Catholic Worker Movement (pol. Ruch Katolickiego Robotnika) – ruch autonomicznych^[1] wspólnot katolików i ich zwolenników założony przez Dorothy Day i Petera Maurina w Stanach Zjednoczonych w 1933. Jego celem jest „życie w zgodzie ze sprawiedliwością i miłością Jezusa Chrystusa”^[2]. Jedną z jego zasad przewodnich jest uczynność wobec tych, którzy znajdują się na marginesie społeczeństwa, co wynika z zasad komunitaryzmu i personalizmu. W tym celu ruch zrzesza ponad 187 lokalnych wspólnot, które świadczą usługi społeczne^[3]. Każdy dom ma inną misję, prowadząc misję sprawiedliwości społecznej na swój własny sposób, dostosowany do lokalnego regionu.

Domy prowadzone przez ruch nie są oficjalnymi organami Kościoła katolickiego, a ich działalność, inspirowana osobą Day, może być mniej lub bardziej jawnie religijna w tonie i inspiracji, w zależności od konkretnej instytucji. Ruch ten prowadzi kampanie na rzecz niestosowania przemocy i aktywnie sprzeciwia się zarówno wojnom, jak i nierównemu globalnemu podziałowi dóbr. Dorothy Day założyła również gazetę „The Catholic Worker”, która nadal jest wydawana przez dwa domy Katolickich Robotników w Nowym Jorku i sprzedawana za kilka centów.

Ruch Katolickich Robotników rozpoczął się od gazety „The Catholic Worker”, założonej przez Dorothy Day w celu szerzenia katolickiej nauki społecznej i zajęcia neutralnego, chrześcijańskiego stanowiska pacyfistycznego w ogarniętych wojną latach 30. Day próbowała wprowadzić w czyn swoje słowa z Catholic Worker poprzez „domy gościnności”, a następnie poprzez serię farm, na których ludzie żyli razem w komunach. Idea dobrowolnego ubóstwa była propagowana wśród tych, którzy dobrowolnie zgłaszali się do pracy w domach. Wiele osób przychodziło do domów po pomoc, a następnie sami stawali się ich członkami. Początkowo nie były zbyt ściśle zorganizowane i nie stawiały żadnych wymagań dotyczących członkostwa. Z czasem jednak ustanowiono pewne podstawowe zasady i reguły. Day mianowała dyrektorów każdego z domów, ale starano się zachować autonomię w ich prowadzeniu. Z powodu tej polityki domy różniły się zarówno pod względem wielkości, jak i charakteru: w latach 30. XX wieku oddział w St. Louis składał się z 3400 osób, a w Detroit – około 600^[4].

Gazeta „The Catholic Worker” rozpowszechniła tę ideę w innych miastach Stanów Zjednoczonych, jak również w Kanadzie i Wielkiej Brytanii, poprzez polecenia drukowane przez tych, którzy doświadczyli pracy w domach gościnności^[4]. Do 1941 powstało ponad 30 niezależnych, ale powiązanych ze sobą wspólnot. W latach 1965–1980 powstało dodatkowo 76 wspólnot, z których 35 istnieje do dziś^[5], jak na przykład „Hippie Kitchen” założona na tyłach furgonetki przez dwóch członków ruchu na Skid Row w Los Angeles w latach 70^[6]. Obecnie istnieje ponad 180 wspólnot, w tym kilka w Australii, Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Niemczech, Holandii, Meksyku, Nowej Zelandii i Szwecji^[7].

„Naszą zasadą są uczynki miłosierdzia”, mówiła Dorothy Day. „Jest to droga ofiary, kultu, poczucia czci”^[8].

Według współzałożyciela Petera Maurina ruch ma następujące przekonania^[9]:

1. Lekki personalizm tradycyjnego katolicyzmu.
2. Osobisty obowiązek dbania o potrzeby naszego bliźniego
3. Codzienna praktyka misji miłosierdzia.
4. Domy gościnności w celu zapewnienia natychmiastowej pomocy tym, którzy są w potrzebie.
5. Tworzenie Komun Rolniczych, w których każdy pracuje według swoich możliwości i otrzymuje według swoich potrzeb.
6. Tworzenie nowego społeczeństwa w skorupie starego (z filozofią nowego).

Radykalna filozofia ruchu może być określona jako chrześcijański anarchizm^[10][11]. Anne Klejment, wykładowczyni historii na Uniwersytecie św. Tomasza, napisała o ruchu^[12]:

Rodziny też miały swoje role w ruchu Catholic Worker. Ponieważ osoby przekazujące fundusze na rzecz domów gościnności chciały pomóc przede wszystkim ubogim, większe koszty utrzymania rodziny wolontariuszy (w przeciwieństwie do utrzymania pojedynczego wolontariusza) były sprzeczne z wolą osób przekazujących fundusze. Badacz Daniel McKanan zasugerował, że z wielu powodów perspektywa Dorothy Day dotycząca zaangażowania rodzin w ruch była kontrowersyjna^[13]. Pomimo tych elementów konfliktu, rodziny uczestniczyły w ruchu na różne sposoby: niektórzy pomagali domom gościnności, podczas gdy inni otwierali "pokój Chrystusa" w swoich domach dla ludzi w potrzebie. Istnieje wiele innych możliwości zaangażowania rodzin, a niektóre rodziny prowadziły własne domy gościnności^[14].

• Strona Catholic Worker Movement (ang.)
• Teksty związane z Catholic Worker Movement (ang.)
• Jacek Dziedzina, Taki piękny człowiek (pol.)