Chrystkowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Świecie.
Historia
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w XIV wieku jako Crostkaw (1400), następnie Krostkowo (XV wiek). Nazwa pochodzi od nazwiska Chrostek, ta zaś od chrustu. W 1593 roku istniały w Chrystkowie dwa dwory szlacheckie. W XVII wieku osiedlają się w Chrystkowie mennonici w ramach kolonizacji Doliny Dolnej Wisły[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 128 mieszkańców[2]. Jest osiemnastą co do wielkości miejscowością gminy Świecie.
Wśród rozproszonej zabudowy wsi, pod nr 21 zachował się w typie osadnictwa mennonickiego drewniany dom podcieniowy, datowany metodą dendrochronologiczną na 1791 rok (Krajowa Ewidencja Zabytków nr rej. KOBiDZ: A/306/1 z 6.04.1992). Datowanie potwierdzają wykopaliska archeologiczne[5]. W obiekcie od 1996 roku znajduje się ośrodek dydaktyczno - muzealny Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego (prezentacja sprzętów gospodarstwa domowego oraz reliktów nagrobków mennonickich, uratowanych z niszczejących cmentarzy). W oborze zachowały się oryginalne pochylnie, po których podczas powodzi wprowadzano zwierzęta na strych.
Po zakupie obiektu przez Skarb Państwa, jego wieloletnim opiekunem pozostał dotychczasowy właściciel, urodzony w nim Czesław Kwiatkowski (zm. 2020)[6].
Podczas prac wykopaliskowych prowadzonych w sierpniu 2024 na polu uprawnym położonym w bliskim sąsiedztwie koryta Wisły, archeolodzy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu ujawnili pozostałości po liczącym około 6 tysięcy lat drewnianym domostwie z okresu neolitu[7].
Galeria
Przypisy
