Zielonych, pierwszego kandydata, który startował do Parlamentu Europejskiego[11].
Noxeema Jackson, Vida Boheme i Chi-Chi Rodriguez – w filmie Ślicznotki.
Papina McQueen – polska drag queen, postać kreowana przez Pawła Rupalę, związana z Teatrem BARAKAH, znana z programów telewizyjnych, m.in. Fort Boyard.
Pabllo Vittar– brazylijska drag queen pochodząca z São Luis wykreowana przez Phabullo Rodriguesa da Silvę.
Queentastic – norweski zespół muzyczny tworzony przez Deana Erika Andersena i Geira Lillejorda.
