Bysławek

Bysławek
wieś
Ilustracja
Droga przez wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

tucholski

Gmina

Lubiewo

Liczba ludności (III 2011)

388[2]

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

89-510[3]

Tablice rejestracyjne

CTU

SIMC

0090411

Położenie na mapie gminy Lubiewo
Mapa konturowa gminy Lubiewo, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Bysławek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Bysławek”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Bysławek”
Położenie na mapie powiatu tucholskiego
Mapa konturowa powiatu tucholskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Bysławek”
Ziemia53°29′28″N 17°58′08″E/53,491111 17,968889[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Bysławek (niem. Klein Bislaw, 1942-1945 Bislauheim) – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie tucholskim, w gminie Lubiewo[4][5].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

W pobliżu miejscowości znajduje się przepływowe Jezioro Małe Bysławskie o powierzchni 18,4 ha; z dwoma niestrzeżonymi kąpieliskami na wschodnim brzegu. Przy drodze do Lubiewa znajduje się spiętrzenie wodne – pozostałość po młynie wodnym[6]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 388 mieszkańców[2]. Jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Lubiewo.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Bysławek[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0090428 Bociany część wsi
0090434 Wybudowania Bysławkowskie część wsi
0090440 Wybudowania pod Minikowo część wsi

Historia

Kościół pw. św. Wawrzyńca w Bysławku

5 czerwca 1379 wieś wzmiankowano po raz pierwszy jako Cleyn Bysslaw. W roku 1389 miało miejsce nadanie wsi na prawie chełmińskim przez wielkiego mistrza Konrada Zöllner von Rotenstein.

Znajdujący się tu kościół pw. św. Wawrzyńca powstał w 1604 roku, a w każdym razie między 1602 a 1607 rokiem[7], z przebudowanego dworu Żalińskich, dawnych właścicieli wsi. Jego ostatnia przebudowa miała miejsce w 1821 roku (z tego okresu pochodzi obecne wnętrze oraz 2 dolne kondygnacje wieży, której zwieńczenie powstało w 1881, w związku z renowacją obiektu). Wyposażenie wnętrza pochodzi z 1821 r. Ołtarz główny w stylu neoromańskim. W kaplicy Ukrzyżowania poza wczesnobarokowym ołtarzem znajduje się obraz św. Franciszka z Chrystusem Ukrzyżowanym, natomiast w kaplicy Najświętszej Marii Panny rokokowy ołtarz z 2. połowy XVII wieku z rzeźbą Matki Boskiej Pocieszenia. W 1602 r., po wstąpieniu do zakonu benedyktynek w Chełmnie Zofii Żalińskiej – córki Adama Żalinskiego (sędziego tucholskiego) i zarazem siostrzenicy Magdaleny Mortęskiej (ksieni klasztoru benedyktynek w Chełmnie i reformatorki zakonu), wieś razem z Trutnowem i Minikowem została wniesiona w posagu miejscowemu klasztorowi benedyktynek. Pierwszy raz benedyktynki trafiły do Bysławka na początku lipca 1602 roku. Powodem przyjazdu była epidemia, która wybuchła w Chełmnie. Z Zofią Żalińską, jako starszą, przybyło 18 zakonnic. Po zakończeniu epidemii Zofia Żalińska wraz z siostrami wróciła do Chełmna. Jednak na prośbę mieszkańców i z powodu dziwnej jasności nad klasztorem trwającej kilka nocy ksieni Magdalena Mortęska 13 maja 1603 roku wysłała do Bysławka 12 sióstr zakonnych. Zakon Sióstr Benedyktynek przetrwał w Bysławku do roku 1852[8] (formalnie kasata klasztoru miała miejsce w roku 1836). W 1852 roku rząd pruski przekazał klasztor Siostrom Miłosierdzia w Chełmnie, które w 1857 roku przekazały w dzierżawę zabudowania klasztorne franciszkanom reformatom z Prowincji Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Prusach i w Wielkim Księstwie Poznańskim, którzy przebywali do czasu kasaty 1 października 1875. Franciszkanie rozbudzili życie religijne, wznieśli wieżę na budynku kościoła, założyli studium zakonne. Na doroczne odpusty przybywali wierni nawet ze Śliwic. Zakonnicy włączali się w działalność patriotyczną, za co byli więzieni. 22 kwietnia 1876[9] roku Siostry Miłosierdzia z powrotem przejęły zarząd nad majątkiem klasztornym i opiekują się nim do dzisiaj[10]. W roku 2004 wznowiono tradycję pieszych pielgrzymek z Tucholi.

