PROFILPELAJAR.COM

Dolina Noteci
	kod: PLH300004
	specjalny obszar ochrony siedlisk
Państwo	Polska
Mezoregion	Kotlina Gorzowska,; Dolina Środkowej Noteci,; Kotlina Toruńska
Data utworzenia	5 lutego 2008
Powierzchnia	50 531,99 ha
	Położenie na mapie Polski Dolina Noteci
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Dolina Noteci
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Dolina Noteci
	53°05′N 17°15′E/53,083333 17,250000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dolina Noteci (kod obszaru PLH300004) – obszar chroniony programem Natura 2000 w województwie kujawsko-pomorskim i wielkopolskim o powierzchni 50532 ha^[1].

Celem ochrony jest zachowanie siedlisk przyrodniczych i występujących na ich terenie gatunków roślin i zwierząt.

Historia

W kwietniu 2004 r. zaproponowano włączenie obszaru w sieć Natura 2000 jako obszar mający znaczenie dla Wspólnoty. W listopadzie 2007 r. został zatwierdzony jako projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk (SOO) pod nazwą Dolina Noteci^[2].

Lokalizacja

Dolina Noteci obejmuje fragment Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej, począwszy od zachodnich przedmieść Bydgoszczy (Prądy) na wschodzie, po Wieleń na zachodzie. W odróżnieniu od Doliny Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego (obszaru OSO) obszar Dolina Noteci obejmuje nie tylko dno pradoliny, lecz również fragmenty jej zboczy, zwłaszcza północnej krawędzi, na styku z Pojezierzem Krajeńskim.

Dolina jest położona na terenie dwóch województw i siedmiu powiatów: czarnkowsko-trzcianeckiego, pilskiego, chodzieskiego, wągrowieckiego, nakielskiego, bydgoskiego i miasta Bydgoszczy.

Ogólna charakterystyka obszaru

W zachodniej części chronionego obszaru płynie rzeka Noteć, zaś we wschodniej (od Nakła do Bydgoszczy) – Kanał Bydgoski, wybudowany w 1774 r., łączący dorzecza Odry i Wisły^[2].

Część obszaru zajmują torfowiska niskie pokryte przez zalewowe łąki i trzcinowiska. Wyspowo występują zarośla i zadrzewienia. Na zboczach doliny znajdują się płaty muraw kserotermicznych. W okolicach Goraja, Pianiówki i Góry oraz Ślesina występują lasy: buczyny i dąbrowy, w tym m.in. ciepłolubne dąbrowy i grądy zboczowe. Teren przecinają kanały i rowy odwadniające. Liczne są zbiorniki astatyczne – starorzecza i torfianki. Miejscami występują rozległe płaty lasów łęgowych. Na większości obszaru występują intensywnie użytkowane łąki.

Między dnem doliny a skrajem wysoczyzny występują znaczne deniwelacje terenu, miejscami należące do największych na Niżu Polskim (Góry Rzadkowskie 187 m n.p.m., Dębowa Góra 193 m n.p.m., wobec dna pradoliny 37–54 m n.p.m.)^[3].

Nad Doliną Noteci nadzór sprawuje Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu^[2].

Siedliska

Wśród siedlisk na obszarze doliny, największy udział posiadają łąki i zarośla – 83%, zaś znacznie mniejszy: siedliska rolnicze (9%), lasy liściaste (6%), wody śródlądowe (rzeki i akweny – 3%), lasy iglaste (2%)^[2].

Wśród siedlisk chronionych największy udział mają: łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (3%), ciepłolubne dąbrowy (3%), zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (2%), łąki selernicowe (2%) oraz niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie (2%)^[2].

Formy ochrony przyrody

Około 75% powierzchni obszaru Dolina Noteci leży na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Noteci, ponadto na jego terenie znajduje się niewielki fragment Nadnoteckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu oraz 6 rezerwatów przyrody^[4]:

Wartość przyrodnicza

Obszar obejmuje bogatą mozaikę siedlisk z załącznika I dyrektywy siedliskowej (15 rodzajów), z priorytetowymi lasami łęgowymi i dobrze zachowanymi kompleksami łąkowymi, choć łącznie zajmują one poniżej 20% powierzchni obszaru^[2].

W Dolinie Noteci notowano m.in.:

22 gatunki ptaków wymienionych w załączniku I dyrektywy ptasiej,
rośliny (starodub łąkowy), bezkręgowce (czerwończyk fioletek), ryby (boleń, piskorz, głowacz białopłetwy), płazy (kumak nizinny) i ssaki (bóbr europejski, wydra europejska), wymienione w załączniku II dyrektywy siedliskowej^[2].

Rekomendowana jest również restytucja na tym terenie łątki ozdobnej, występującej w okolicach Nakła na początku XX w.^[2]

Obszar częściowo pokrywa się z ostoją ptasią o randze europejskiej E-33 Nadnoteckie Łęgi. Jest to również ważny korytarz ekologiczny o randze międzynarodowej^[5].

Zobacz też

Przypisy

↑ Ministerstwo Środowiska: Polskie obszary Natura 2000. 2010-06-10. [dostęp 2010-06-10]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Natura 2000. Standardowy formularz danych. Obszar PLH300004. Dolina Noteci http://natura2000.gdos.gov.pl/natura2000/dane/pdf/pl/PLH300004.pdf
↑ Umiński Janusz: Pojezierze Krajeńskie. Wydawnictwo PTTK „Kraj”. Warszawa 1991
↑ Natura 2000 - Standardowy formularz danych Dolina Noteci PLH300004. 2017. [dostęp 2018-12-27].
↑ Katarzyna Marcysiak: Ochrona przyrody – Bydgoszcz i okolice. W: Przyroda Bydgoszczy. Józef Banaszak (red.). Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, 2004. ISBN 83-7096-531-8.