PROFILPELAJAR.COM

Božidar Petrović
Pozycja	obrońca, prawoskrzydłowy
Kariera juniorska
Lata	Klub
	BASK Belgrad
	BUSK Belgrad
	Javor Ivanjica
Kariera seniorska
1932–1934	FK Vojvodina
1934	SK Jugoslavija
1935–1936	BSK Belgrad
Kariera reprezentacyjna
	↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe. ;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Božidar Petrović
Бошко Петровић
Boško
Fernando García
	5–7 zwycięstw
	porucznik lotnictwa
Data i miejsce urodzenia	7 kwietnia 1911 ; Bela Palanka
Data i miejsce śmierci	12 lipca 1937 ; Villanueva de la Cañada
	Przebieg służby
Lata służby	1936–1937
Siły zbrojne	wojska lotnicze Królestwa Jugosławii; Siły Powietrzne Republiki Hiszpańskiej; Brygady Międzynarodowe
Jednostki	1 Eskadra Sił Powietrznych Republiki Hiszpańskiej,; 2 Eskadra Sił Powietrznych Republiki Hiszpańskiej
Główne wojny i bitwy	hiszpańska wojna domowa: bitwa o Madryt; bitwa pod Brunete †;
	Odznaczenia

Božidar „Boško” Petrović (serb. Бошко Петровић), ps. „Fernando García” (ur. 7 kwietnia 1911 w okolicach Belej Palanki, ówczesne Królestwo Serbii, zm. 12 lipca 1937 w Villanueva de la Cañada w Hiszpanii)^[1] – jugosłowiański piłkarz pochodzenia serbskiego, reprezentant Jugosławii, pilot wojskowy i cywilny. Uczestnik hiszpańskiej wojny domowej, ochotnik Brygad Międzynarodowych, żołnierz 1. Eskadry lotniczych wojsk republikańskich w stopniu porucznika.

Życiorys

Studia i kariera piłkarska

Božidar Petrović urodził się w 1911 roku w okolicach Belej Palanki w rodzinie policjanta (odbywał służbę przy granicy z Bułgarią) i krawcowej z Ivanjicy^[2]. Po I wojnie światowej ojca przeniesiono do Belgradu, gdzie po ukończeniu szkoły średniej Petrović rozpoczął studia prawnicze na uniwersytecie. W trakcie nauki na uniwersytecie nielegalnie wstąpił do zakazanej wówczas prawem Komunistycznej Partii Jugosławii (KPJ), protoplasty Związku Komunistów Jugosławii^[3].

Jeszcze przed studiami rozpoczął również karierę piłkarską, występując w zespołach juniorskich dwóch klubów ze stolicy ówczesnego Królestwa Jugosławii – BASK i BUSK, oraz w Javorze Ivanjica. W 1932 zadebiutował w seniorskiej drużynie Vojvodiny Nowy Sad, a od 1934 ponownie grał dla zespołów z Belgradu: w roku 1934 w SK Jugoslavija, a w latach 1935 i 1936 w BSK Belgrad (dzisiaj OFK)^[2]. Jako zawodnik SK Jugoslavija został powołany do reprezentacji Jugosławii. Swój jedyny mecz w kadrze rozegrał 16 grudnia 1934 przeciwko Francji, schodząc z boiska w 38. minucie z powodu kontuzji, zmieniony przez Zvonko Jazbeca^[4].

Kariera wojskowa

Po ukończeniu studiów Petrović wstąpił do wojska lotniczego królestwa Jugosławii. Rozpoczął naukę jako kadet w klasie numer 16 w szkole pilotów 1. Pułku Lotniczego w Nowym Sadzie. Po ukończeniu szkolenia w 1936 kontynuował karierę piłkarską, jednak po tournée BSK Belgrad w Paryżu pozostał we Francji, odbywając szkolenia lotnicze na samolotach cywilnych i wojskowych, takich jak Avia BH-33 i Hawker Fury.

Wojna domowa w Hiszpanii

Po wybuchu hiszpańskiej wojny domowej zgłosił się jako ochotnik do republikańskich wojsk lotniczych. Do Hiszpanii przedostał się w 25 grudnia 1936 razem ze swoim przyjacielem Sretenem Dudiciem. Użył fałszywego hiszpańskiego paszportu na nazwisko Fernando García, otrzymanego wcześniej z pomocą jugosłowiańskiego podziemia komunistycznego^[3].

Obaj zostali wysłani do szkoły pilotów w Albacete, gdzie przez 26 dni przeszli przyspieszone szkolenie. Następnie wcielono ich do oddziału Brygad Międzynarodowych wspieranego, a później dowodzonego przez André Malraux. Za sterami Breguetów 19 Dudić i Petrović brali udział w obronie przybrzeżnej bazy lotniczej w Manises pod Walencją (obecnie port lotniczy Walencja), gdzie 14 lutego 1937 Dudić zginął, a Petrović został ranny.