Od 3 listopada 1906 r. do 21 kwietnia 1907 r. w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: I. Giersz, Ciżmowski, Pankanin, Jakubowski, Figiel, Muzioł, Idzikowski, Kasprowicz, Donarski, Kłosowski, Drzycimski, Pieczka, Sieracki, Zalewski, Sobacki, Kitowski, Kobierowski, Pryll, Jaworski, Kwieciński, Krzemkowski, Górecki, Czerwiński, Dończyk, Pilarski, Górski. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele[11].

W 1820 wieś liczyła 146 mieszkańców, a w 1910 – było ich już 435. W 1921 wieś w 55 budynkach mieszkalnych (w tym 3 drewnianych) zamieszkiwały 432 osoby. Wieś dysponowała młynem wodnym z turbinami wodną i parową o przemiale 200 t/rok oraz wiatrakiem o przemiale rocznym 30 t. 21 lipca 1934 zlikwidowano gminę Bysławek i włączono ją do gminy Bysław. Bysławek został zajęty przez Wehrmacht 3 września 1939. 16 listopada 1939 okupanci niemieccy zamknęli klasztor, a w 1942 roku wprowadzili dla miejscowości nazwę Bislauheim. W tym samym roku, od 13 maja trwały wysiedlenia ludności polskiej, na miejsce które osiedlano Niemców z Besarabii. W czasie okupacji powstał istniejący do dziś trójkątny plac w centrum, tzw. drajek (niem. Dreieck) z zainstalowaną pompą. Nocą z 12/13 lutego 1945 wieś wyzwolono, a 20 lutego stała się ona miejscem stacjonowania sztabu marszałka Rokossowskiego.

Współczesność

W latach 1920–1950 miejscowość należała do województwa pomorskiego, w latach 1950–1975 do tzw. dużego województwa bydgoskiego, a w latach 1975–1998 do tzw. małego województwa bydgoskiego.

W 1948 roku w miejscowości powstała jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, której aktualną strażnicę oddano do użytku 23 października 2010[12]. Miejscowa szkoła, istniejąca od 1900, została zamknięta w roku 1997. Od 1 stycznia 1955 do 31 grudnia 1961 wieś była siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej. Jeszcze w latach 60. XX wieku sołectwo utrzymywało stróża wiejskiego[13].

