Chlebowiec (Artocarpus J. R. Forst. & G. Forst.) – rodzaj roślin z rodziny morwowatych. Obejmuje 56 gatunków[3]. Rośliny te rosną w Azji Południowo-Wschodniej, wyspach zachodniej Oceanii oraz w północnej części Australii[3]. Owoce szeregu gatunków są jadalne. Popularnie uprawiane (współcześnie w tropikach także poza pierwotnym zasięgiem) są takie gatunki jak: chlebowiec właściwy, różnolistny, chempedak i wonny[4].
Morfologia
Wiecznie zielone drzewa podobne do figowców. Kora, łodygi i liście po uszkodzeniu wydzielają sok mleczny[5]. Kwiaty rozdzielnopłciowe, kwiaty żeńskie gęsto skupione na krótkich i mięsistych szypułkach[5]. Owoc mięsisty.
Skamieniałe liście i owoce †Artocarpus dicksoni zostały znalezione w kredowych formacjach zachodniej Grenlandii. Skamieniałe liście †A. ordinarius odkryto w warstwie kredowej na południowym brzegu rzeki Jukon nieopodal Rampart na Alasce[7]. Skamieniałości †Artocarpus californica znaleziono w warstwach z eocenu i miocenu na wybrzeżu Kalifornii i Oregonu[8]. Osiem kopalnych gatunków chlebowca (†A. capellinii, †A. isseli, †A. macrophylla, †A. massalongoi, †A. multinervis, †A. ovalifolia, †A. sismondai i †A. taramellii) z rupela zostało opisanych na podstawie skamieniałych liści zebranych w latach 1857-1889 w Santa Giustina i Sassello w środkowej Ligurii we Włoszech[9].
Zastosowanie
Niektóre gatunki tego rodzaju mają jadalne owoce i są one powszechnie uprawiane. Owoce chlebowca są powszechnie uprawiane w tropikalnej Azji Południowo-Wschodniej. W Ghatach Zachodnich chlebowca uprawia się dla owoców i drewna.
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abJens Rohwer: Atlas roślin tropikalnych. Warszawa: Horyzont, 2002, s. 118. ISBN 83-7311-378-9.
↑ abGeoffreyG.BurnieGeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC271991134.
↑The Tertiary floras of Alaska: Issues 181–184 by Charles Arthur Hollick – 1 January 1936 – U.S. Gov't. Print. Off.
↑The Lower Ecene Floras of Southeastern North America by Edward Wilber Berry, Professional Paper – United States Geological Survey, The Survey, 1916
↑Maria CristinaM.C.BonciMaria CristinaM.C., GraziaG.VannucciGraziaG., SimonaS.TacchinoSimonaS., Oligocene fossil leaves of the Perrando Collection: history, preservation, and paleoclimatic meaning, „Bolletttino della Società Paleontologica Italiana” (3), 2011, s. 145–164, DOI: 10.4435/BSPI.2011.14 [dostęp 2024-03-24].
