Ciesznów

wieś
Kaplica-dzwonnica św. Jana Nepomucena
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	prudnicki
Gmina	Głogówek
Liczba ludności (2011)	80[2]
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	48-250[3]
Tablice rejestracyjne	OPR
SIMC	0493764
Położenie na mapie gminy Głogówek Ciesznów
Położenie na mapie Polski Ciesznów
Położenie na mapie województwa opolskiego Ciesznów
Położenie na mapie powiatu prudnickiego Ciesznów
50°16′35″N 17°55′05″E/50,276389 17,918056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Ciesznów (niem. Teschenau, cz. Těšnov^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Głogówek^[5]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Doliny Górnej Straduni, będącego częścią Niziny Śląskiej.

W latach 1945–1954 miejscowość należała do gminy Gościęcin w powiecie kozielskim, a w latach 1973–1975 do gminy Lisięcice w powiecie głubczyckim^[6]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 80 osób^[2].

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 11 km od granicy z Czechami, w Dolinie Górnej Straduni, tuż przy granicy powiatu prudnickiego z powiatem kędzierzyńsko-kozielskim (gmina Pawłowiczki) i powiatem głubczyckim (gmina Głubczyce). Należy do Euroregionu Pradziad^[7]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)^[8].

W Ciesznowie panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,2 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Ciesznowa wynoszą 641 mm. Dominują wiatry zachodnie^[9].

Nazwa wsi wywodzi się od imienia Cieszno, Cieszysław. W 1234 wymieniona jest pod nazwą Tesnowo, a w 1282 Tesnow. Przed 1945 stosowana była nazwa Teschenau^[10]. Nazywana też Cieśniów i Teszniów^[11]. Formy Tesznów i Teśnów powstały pod wpływem czeskim lub postaci zgermanizowanej^[12].

W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Tesnouo (1234), Tesnow (1292), Theschinow (1322), Teschnau (1687), Teschenau (1743), Teschenau, Teschnau (1783), Teschenau, Tesznów (1845), Tesznów, niem. Teschenau (1892), Teśnów – Teschenau (1939), Teschenau – Ciesznów, -owa, ciesznowski (1948), Ciesznów (Teśniów) (1952), Ciesznów, -nowa (1980)^[12].

Wieś po raz pierwszy wzmiankowana była w 1234. Książę Władysław podarował Ciesznów rycerzowi Hermanowi i jego dwóm braciom w 1322^[13]. W drugiej połowie XIV wieku Dobiesz (Tobiasz) z Domanic wszedł w posiadanie Ciesznowa^[14]. W 1368 Henryk z Śmicza trzy razy potwierdził zakup i spłacenie wsi Ciesznów przez księcia Konrada II oleśnickiego od Dobiesza z Domanic^[15].

Na początku XIX wieku wybudowana została kapliczka-dzwonnica, która obecnie jest najstarszym obiektem we wsi^[10]. Ostatnim właścicielem wsi był Karol Schwarzer, który zbudował dwór i park^[13]. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu grabie w słup, za nimi skrzyżowane cep i kosa, a w otoku napis: GEMEINDE TESCHENAU / KREIS COSEL (pol. Gmina Ciesznów / Powiat Kozielski)^[16][17].

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 130 mieszkańców Ciesznowa 53 posługiwało się językiem niemieckim, 76 językiem polskim, a 1 był dwujęzyczny^[18]. Do głosowania w plebiscycie na Górnym Śląsku w 1921 uprawnionych było w Ciesznowie 125 osób, z czego 87, 69,6%, stanowili mieszkańcy (w tym 86, 68,8% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 122 głosy (97,6% uprawnionych), w tym 122 (100%) ważne; za Niemcami głosowało 114 osób (93,4%), a za Polską 8 osób (6,6%)^[19].

W latach 1945–1950 Ciesznów należał do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. Należał do powiatu kozielskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Gościęcin, w latach 1954–1959 do gromady Kazimierz, w latach 1959–1972 do gromady Lisięcice, a w latach 1973–1975 do gminy Lisięcice. Od 1975 Ciesznów znajdował się w gminie Głogówek, a w 1999 został przyłączony do powiatu prudnickiego^[20].

W 2019 Ciesznów przystąpił do Programu Odnowy Wsi Opolskiej^[21]. Wieś ucierpiała podczas powodzi we wrześniu 2024^[22].

Miejscowość zamieszkiwana jest przez ludność napływową, przybyłą na Śląsk z Kresów Wschodnich po 1945 w wyniku przymusowych przesiedleń ludności polskiej^[23].

• 1933 – 183^[24]
• 1939 – 160^[24]
• 1966 – 91^[25]
• 1998 – 87^[26]
• 2002 – 75^[26]
• 2009 – 79^[26]
• 2011 – 80^[26]
• 2013 – 76^[27]

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Ciesznowie chronione są^[28]:

• kapliczka dzwonnica przy domu nr 23
• dom mieszkalny nr 22

Ciesznów jest wsią rolniczą. Prowadzona jest tu produkcja zwierzęca oraz roślinna. W 2017 we wsi działały 2 podmioty gospodarki narodowej^[29].

Ciesznów wraz z całą gminą Głogówek podlega pod inspektorat ZUS w Prudniku^[30].

W zarządzie Wydziału Drogownictwa Starostwa Powiatowego w Prudniku znajduje się droga powiatowa nr 1212O relacji Gościęcin – Ciesznów – Kazimierz – Szonów^[31].

Ciesznów posiada połączenia autobusowe z Głogówkiem. We wsi znajduje się jeden przystanek autobusowy^[32].

Katolicy z Ciesznowa należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kazimierzu (dekanat Głogówek)^[33]. We wsi znajduje się kaplica-dzwonnica wzniesiona na początku XIX wieku, a także dwa krzyże z 1904 i 1907^[13]. W kaplicy znajduje się barokowa figura Jana Nepomucena, wykonana z drewna^[34].

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Ciesznowie^[35].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 13 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Komisariat Policji w Głogówku)^[36].

Teren wsi, jak i całej gminy Głogówek, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa^[37]. Gminę Głogówek obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG^[38].

• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Głogówek [online], 2016 [dostęp 2023-02-10] .
• Plan odnowy miejscowości Ciesznów gmina Głogówek powiat prudnicki województwo opolskie opracowany przez Grupę Odnowy Wsi, bip.glogowek.pl, Ciesznów 2019 [dostęp 2023-09-26] .
• Maciej Woźny: Rycerstwo opolskie do połowy XV wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2020. ISBN 978-83-226-3887-3.

• Ciesznów, [w:] Archiwum wycinków prasowych, Instytut Śląski [dostęp 2023-10-09] .