Bysławek w mediach

W styczniu 2014 roku w Bysławku oraz na terenie Gminy Lubiewo został nagrany teledysk artystki Doroty Osińskiej do piosenki „To nie Banał” promujący płytę „Teraz”. Pomysłodawcą i realizacją projektu był Mirosław Sawicz – pracownik Urzędu Gminy w Lubiewie[14]. W sierpniu 2014 roku na terenie gminy Lubiewo zostały nakręcone sceny do filmu fabularnego „Disco polo”[15]. 23 września 2014 roku w programie „Pytanie na śniadanie” w relacji na żywo podsumowano projekty promocyjne realizowane przez Mirosława Sawicza wraz z materiałem zarejestrowanym przy wydarzeniach kulturalnych w Gminie Lubiewo[16].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 14048
  2. ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 128 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
  6. ↑ Bysławek na portal.tucholski.pl. [dostęp 2015-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-27)].
  7. ↑ znajdująca się przy klasztorze tablica podaje rok 1607
  8. ↑ Klasztor Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia Bożego w Bysławku na portal.tucholski.pl. [dostęp 2015-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-21)].
  9. ↑ tablica informacyjna przy klasztorze podaje rok 1881 (faktycznie siostry powróciły do klasztoru rok wcześniej), według tejże poprzedni pobyt Sióstr Miłosierdzia trwał od 1821 do 1851
  10. ↑ Historia Klasztoru w Bysławku http://www.lubiewo.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=430&Itemid=314
  11. ↑ L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 96.
  12. ↑ Historia OSP
  13. ↑ Marek Sass Bysławek w Borach Tucholskich. Z dziejów wsi i klasztoru, Magraf sc, 2014
  14. ↑ Anielski głos Doroty Osińskiej popłynie nad Borami. Tu artystka nagra teledysk [online], Gazeta Pomorska, 17 stycznia 2014 [dostęp 2018-05-07] (pol.).
  15. ↑ Gwiazdy na planie filmu w Bysławku [online], Gazeta Pomorska, 8 sierpnia 2014 [dostęp 2018-05-07] (pol.).
  16. ↑ Gminę Lubiewo pokazano w programie "Pytanie na śniadanie " [online], Gazeta Pomorska, 23 września 2014 [dostęp 2018-05-07] (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Gmina Lubiewo
Wsie
Kolonia
Osady
Osady leśne
Integralne
części wsi

Herb gminy Lubiewo

Read other articles:

Kaktus Centong

Kaktus centong Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Plantae Divisi: Magnoliophyta Kelas: Magnoliopsida Ordo: Caryophyllales Famili: Cactaceae Genus: Opuntia Spesies: O. cochenillifera[1] Kaktus centong atau Opuntia cochenillifera adalah sejenis kaktus tang termasuk ke dalam famili Cactaceae atau suku kaktus-kaktusan dan termasuk ke dalam genus Opuntia.[1] Di Indonesia, tumbuhan ini memang lazim disebut kaktus centong atau orang Jawa menyebutnya tentong.[1] Di Inggris, ta...

 

Daewoo

Daewoo MotorsKantorpusatSeoul, Korea SelatanMerekDaewoo ElectronicsSitus webweb.archive.org/web/19990208003956/http://daewoo.com  Daewoo (대우 atau 大宇; bermakna Alam Semesta Besar) adalah sebuah perusahaan konglomerat Korea Selatan (chaebol). Perusahaan ini didirikan pada 22 Maret 1967 oleh Kim Woo-choong dengan nama Daewoo Industrial. Daewoo mengalami kebangkrutan saat krisis finansial Asia terjadi pada tahun 1998. Woo-choong melarikan diri ke luar negeri dan menjadi buronan sebel...

 

Chennaiyin Football Club 2016

Voce principale: Chennaiyin Football Club. ChennaiyinStagione 2016Sport calcio Squadra Chennaiyin Allenatore Marco Materazzi Assistente Syed Sabir Pasha Presidente Abhishek Bachchan StadioMarina Arena (40 000) 2015 2017 Si invita a seguire il modello di voce Questa voce raccoglie le informazioni riguardanti il Chennaiyin nelle competizioni ufficiali della stagione 2016. Indice 1 Maglie e sponsor 2 Rosa (2016) 3 Calciomercato 4 Risultati 4.1 Indian Super League 4.2 Andamento in campionat...

Primera Divisió 2004-2005

Primera Divisió 2004-2005 Competizione Primera Divisió Sport Calcio Edizione 10ª Organizzatore FAF Date dal 19 settembre 2004al 1º maggio 2005 Luogo  Andorra Risultati Vincitore UE Sant Julià(1º titolo) Retrocessioni FC Encamp Cronologia della competizione 2003-2004 2005-2006 Manuale La Primera Divisió 2004-2005 fu la decima edizione del campionato andorrano di calcio disputato tra il 19 settembre 2004 e il 1º maggio 2005 e concluso con la vittoria del UE Sant Julià, al...

