Nazwa gwiazdy pochodzi od arabskiego słowa arab.ذنبdhaneb, które oznacza ogon. Całe wyrażenie brzmi ذنب الدجاجةDhanab ad-Dajāja, czyli „ogon kury”, od starszej nazwy Łabędzia[6]. Wywodząca się od niego nazwa Denebadigege była używana w Tablicach alfonsyńskich[7], występowały też warianty np. Deneb Adige i Denebedigege[6]. Inna nazwa Arided pochodzi od wyrażenia Al Ridhādh, innej nazwy konstelacji o niepewnym znaczeniu[6].
Nazwami podobnymi do „Deneb” określano także inne gwiazdy w ogonach wyobrażonych na niebie wizerunków zwierząt. Międzynarodowa Unia Astronomiczna formalnie zatwierdziła nazwę Deneb dla określenia najjaśniejszej gwiazdy Łabędzia, a także: Deneb Algedi dla najjaśniejszej gwiazdy Koziorożca, Denebola dla drugiej co do jasności gwiazdy Lwa i Aldhanab dla gwiazdy w Żurawiu[8].
Chińczycy widzieli w gwiazdach Łabędzia most lub przeprawę przez „niebiańską rzekę” Drogi Mlecznej. Wyrażenie chiń.天津; pinyinTiānjīn oznacza „niebiańską przeprawę”, natomiast Deneb to „czwarta gwiazda niebiańskiej przeprawy”, chiń.天津四; pinyinTiānjīnsì[9].
18 000 lat temu Deneb znajdował się w pozycji północnej gwiazdy polarnej ziemskiego nieba, był ok. 7 stopni od północnego bieguna niebieskiego. Ze względu na precesję osi Ziemi, Deneb ponownie stanie się gwiazdą polarną około roku 9800 naszej ery[4].
Mars ma podobne nachylenie osi co Ziemia. Północny biegun Marsa wskazuje środek linii, która łączy Deneb z gwiazdą Alderamin[10].
Jest to nadolbrzym należący do typu widmowego A2Ia. Jego temperatura to około 8500 K[4]. Deneb należy do najdalej położonych gwiazd widocznych gołym okiem, choć jego odległość nie jest dobrze znana ze względu na znaczną niepewność pomiaru paralaksy przez sondę Hipparcos; ten pomiar sugeruje odległość ponad 1400 lat świetlnych od Słońca[1][4]. Deneb należy jednak do asocjacji gwiazdowej Cygnus OB 7, a to wskazuje na znacznie większą odległość. Inne metoda określenia odległości, oparte na parametrach fizycznych gwiazdy, dają podobne odległości, pozwalając stwierdzić, że gwiazda jest oddalona o około 2600 lat świetlnych[3].
Gwiazda ta jest około 200 tysięcy razy jaśniejsza od Słońca. Jej promień szacuje się na około 200 słonecznych. Umieszczona w miejscu Słońca, wypełniłaby przestrzeń po orbitę Ziemi. Ma ona masę 19 ± 4 razy większą niż masa Słońca. Modele ewolucji gwiazd wskazują, że rozpoczęła życie jako gorąca, błękitna gwiazda typu widmowego O o masie 23 ± 2 M☉ (tak masywne gwiazdy tracą masę przez potężny wiatr gwiazdowy) i obecnie jest obserwowana w trakcie przemiany w czerwonego nadolbrzyma[3]. Tak masywna gwiazda zakończy życie w eksplozji supernowej[4].
↑P. Kunitzsch. The Star Catalogue Commonly Appended to the Alfonsine Tables. „Journal for the History of Astronomy”. 17 (49), s. 89–98, 1986. Bibcode: 1986JHA....17...89K.
