PROFILPELAJAR.COM

Chandos Anthems
Kompozytor	Georg Friedrich Händel
Forma muzyczna	anthem
Czas powstania	1717–1719

Chandos Anthems – cykl 11 anthemów G.F. Händla, napisanych podczas jego pobytu w nowo wybudowanym pałacu Cannons (od 1717 do 1719 roku) dla 1 księcia Chandos. Wykonywane były w kościele St Lawrence w Whitchurch podczas nabożeństw a nie w kaplicy księcia Chandos, która została ukończona dopiero w 1720 roku^[1]. Händel podczas pobytu w Cannons skomponował także "Te Deum B-dur", znane również jako "Chandos Te Deum".

„Chandos Anthems” nawiązują do powstałego w renesansie i właściwego dla Anglii gatunku anthem. Händel rozwinął tradycyjne barokowe anthem kantatowe; w "Chandos Anthems" wprowadził on bardziej żywe, radosne tematy melodyczne. Podobnie jak we wcześniejszym anthem kantatowym, partie chóralne kontrastują z ustępami śpiewanymi przez solistów. Hymn rozpoczyna dłuższy wstęp instrumentalny, zazwyczaj określony jako sonata; część wokalną natomiast otwiera podniosły chór. Następnie pojawiają się kolejne chóry oraz partie solowe, czasem łączone z chórem. Podobnie jak początek, zakończenie hymnu również jest chóralne. Händel komponując cykl hymnów, wykorzystał stosunkowo niewielką obsadę instrumentalną. Nie wynikało to jednak z zamysłu Handla, ale z uwarunkowań zespołu, jaki miał on wówczas do dyspozycji. Johann Pepusch, dyrektor muzyczny w Cannons w 1720 roku zapisał, że zespół instrumentalny obejmuje tylko czworo skrzypiec, kontrabas, wiolonczele, niewielkie organy i dwa flety^[1]. W niektórych ariach – jak choćby w "Let the righteous be glad" z hymnu "Let God arise" – Händel wykorzystał przede wszystkim instrumenty dęte, dzięki czemu urozmaicił poszczególne części hymnu, dokonując zróżnicowania w instrumentacji.

Chandos Anthems^[2]^[3]

Nr	HWV	Tytuł	Głosy	Instrumenty	Tekst	Liczba części	Wykonanie
1	246	O be joyful in the Lord	soliści: STB chór: stb	obój, fagot, skrzypce I, II, wiolonczele, basso continuo	Psalm 100	8	Cannons, ok. 1717
2	247	In the Lord put I my trust	soliści: T chór: stb	obój, fagot, skrzypce I, II, wiolonczele, kontrabas, organy	Psalmy: 9, 11, 12, 13	8	Cannons, ok. 1717
3	248	Have mercy upon me	soliści: ST chór: stb	obój, fagot, skrzypce I, II, wiolonczele, kontrabas, organy	Psalm 51	8	Cannons, ok. 1717
4	249b	O sing unto the Lord a new song	soliści: ST chór: stb	obój, fagot, skrzypce I, II, wiolonczele, kontrabas, organy	Psalmy: 93, 96	8	Cannons, ok. 1717
5	250a	I will magnify thee	soliści: ST chór: stb	obój, fagot, skrzypce I, II, wiolonczele, kontrabas, organy	Psalmy: 144, 145	8	Cannons, ok. 1717
6	251b	As pants the hart	soliści: STB chór: stb	obój, fagot, skrzypce I, II, wiolonczele, kontrabas, organy	Psalm 42	7	Cannons, ok. 1717
7	252	My song shall be alway	soliści: SATB chór: satb	obój, fagot, skrzypce I, II, wiolonczele, kontrabas, organy	Psalm 89	9	Cannons, ok. 1717
8	253	O come, let us sing unto the Lord	soliści: ST chór: sttb	flet I, II, obój, skrzypce I, II, basso continuo	Psalmy: 95, 96, 97, 99, 103	9	Cannons, ok. 1718
9	254	O praise the Lord with one consent	soliści: STTB chór: satb	obój, skrzypce I, II, basso continuo	Psalmy: 117, 135, 148	8	Cannons, ok. 1718
10	255	The Lord is my light	soliści: STT chór: stttb	flet I, II, obój, skrzypce I, II, basso continuo	Psalmy: 18, 20, 27, 28, 29, 45	11	Cannons, ok. 1718
11	256a	Let God arise	soliści: ST chór: satb	obój, fagot, skrzypce I, II, wiolonczele, kontrabas, organy	Psalmy: 68,76	8	Cannons, ok. 1717