 

Chant

Pour les articles homonymes, voir Chant (homonymie). Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (mai 2011). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les références utiles à sa vérifiabilité et en les liant à la section « Notes et références ». En prati...

 

Standar Industri Jepang

Lambang SIJ lama (yang digunakan sampai 30 September 2008). Lambang SIJ (diadopsi 1 Oktober 2005). Standar Industri Jepang (SIJ) (日本工業規格code: ja is deprecated , Nippon Kōgyō Kikaku) membagi standar yang digunakan untuk aktivitas industri di Jepang. Proses standardisasi tersebut diurus oleh Komite Standar Industri Jepang dan diterbitkan melalui Asosiasi Standar Jepang. Pranala luar Komite Standar Industri Jepang Asosiasi Standar Jepang Diarsipkan 2004-02-09 di Wayback Machine. Si...

土库曼斯坦总统

土库曼斯坦总统土库曼斯坦国徽土库曼斯坦总统旗現任谢尔达尔·别尔德穆哈梅多夫自2022年3月19日官邸阿什哈巴德总统府（Oguzkhan Presidential Palace）機關所在地阿什哈巴德任命者直接选举任期7年，可连选连任首任萨帕尔穆拉特·尼亚佐夫设立1991年10月27日 土库曼斯坦土库曼斯坦政府与政治 国家政府 土库曼斯坦宪法 国旗 国徽 国歌 立法機關（英语：National Council of Turkmenistan） ...

 

معركة آق تشاي

معركة آق تشاي رسم تخيلي للسلطان بايزيد الأول المنتصر في معركة آق تشاي معلومات عامة التاريخ 1397م-1398م النتيجة ناصر حاسم للعثمانيين المتحاربون الدولة العثمانية إمارة قرمان القادة السلطان بايزيد الأول علاء الدين علي بك القرماني تعديل مصدري - تعديل   معركة أق تشاي (بالتركية: ...

 

Maryse Ouellet

Pour les articles homonymes, voir Ouellet. Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article concernant le catch doit être recyclé (juin 2021). Une réorganisation et une clarification du contenu paraissent nécessaires. Améliorez-le, discutez des points à améliorer ou précisez les sections à recycler en utilisant {{section à recycler}}. Maryse OuelletMaryse Ouellet en 2012.Données généralesNom de naissance Maryse OuelletNom de ring Marys...

Scott Davies

Cet article est une ébauche concernant un coureur cycliste britannique. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?). Pour plus d’informations, voyez le projet cyclisme. Scott DaviesScott Davies (2019).InformationsNaissance 5 août 1995 (28 ans)CarmarthenNationalité britanniqueÉquipes non-UCI 2015Team 100% MEÉquipes UCI 2014Madison Genesis2016-2017Wiggins2018-2019Dimension Data2020Bahrain-McLaren2021Bahrain Victoriousmodifier - modifier le code - modi...

 

Zevaquenabant

Chemical compound ZevaquenabantClinical dataOther namesS-MRI-1867; INV-101; MRI-1867Legal statusLegal status Investigational Identifiers IUPAC name (4S)-N-(1-Aminoethylidene)-5-(4-chlorophenyl)-4-phenyl-N′-[4-(trifluoromethyl)phenyl]sulfonyl-3,4-dihydropyrazole-2-carboximidamide CAS Number1998760-00-1PubChem CID155321421UNIIT7JYL5VB4HChemical and physical dataFormulaC25H21ClF3N5O2SMolar mass547.98 g·mol−1 Zevaquenabant (S-MRI-1867, INV-101, or MRI-1867) is an investigational small-m...

 

Leo Howard

Leo HowardHoward tahun 2016Lahir13 Juli 1997 (umur 27)Newport Beach, California, Amerika SerikatPekerjaanAktor, seniman bela diriTahun aktif2005–sekarangSitus webleo-howard.com Leo Howard (lahir 13 Juli 1997[1][2]) adalah seorang aktor dan seniman bela diri asal Amerika Serikat. Howard dikenal karena memasukkan keterampilan karate ke dalam film dan peran televisinya; sebagai Young Snake Eyes dalam film aksi tahun 2009, G.I. Joe: The Rise of Cobra, sebagai Conan Mu...

