Herb Dorzyn i jego odmiany

Dorzyn (Darzyn, Darsen, Darsen-Ciemiński, Daisen, Dorzyński, Lew odmienny) – kaszubski herb szlachecki, według Przemysława Pragerta odmiana herbu Lew.

Herb występował w co najmniej trzech wariantach. Opisy z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego^[1]:

Dorzyn I (Darzyn I, Darsen, Darsen-Ciemiński, Daisen, Dorzyn, Dorzyński, Lew odmienny): Na tarczy dzielonej w skos lewy, w polu górnym, czerwonym, pół lwa wspiętego, pole dolne zielone. Klejnot: księżyc złoty z twarzą (oko w lewo), nad nim trzy gwiazdy (po jednej na rogach, jedna niżej pośrodku). Labry: czerwono-zielone, podbite złotem.

Dorzyn Ia (Darzyn Ia, Dorzyn, Darsen): W klejnocie księżyc bez twarzy, nad którym trzy gwiazdy w słup.

Dorzyn Ib (Darzyn Ib, Darsen, Daisen): Lew jest cały, na obu polach, klejnot nad hełmem bez korony, księżyc srebrny, gwiazda środkowa wyżej niż skrajne. Labry zielone, podbite srebrem.

Wariant I pojawia się na mapie Pomorza Lubinusa z 1618. Wymieniają go herbarze Pommersches Wappenbuch Bagmihla (warianty I i Ib). Wariant I pojawia się też w Nowym Siebmacherze. Herb wymieniany przez Ostrowskiego (warianty I i Ia, bez labrów).

Drobna rodzina szlachecka z ziemi lęborskiej i bytowskiej. Nazwisko wzięła od starosłowiańskiego słowa, którego współczesny odpowiednik to dziarski. Pierwsza wzmianka z 1559 (Greger Dorse, Bartos i Peter Dorisch, Matzke Dorsigk, Jürgen Dorsick). Kolejne wzmianki z 1576 (Dorsik), 1603 (Matz Darseke, Hans Darsick), 1607 (Martin i Simon Darseken, Hans Darsick), 1621 (Michell Darsketens). Brak tego nazwiska w kolejnych spisach szlachty z lat 1658, 1688, ale występuje ono jako przydomek, albo drugi człon nazwiska Ciemiński, Studziński i Rekowski. W latach 1751 i 1752 wymieniani są Darzyn-Ciemińscy. Samo Darzyn, pisane jako Darsen, notuje się od XVI wieku. Wzmianki pochodzą z lat 1568 (Peter, George von Darsen), 1575, 1601, 1605, 1608, 1618, 1621 (von Darsen), 1658 (Jakob, Lorenz, Bartollo Darsen, zapisane w domukencie verstehen nur polnisch - rozumieją tylko polski). Wedle Ledebura rodzina posiadała dobra jeszcze w 1701, chociaż spis w 1688 ich nie wymienia.

Darzyn (Daisen, Darseck, Darseke, Darseketens, Darsen, Darsick, Dariscke, Darssen, Darzek, Darzen, Darzyk, Dażen, Dorse, Dorich, Dorsick, Dorsigk, Dorzik, Dorzin, Dorzyn, Dorzyński, błędnie Darzyński). Rodzina używała też przydomków Ciemiński, Studziński i Rekowski.

Darzynowie-Ciemińscy mieli używać herbu Ciemiński III. Zwraca uwagę fakt, że godło tego herbu jest klejnotem herbu Dorzyn Ia.

• Przemysław Pragert: Herbarz rodzin kaszubskich. T. 2. BiT, 2007, s. 52-54, 228-229. ISBN 978-83-924425-9-2.

• Herb Herb z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla