PROFILPELAJAR.COM

Boothia
	; Półwyspy: Boothia i Melville’a
Państwo	Kanada
Wydarzenia historyczne	Poszukiwania Przejścia Północno-Zachodniego
Rodzaj obiektu	półwysep
	Położenie na mapie Nunavut Boothia
	Położenie na mapie Kanady Boothia
	70°26′N 94°24′W/70,433333 -94,400000

Boothia^[1] (ang. Boothia Peninsula, fr. Péninsule de Boothia^[2]; hist. Boothia Felix^[3]) – półwysep w arktycznej części Kanady, położony między zatoką Gulf of Boothia na wschodzie a Cieśniną Franklina na zachodzie; administracyjnie leży w terytorium Nunavut.

Nazwa

Półwysep został nazwany przez Johna Rossa (1777–1856) w 1829 roku na cześć Felixa Bootha (1780–1850), który sfinansował prywatną ekspedycję arktyczną Rossa w poszukiwaniu Przejścia Północno-Zachodniego w latach 1829–1833^[4]^[3]^[a].

Geografia

Półwysep położony jest między zatoką Gulf of Boothia na wschodzie a Cieśniną Franklina na zachodzie w arktycznej części Kanady w terytorium Nunavut^[4]. Szeroki na ok. 195 km półwysep wcina się na około 275 km w Ocean Atlantycki^[5]. Na północy, od wyspy Somerset oddziela go wąska cieśnina Bellot Strait (o szerokości 2 km^[6]), a na południu przesmyk Isthmus of Boothia łączy go z kontynentalną częścią Kanady^[4].

Położony na jego północnym krańcu Półwysep Murchisona (71°58′N 95°31′W/71,966667 -95,516667) to najdalej wysunięty na północ obszar kontynentalnej części Ameryki Północnej^[2].

Wnętrze półwyspu zajmuje porośnięta tundrą wyżyna (do 573 m n.p.m.^[2]) rozciągająca się na ponad 32 km²^[5]. Środkową część półwyspu tworzą skały prekambryjskie otoczone przez niższe tereny zbudowane ze skal wapiennych^[6].

Boothia jest słabo zaludniona^[5] – jedyną miejscowością jest Taloyoak na południowym krańcu półwyspu, która pełni rolę ośrodka turystycznego^[4]. Miejscowa ludność znana jest z wyrobów tradycyjnego rzemiosła^[4].

Historia

Półwysep został odkryty przez Johna Rossa (1777–1856) w 1829 roku podczas prywatnej wyprawy arktycznej^[4]^[6]. W 1830 roku uczestniczący w wyprawie wuja James Clark Ross (1800–1862) odkrył, że Boothia to półwysep, a nie wyspa^[7]. Rok później James Clark Ross jako pierwszy ustalił położenie północnego bieguna magnetycznego^[8], który znajdował się wówczas w południowo-zachodniej części półwyspu Boothia – ówczesne współrzędne geograficzne bieguna to 70°05.3′N 96°46′W^[9]. W następnych latach na półwyspie lądowali kolejni polarnicy – John Franklin (1786–1847)^[5] i John Rae (1813–1893), który w 1847 roku potwierdził, że półwysep jest częścią kontynentalnej Kanady^[10]. Na Boothii przebywał również Roald Amundsen (1872–1928), który w 1904 roku przeprawił się na saniach wzdłuż wybrzeża zachodniego^[6]. Na półwyspie zimował kanadyjski polarnik Henry Larsen (1899–1964) podczas swojej przeprawy przez Przejście Północno-Zachodnie (1940–1942)^[6].

Uwagi

↑ Encyclopædia Britannica podaje, że półwysep został odkryty i nazwany przez Jamesa Clarka Rossa (1800–1862), co stoi w sprzeczności z innymi źródłami, zob. Encyclopædia Britannica ↓.

Przypisy

↑ KSNG 2008 ↓, s. 58.
↑ ^a ^b ^c Encyklopedia PWN ↓.
↑ ^a ^b Everett-Heath 2018 ↓.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Nuttall 2005 ↓, s. 269.
↑ ^a ^b ^c ^d Encyclopædia Britannica ↓.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e The Canadian Encyclopedia 2013 ↓.
↑ Day 2006 ↓, s. 246.
↑ Day 2006 ↓, s. 248.
↑ Mills 2003 ↓, s. 92.
↑ Day 2006 ↓, s. 33.

Bibliografia

Boothia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-09-19] .
Boothia. W: The Canadian Encyclopedia. Historica Canada, 2013-12-16. [dostęp 2021-09-21]. (ang.).
Day, Alan: Historical Dictionary of the Discovery and Exploration of the Northwest Passage. Scarecrow Press, 2006. ISBN 978-0-8108-6519-8. [dostęp 2021-09-19]. (ang.).
Everett-Heath, John: The Concise Dictionary of World Place-Names. Oxford University Press, 2018. ISBN 978-0-19-256243-2. [dostęp 2021-09-21]. (ang.).
Morza i oceany. „Nazewnictwo geograficzne Świata”. 10, 2008. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG). [dostęp 2021-09-19].
Mills, William James: Exploring Polar Frontiers. ABC-CLIO, 2003, s. 373–375. ISBN 978-1-57607-422-0. [dostęp 2021-09-19]. (ang.).
Nuttall, Mark: Encyclopedia of the Arctic. Routledge, 2005. ISBN 978-1-136-78680-8. [dostęp 2021-09-19]. (ang.).
Boothia Peninsula, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-09-19] (ang.).

[5] Encyclopædia Britannica podaje, że półwysep został odkryty i nazwany przez Jamesa Clarka Rossa (1800–1862), co stoi w sprzeczności z innymi źródłami, zob. Encyclopædia Britannica ↓.

[CITEREFKSNG200858-1] KSNG 2008 ↓, s. 58.

[CITEREFEncyklopedia_PWN-2] Encyklopedia PWN ↓.

[CITEREFEverett-Heath2018-3] Everett-Heath 2018 ↓.

[CITEREFNuttall2005269-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Nuttall 2005 ↓, s. 269.

[CITEREFEncyclopædia_Britannica-6] Encyclopædia Britannica ↓.

[CITEREFThe_Canadian_Encyclopedia2013-7] The Canadian Encyclopedia 2013 ↓.

[CITEREFDay2006246-8] Day 2006 ↓, s. 246.

[CITEREFDay2006248-9] Day 2006 ↓, s. 248.

[CITEREFMills200392-10] Mills 2003 ↓, s. 92.

[CITEREFDay200633-11] Day 2006 ↓, s. 33.

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

PROFILPELAJAR.COM

Boothia (półwysep)

Nazwa

Geografia

Historia

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Read other articles:

Combat Ration One Man

Bank Lituania

Riot control

Tambak udang

Civil Position

Apostle

Martha Scott

WCCM (AM)

Sarn, Powys

Central pontine myelinolysis

Flat Island (South China Sea)

Tournoi de tennis de Doha

CBS Sports

Electricity sector in Portugal

ألبرتو بوتيا

珍·史塔波頓

Bird's-eye view

RAB11FIP2

Expansion of Jerusalem in the 19th century

رئيس وزراء أبخازيا