Айова

У этого термина существуют и другие значения, см. Айова (значения). Штат США Айова англ. Iowa Флаг Айовы Печать Айовы Девиз штата «Наши свободы мы ценим и наши права мы будем отстаивать» Песня штата «Песнь Айовы»[англ.] Прозвище штата «Штат ястребиных глаз» Столица Де-Мойн ...

 

Erick Wiemberg

Chilean footballer (born 1994) Erick Wiemberg Wiemberg with Unión La Calera in 2019Personal informationFull name Erick Andrés Wiemberg HigueraDate of birth (1994-06-20) June 20, 1994 (age 30)Place of birth Valdivia, ChileHeight 1.77 m (5 ft 10 in)Position(s) DefenderTeam informationCurrent team Colo-coloNumber 21Youth career0000–2013 Deportes ValdiviaSenior career*Years Team Apps (Gls)2013–2020 Deportes Valdivia 157 (9)2019 → Unión La Calera (loan) 19 (0)2020– U...

 

Orphism (religion)

Set of ancient Greek and Hellenistic religious beliefs For the offshoot of Cubism, see Orphism (art). Orphic mosaics were found in many late-Roman villas. Orphism (more rarely Orphicism; Ancient Greek: Ὀρφικά, romanized: Orphiká) is the name given to a set of religious beliefs and practices[1] originating in the ancient Greek and Hellenistic world,[2] associated with literature ascribed to the mythical poet Orpheus, who descended into the Greek underworld and retu...

Interactive Museum of Economics

Mexican museum dedicated to economics and finance Facade of the former convent and current museum on Tacuba Street Interactive Museum of Economics (Museo Interactivo de Economía) is the first museum in the world dedicated exclusively to economics.[1] The museum was opened in 2006 and is located on Tacuba Street in the historic center of Mexico City. The museum is open to the public and features hands-on exhibits meant to make the basic concepts of economics fun and engaging.[2 ...

 

Tithe

Religious donation This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these messages) This article relies excessively on references to primary sources. Please improve this article by adding secondary or tertiary sources. Find sources: Tithe – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2020) (Learn how and when to remove this message) This article may be too technic...

 

Ashley Riches

British operatic baritone Ashley Riches in 2009 Ashley Riches is a British operatic baritone. Riches studied at Winchester College[1] and King's College, Cambridge, where he graduated in English and sang in King's College Choir under Stephen Cleobury.[2][3] He continued his studies at the Guildhall School of Music and Drama, where he was a finalist for the Gold Medal.[4] From 2012 to 2014, Riches was a Jette Parker Young Artist at the Royal Opera House, Covent ...

Kurt Asle Arvesen

Kurt Asle ArvesenKurt Asle Arvesen lors de la HEW-Cyclassics 2005InformationsNaissance 9 février 1975 (49 ans)MoldeNationalité norvégienneÉquipe actuelle Uno-X Hydrogen Development (directeur sportif)Spécialité SprinteurClassiquesÉquipes amateurs 1998CK Bjorgvin1998Zalf Désirée FiorÉquipes professionnelles 09.1998-12.1998Asics-CGA (stagiaire)1999Riso Scotti-Vinavil2000Amica Chips2001-2003Fakta2004-2008CSC2009Saxo Bank2010-2011SkyÉquipes dirigées 2012-2016Sky2017-Uno-X Hydroge...

 

Modern synthesis (20th century)

For other uses, see Modern synthesis (disambiguation). Fusion of natural selection with Mendelian inheritance Several major ideas about evolution came together in the population genetics of the early 20th century to form the modern synthesis, including genetic variation, natural selection, and particulate (Mendelian) inheritance.[1] This ended the eclipse of Darwinism and supplanted a variety of non-Darwinian theories of evolution. The modern synthesis[a] was the early 20th-ce...