Różne gatunki w wielu odmianach o intensywnie zabarwionych, pełnych i wielobarwnych kwiatach są uprawiane jako ozdobne[6]. Nazwa rodzajowa upamiętnia Johanna Gottfrieda Zinna (1727–1759), niemieckiego lekarza i botanika[6][7].
Morfologia
Pokrój
Wzniesione lub płożące się rośliny jednoroczne, byliny lub półkrzewy osiągające od ok. 10 cm do ponad 2 m wysokości[7], przy czym większość gatunków i mieszańców osiąga niższe rozmiary[6].
Zebrane w koszyczki powstające pojedynczo na szczytach pędów. Okrywy są zwykle półkoliste, dzwonkowate, do walcowatych, o średnicy od 5 do 25 mm. Listków okrywy jest od kilkunastu do kilkudziesięciu w kilku rzędach. Dno koszyczka jest stożkowate, z plewinkami. W koszyczkach brzeżne kwiaty języczkowe, w liczbie od 5 do 21, są żeńskie i płodne. Ich korony są okazałe, często jaskrawo zabarwione, zwłaszcza u odmian, od białego poprzez żółty, purpurowy i czerwony do fioletowego, też dwubarwne, zwijane, podzielone. Kwiaty rurkowe wewnątrz koszyczka są obupłciowe i płodne, występują w liczbie od 20 do ponad 150. Ich korony są zwykle żółte do czerwonych lub purpurowe[7].
Niektóre gatunki są uprawiane jako ogrodowe rośliny ozdobne. Uprawia się również wyhodowane przez ogrodników mieszańce różnych gatunków określone wspólną nazwą jako „cynia ogrodowa”. Nadają się na rabaty i kwiat cięty. W Polsce uprawia się głównie gatunki jednoroczne (cynia wytworna i wąskolistna)[9]. Niektóre gatunki wieloletnie (np. cynia wielkokwiatowa) są w Polsce w pełni mrozoodporne (strefy mrozoodporności 4-10)[10]. Cynie wymagają słonecznych stanowisk, żyznych i przepuszczalnych gleb[10]. Rozmnaża się je przez nasiona wysiewane wiosną wprost do gruntu, lub lepiej z wcześniej przygotowanej pod osłonami rozsady (przedłuża to okres ich kwitnienia). Po przekwitnięciu kwiatostany ścina się.
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abcdZinnia L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-08-06].
↑ abWiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 198. ISBN 978-83-925110-5-2.
↑ abcdefRoger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 364. ISBN 0-333-74890-5.
↑ abcdeAlan R.A.R.SmithAlan R.A.R., Zinnia Linnaeus, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2023-08-06].
↑Genus Coreopsis L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-08-06].
↑ZbigniewZ.MirekZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 204, ISBN 978-83-62975-45-7.
↑ abGeoffreyG.BurnieGeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC271991134.