Handlowskie "Chandos Anthems" były zbyt odmienne od tradycyjnych hymnów Johna Blowa czy Henry Purcella, aby mogły zostać włączone do zwykłego repertuaru kościelnego. Handel do 1741 roku pisał opery. Miało to wpływ na jego muzykę religijną: komponując cykl hymnów dla księcia Chandos, Händel zsyntetyzował melodyjność włoskiej opery z dorobkiem angielskiego anthemu i niemiecką tradycją kantatową. Podobnej syntezy dokonał komponując cztery hymny koronacyjne, w tym najsłynniejszy anthem "Zadok the Priest". Hymny Handla pełne są zaskoczeń oraz zmian tempa, a melodyka radosna i podniosła. Do najpopularniejszych hymnów z całego cyklu zalicza się między innymi: „O praise the Lord” oraz „Let God arise”. Händel, komponując następny cykl hymnów z okazji koronacji króla Jerzego II hanowerskiego w 1727 roku, korzystał także z pewnych rozwiązań kompozytorskich, jakie wykorzystał w „Chandos Anthems”. Można bowiem zauważyć podobieństwo pomiędzy trzecią sekcją hymnu koronacyjnego "Zadok the Priest" a zakończeniem hymnu „O praise the Lord”. Jednak Handlowskie "Coronation Anthems", choć niewątpliwie wiele zawdzięczają hymnom komponowanym w Cannons, przejawiają już nowe, dotychczas niespotykane pomysły, jakie wraz z upływem czasu wprowadzał on do swych kolejnych chóralnych kompozycji.

Nagrania

Handel – Cahndos Anthems - complete – Lynne Dawson - sopran, Patrizia Kwella - sopran, James Bowman - kontratenor, Ian Partridge - tenor, Michael George – bas, The Sixteen Choir & Orchestra - Harry Christophers, dyr., CHANDOS, 1994 (1988, 1989), 4CD, DDD, CHAN 0554-7
Handel – Cahndos Anthems Nos 7, 9, 11 – Emma Kirkby – sopran, Iestyn Davies – kontratenor, James Gilchrist – tenor, Neal Davies – bas, The Choir of Trinity College Cambridge, Academy of Ancient Music – Stephen Layton, dyr., HYPERION Records, 2009, CD, DDD, CDA67737
Handel – Cahndos Anthems Nos 5, 6, 8 – Susan Gritton – sopran, Iestyn Davies – kontratenor, Thomas Hobbs - tenor, The Choir of Trinity College Cambridge, Academy of Ancient Music – Stephen Layton, dyr., HYPERION Records, 2013, CD, DDD, CDA67926

Bibliografia

Christopher Hogwood: Händel. Kraków: 2010.
Donald Burrows, Händel, Oxford 1994
Romain Rolland: Haendel, Paris 1910 r.; tłum. polskie Kraków PWM, 1971
Manfred Bukofzer, Muzyka w epoce baroku, PWN, Warszawa, 1970
Danuta Szlagowska Muzyka baroku, Akademia Muzyczna w Gdańsku, Gdańsk, 1998

Przypisy

↑ ^a ^b Hogwood 2010, s. 82
↑ Händel-Händbuch, Band 2, VEB Deutscher Verlag fur Musik Leipzig, 1984, s.675-714.
↑ Donald Burrows – Handel, Oxford University Press, 1994, s. 426.