Budy (Brzeszcze)

Budy
część miasta Brzeszcz
Ilustracja
Budynek zamieszkiwany przez więźniarki funkcyjne i francuskie Żydówki, który był centrum masakry w Budach (1942)
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

oświęcimski

Miasto

Brzeszcze

W granicach Brzeszcz

13 listopada 1954

SIMC

0938166[1]

Populacja (1921)
• liczba ludności


63

Położenie na mapie Brzeszcz
Mapa konturowa Brzeszcz, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Budy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Budy”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Budy”
Położenie na mapie powiatu oświęcimskiego
Mapa konturowa powiatu oświęcimskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Budy”
Położenie na mapie gminy Brzeszcze
Mapa konturowa gminy Brzeszcze, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Budy”
Ziemia50°00′06″N 19°10′30″E/50,001594 19,175110

Budy – peryferyjna część miasta Brzeszcze w powiecie oświęcimskim, w województwie małopolskim[1]. Rozpościera się wzdłuż ulicy Budy nad zbiornikiem Strzelec, na północny wschód od centrum Brzeszcz, przy granicy ze wsią Rajsko, do której dawniej należała.

Historia

Dawniej odrębna miejscowość i gmina jednostkowa w powiecie oświęcimskim[2]. Następnie włączony do Rajska w ówczesnym powiecie bialskim[3]. Po 1918 w Polsce, w powiecie oświęcimskim; w 1921 roku liczyły 63 mieszkańców[4]. Po zniesieniu w 1932 roku powiatu oświęcimskiego w powiecie bialskim[5]. W 1934 roku Budy wraz z Rajskiem weszły w skład nowo utworzonej zbiorowej gminy Oświęcim[6].

Podczas II wojny światowej w Budach i pobliskim Borze znajdował się niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny Budy, stanowiący podobóz KL Auschwitz (1942–1945)[7]. W październiku 1942 doszło do masakry w Budach, podczas której z rąk niemieckich więźniarek funkcyjnych i wartowników SS zginęło około 90 więźniarek, w większości francuskich Żydówek[8].

W związku z reformą administracyją kraju jesienią 1954, Budy odłączono od Rajska i włączono wraz z Brzeszczami i Jawiszowicami do nowo utworzonej gromady Brzeszcze[9]. 13 listopada 1954, po pięciu tygodniach, gromadę Brzeszcze zniesiono w związku z nadaniem jej statusu osiedla[10], przez co Budy stały się integralną częścią Brzeszcz. 18 lipca 1962 osiedle Brzeszcze otrzymały status miasta[11], przez co Budy stały się obszarem miejskim.

Przypisy

  1. ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
  2. ↑ Allgemeines Landesgesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien
  3. ↑ Budy (1), wś, pow. bialski w Galicyi, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 444.
  4. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej : opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych
  5. ↑ Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3
  6. ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 639
  7. ↑ Budy / Podobozy / Historia / Auschwitz-Birkenau [online], www.auschwitz.org [dostęp 2023-05-29].
  8. ↑ Danuta Czech: Kalendarium wydarzeń w KL Auschwitz. Oświęcim 1992: Wydawnictwo PMO. ISBN 83-85047-04-2.
  9. ↑ Uchwała Nr 20/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu oświęcimskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 17 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)
  10. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 253
  11. ↑ Dz.U. z 1962 r. nr 41, poz. 188

Linki zewnętrzne

Brzeszcze
Części miasta wg TERYT
Dawniej w granicach Brzeszcz

Herb Brzeszcz