PROFILPELAJAR.COM

Stanowisko Majów w Copán^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Honduras
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	IV, VI
Numer ref.	129
Region	Ameryka Łacińska i Karaiby
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1980; na 4. sesji
	Położenie na mapie Hondurasu Stanowisko Majów w Copán
	14°50′15,0″N 89°08′35,0″W/14,837500 -89,143056
	Multimedia w Wikimedia Commons
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Stela króla K’ahk’ Yipyaj Chan K’awiil (Dymiącej Muszli)

Copán – miasto Majów położone w zachodniej części Hondurasu nad rzeką Río Copán.

Jest to położone najdalej na wschód (znane dotąd) miasto Majów^[1].

Ruiny zostały odkryte w XVI wieku. W 1839 amerykański badacz John Lloyd Stephens kupił ruiny za 50 dolarów amerykańskich^[2] i wraz z rysownikiem angielskim Frederikiem Catherwoodem rozpoczęli ich penetrację. Z ich działalności zachowały się dokładne szkice przedstawiające ruiny i znaleziska. Systematyczne prace archeologiczne prowadzone są od 1953 roku. Na podstawie prowadzonych badań szacunkowa liczba mieszkańców Copán z okresu świetności to 200 tys. osób^[3].

Tereny te były zamieszkiwane od ok. 1000 r. p.n.e.^[1] Największy rozkwit miasta przypada na okres klasyczny rozwoju sztuki Majów, od V do VIII w., w którym to miasto stanowiło stolicę Państwa Majów. Miastem władała w tym okresie dynastia 17 królów, której założycielem był K’inich Yax K’uk’ Mo’. Miasto zostało opuszczone po 900 r.

Jednym z najsłynniejszych władców Copán był król o imieniu 18 Królik. Pozostawił po sobie wiele budowli. Postawił też wiele olbrzymich stel przedstawiających jego postać w przebraniu różnych bogów i osób z mitologii Majów, a nawet jako Drzewo Świata. Król 18 Królik został pokonany przez króla miasta Quiriguá, które było przez wiele lat pod kontrolą władców Copán. Wzięty do niewoli, został złożony w ofierze bogom^[1].

Było to jedno z największych i najważniejszych miast Majów. Centrum ceremonialne otoczone było dzielnicami mieszkalnymi, których liczba określana jest na 16. W centrum znajdowały się świątynie zbudowane na piramidach schodkowych, zespoły pałacowe, pięć wielkich dziedzińców oraz boisko do rytualnej gry w piłkę.

Boisko było wielokrotnie nadbudowywane, między innymi przez króla 18 Królik^[1].

Najokazalsze schody prowadzące do centrum, zwane Schodami Hieroglifów, zbudowane zostały z 63 stopni o wysokości 45 cm i 16,0 m szerokości, na których wyryto 2500 znaków (część schodów zapadła się w XIX wieku, są odtwarzane). Jest to najdłuższy zabytek piśmiennictwa Majów i zarazem najbardziej znany zabytek Copán. Reliefy wyryte na podstopnicach przedstawiają sceny z życia kolejnych władców. W północnej części Copán można podziwiać 20 stel (w mieście zachowało się 38 stel wykonanych z tufu wulkanicznego). Są to pomniki kolejnych władców w strojach ceremonialnych.

Główne boisko do rytualnej gry w piłkę – ullamalitzli, znajdujące się pomiędzy "akropolem" a Wielkim Placem, zostało oddane do użytku w 738 r. Znajdujące się na nim kamienne okrągłe płyty przedstawiają władcę Copán grającego w piłkę z bogiem podziemnego świata. Boisko było kilkakrotnie przebudowywane w ciągu wieków, z pozostawienie niektórych starszych elementów, jak znaczniki pola gry w kształcie głowy ary^[1].

W 1980 roku stanowisko archeologiczne w Copán zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Copan na stronie www.honduras.net (ang.)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Timothy Laughton: Majowie. Życie, legendy i sztuka, National Geografic, Wydawnictwo G+RBA, Warszawa 2002, ISBN 978-83-89019-20-2
↑ Zenon Kosidowski: Gdy Słońce było bogiem. Warszawa: Iskry, 1966, s. 352.. Jest to równowartość około 1500 dolarów z 2012 r.
↑ Odkryto szczątki, które mogą należeć do władcy Majów, rp.pl, [dostęp 18.05.2009]