Brzeziny (alt. Berezina; do 1868 Łańcuchów) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1868–1954[2][3] w woj. lubelskim. Siedzibą władz gminy były Brzeziny a następnie Puchaczów[4] i Milejów[3].
Gmina Brzeziny („gmina berezińska”) powstała w 1868 roku z obszaru zniesionej gminy Łańcuchów[5][6]. Jednostka wymieniona jest w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego jako jedna z gmin powiatu chełmskiego (stan na rok 1879)[7]. 1 stycznia?/13 stycznia 1870 do gminy przyłączono pozbawiony praw miejskich Puchaczów[8].
Gmina Brzeziny – jako jedyna w powiecie chełmskim – nie weszła w skład utworzonej w 1912 roku guberni chełmskiej[9]. Gmina pozostała przez to w guberni lubelskiej i zmieniła przynależność do powiatu lubelskiego[10] (formalnego podziału na powiaty i gminy dokonano dopiero 27 czerwca (10 lipca) 1914[11]).
Rozporządzeniem z 18 września 1915, w poszczególnych obwodach dawnych rosyjskich guberni lubelskiej i chełmskiej utrzymano granice, które istniały przed utworzeniem guberni chełmskiej w 1912 roku. Oznaczało, że nowy podział odwodów tych guberni, którego i tak w praktyce dotychczas w życie nie wprowadzono, austriacki Zarząd Wojskowy odtąd nie uwzględniał[12]. Jednak z dniem 15 grudnia 1915 okupant austriacki przeniósł gminę Brzeziny z powiatu /obwodu/ chełmskiego do powiatu /obwodu/ lubelskiego[13]
W 1919 roku gmina weszła w skład woj. lubelskiego 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 23 gromad[14].
Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[15]. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin[16].
Przypisy
- ↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. lubelskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
- ↑ do 28 września 1954 roku
- ↑ a b Akta Gminy w Brzezinach – Archiwum Państwowe w Lublinie. [dostęp 2008-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
- ↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
- ↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
- ↑ powiat chełmski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 556 .
- ↑ Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13) stycznia 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 465)
- ↑ Ustawa o utworzeniu guberni chełmskiej
- ↑ Albin Koprukowniak: Miejskie społeczności lokalne w Lubelskiem 1795–1918. [dostęp 2010-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-10)].
- ↑ Bogusław Korzeniewski: Kwestia wyodrębnienia guberni chełmskiej a problem unicki na południowym Podlasiu (2006)
- ↑ Rozporządzenie c. i k. Naczelnej Komendy Armii (Naczelnej Komendy Etapowej) z 18 września 1915 r. M. No. 83974 (Dziennik rozporządzeń c i k. Jenerealnego Gubernatorstwa wojskowego dla austryacko-węgierskiego obszaru okupowanego w Polsce, Lublin, No. 1 z 9 października 1915 r.)
- ↑ Dz.Rozn,c.k. Jen.-Gub. 1916 r., cz.4, nr 16
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