Po krótkim pobycie w szpitalu, w marcu 1937 Petrović został przydzielony do 12. Oddziału 2. Eskadry, dysponującej nowoczesnymi wówczas radzieckimi Tupolewami SB-2, używanymi do misji o różnym charakterze. W tej jednostce zgłosił się jako ochotnik do pilotowania myśliwców, więc skierowano go na powtórne szkolenie do El Carmolí w Cartagenie, gdzie pilotował Polikarpowy I-15 (model nazywany chato – z hiszp. „płaskonosy”) do maja 1937. Po szkoleniu wcielono go do 1. Eskadry myśliwców pod dowództwem kpt. Iwana Jeremienki razem z grupą pilotów radzieckich, wśród których było także dwóch ochotników z Austrii i dwóch ze Stanów Zjednoczonych.

2 czerwca 1937 Petrović trafił na front. W trakcie obrony Madrytu przez wojska republikańskie nad pasmem Sierra de Guadarrama po raz pierwszy zestrzelił frankistowskiego Fiata CR.32. W lipcu eskadra rozpoczęła operację w rejonie Campo Soto nieopodal Algete, będącą częścią bitwy pod Brunete^[3].

6 lipca Petrović i Jeremienko zestrzelili niemieckiego Dorniera Do 17, a następnie tego samego dnia Petrović potwierdził zestrzelenie kolejnego Fiata CR.32 nad Brunete.

7 lipca Petrović zestrzelił kolejnego Fiata C.R.32, a następnego dnia Messerschmitta Bf 109 w parze z dowódcą Jewgienijem S. Ptuchinem. Obok Franka G. Tinkera, Petrović jest uważany za pierwszego pilota w historii, który zestrzelił ten model samolotu^[5]. 9 lipca przypisał sobie zestrzelenie Fiata C.R.32 w tym samym obszarze.

Śmierć

Rankiem 12 lipca razem z innym pilotem Petrović zaliczył kolejne zestrzelenie, tym razem Heinkela He 111. Po południu tego samego dnia wywiązała się powietrzna potyczka, w czasie której Petrović zestrzelił Fiata C.R.32 i osłaniając kapitana Jeremienkę został zestrzelony przez innego C.R.32 (prawdopodobnie pilotowanego przez Miguela Garcíę Pardo) i zginął w rozbitym samolocie^[6]. Źródła pośrednie wskazują na fakt, że eksplozja zestrzelonego wcześniej C.R.32 poważnie uszkodziła samolot Petrovicia^[7].

Tego samego dnia do bazy w Algete przybył jego brat, „Dobre” Petrović. Po otrzymaniu informacji o śmierci brata zdecydował się zająć jego miejsce w eskadrze lotniczej. Po odbyciu szkolenia w Cartagenie został wcielony do 1 Eskadry pod dowództwem Anatolija Serowa i Jewgienija Antonowa, która brał udział m.in. w działaniach na froncie aragońskim.

W momencie śmierci Boško Petrović posiadał stopień porucznika z potwierdzonymi pięcioma zestrzeleniami (nieoficjalnie zestrzelił siedem samolotów)^[3]. Jego szczątki prawdopodobnie spoczywają w zbiorowym grobie w Brunete.

23 maja 1959 jugosłowiańska federacja piłkarska umieściła pamiątkową tablicę z nazwiskiem Petrovicia na stadionie Partizana Belgrad. Imieniem Boško Petrovicia są nazwane ulice w Belgradzie, Nowym Sadzie i Ivanjicy.

Przypisy

↑ Milan Rakić: Boško Petrović. Udruženje penzionisanih vojnih letača i padobranaca Srbije. [dostęp 2018-07-01]. (serb.).
↑ ^a ^b Fernando García – zaboravljeni srpski heroj…. Vidovdan Magazin, 2017-07-12. [dostęp 2018-07-01]. (serb.).
↑ ^a ^b ^c ^d Håkan Gustavsson: Bozidar Bosko Petrovich. Biplane fighter aces, 2015-03-01. [dostęp 2018-07-01]. (ang.).
↑ Football MATCH: 16.12.1934 France v Yugoslavia. eu-football.info. [dostęp 2018-07-01]. (ang.).
↑ Patrick Laureau: Condor: The Luftwaffe in Spain, 1936-39. Stackpole Books, 2010, s. 122. ISBN 978-0-8117-0688-9.
↑ Andreu Castells Peig: Las brigadas internacionales de la guerra de España. Ariel, 1974, s. 246. ISBN 84-344-2460-6.
↑ Petrović Božidar. Istorija fudbalske reprezentacije Srbije. Reprezentacija.rs. [dostęp 2018-07-01]. (serb.).