Byszewy

wieś
Centrum wsi.
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	łódzki wschodni
Gmina	Nowosolna
Wysokość	190-204 m n.p.m.
Liczba ludności (2021)	520
Strefa numeracyjna	42
Kod pocztowy	92-701[2]
Tablice rejestracyjne	ELW
SIMC	0414032
Położenie na mapie gminy Nowosolna Byszewy
Położenie na mapie Polski Byszewy
Położenie na mapie województwa łódzkiego Byszewy
Położenie na mapie powiatu łódzkiego wschodniego Byszewy
51°49′25″N 19°37′40″E/51,823611 19,627778[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Byszewy – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łódzkim wschodnim, w gminie Nowosolna, na terenie Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich. W 2021 we wsi mieszkało 520 osób^[3].

W Byszewach znajdują się źródła rzeki Moszczenicy^[4].

W południowej części parku dworkowego znajduje się kilka 200-letnich dębów, buków, lip i modrzewi. Obecnie największym drzewem w parku jest rosnący w pobliżu stawów na południe od dworku pomnikowy dąb szypułkowy o 6-metrowym obwodzie. Drzewo jest całkowicie spróchniałe wewnątrz, siatki chronią go przed dalszymi zniszczeniami^[5].

Na terenie wsi znajdują się obszary lęgowe objętych ścisłą ochroną gatunkową trzmielojada oraz srokosza^[5].

Najstarsze zapisy archiwalne na temat wsi pochodzą z 1391. Właścicielami byli przez długi czas członkowie rodziny Plichtów. Teodor Plichta nabył Byszewy w 1803 od poprzednich właścicieli Piotra Staniewskiego oraz Piotra i Stefana Nagórskich^[6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa łódzkiego.

W Byszewach znajduje się, wzniesiony przez Teodora Plichtę w XIX wieku, klasycystyczny dwór. Został on wybudowany na planie wydłużonego czworokąta, z gankiem wspartym na czterech kolumnach i dachem krytym gontem. Po II wojnie światowej we dworze mieściły się (doprowadzając go do ruiny) kolejno: szkoła, Urząd Bezpieczeństwa, oraz PGR. W latach 1978–1982 dwór (prawdopodobnie za sprawą Jarosława Iwaszkiewicza) przeszedł generalny remont. Dach i wnętrze zabytku (meble również) spłonęły w czasie pożaru, który wybuchł 26 stycznia 2009. W lipcu 2010 Agencja Nieruchomości Rolnych Filia w Łodzi otrzymała 70 tys. zł dotacji z budżetu Województwa Łódzkiego na prace konserwatorskie, restauratorskie oraz roboty budowlane realizowane w związku z odbudową zabytkowego dworu w Byszewach. Ogłoszono też przetarg, który ma wyłonić wykonawcę remontu. Sylwetka dworu została umieszczona w logo Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich.

Dwór jest silnie związany z postacią Jarosława Iwaszkiewicza, który przebywał tam w latach 1911–1913 najpierw jako korepetytor Józefa Świerczyńskiego, potem (wielokrotnie, aż do 1931) jako przyjaciel domu.

Wokół dworu znajduje się (obecnie zaniedbany) park podworski o powierzchni 2,3 ha, w którym zachowało się kilka 200-letnich dębów, lip, buków i modrzewi. Najokazalszym drzewem w parku jest prawie całkowicie spróchniały dąb „Jarosław” o ponad sześciometrowym obwodzie. W południowej części parku zachowało się wzniesienie nazywane przez Iwaszkiewicza „Świątynią dumania”.

Jarosław Iwaszkiewicz wielokrotnie, z wielkim sentymentem wracał w swojej twórczości do dworu w Byszewach, oraz doliny Moszczenicy. „Dwór z czterema kolumnami”, jak przyznaje sam autor, stał się miejscem akcji chyba najbardziej znanego jego opowiadania pt. Panny z Wilka (ekranizacja w reżyserii Andrzeja Wajdy była nominowana do Oscara). Osobne rozdziały Iwaszkiewicz poświęcił Byszewom w książkach autobiograficznych: Podróże do Polski i Książka moich wspomnień, oraz opowiadaniu Ogrody. Wyraźne motywy byszewskie da się odnaleźć też w wierszu Czerwiec: Pławienie koni należącym do cyklu Krągły rok.

Przez miejscowość przebiegają następujące szlaki turystyczne^[7]:

• Szlak po Parku Krajobrazowym Wzniesień Łódzkich – szlak pieszy
• Szlak po Parku Krajobrazowym Wzniesień Łódzkich (łącznik Stare Skoszewy - Moskwa) – szlak pieszy
• Szlak rowerowy po Parku Krajobrazowym Wzniesień Łódzkich

Przez wieś przebiega droga powiatowa nr 24141^{[8][brak potwierdzenia w źródle]}.

Miejscowość włączona jest do sieci komunikacji autobusowej MPK Łódź: linie 91^[9] oraz PKS Łódź: linia 703^[10].

Od 2017 we wsi działa Klub Piłkarski Byszewy^[11], który jest kontynuacją wcześniej istniejącego Ludowego Zespołu Sportowego Byszewy^[12]. Obecnie gra w klasie A.

W lipcu 2020 KP Byszewy, jako pierwszy klub piłkarski w gminie Nowosolna, utworzył drużynę juniorów^[13].

• 
  Dwór w Byszewach (widok od frontu)
• 
  Dwór w Byszewach (widok od tyłu)
• 
  „Świątynia Dumania” – najwyższy punkt parku (204 m n.p.m.)
• 
  Dwór po pożarze w 2009
• 
  Dwór po pożarze w 2009
• 
  Dwór w Byszewach po remoncie
• 
  Dwór w Byszewach. Elewacja frontowa.
• 
  Dwór w Byszewach. Elewacja ogrodowa.
• 
  Dwór w Byszewach. Elewacja ogrodowa.
• 
  Tablica informacyjna przy wejściu na teren dworu w Byszewach.

• artykuł o dworze w miesięczniku „Spotkania z Zabytkami”
• Byszewy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 515 .
• Byszewy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 289 .