Ostatnie miesiące 1776 roku były dla George’a Washingtona i Armii Kontynentalnej okresem poszukiwania okazji do sukcesu[1]. Upadek fortów Washington i Lee zmusił go do ucieczki w poprzek New Jersey przed armią Lorda Cornwallisa. Wczesnym grudniem udało mu się przekroczyć rzekę Delaware i przejść do Pensylwanii. Rebelianci spalili wszelkie łodzie tak, że Brytyjczycy nie mogli ruszyć w dalszy pościg zanim na rzece nie powstałaby skorupa lodowa. Armia Washingtona straciła większość ludzi z powodu chorób, dezercji i zakończenia okresu służby.
Gdy zbliżały się święta, amerykańscy zwiadowcy w New Jersey schwytali Lojalistę Johna Honaymana i doprowadzili go na przesłuchanie do Washingtona. W rzeczywistości był on amerykańskim szpiegiem. Poinformował on Waszyngtona o tym, że brytyjskie armie powróciły na leża zimowe do Nowego Jorku i na Staten Island. Kilka pozycji w New Jersey zaś było obsadzonych przez heskich najemników. Honeyman powrócił do Trenton, gdzie poinformował pułkownika Johanna Gottlieba Rälla, dowódcę garnizonu składającego się z trzech regimentów piechoty[2], że Amerykanie są kompletnie zdemoralizowani i są niezdolni do przeprowadzenia ataku.
Decyzja Waszyngtona, aby uderzyć na nieprzyjacielskie pozycje w New Jersey, była motywowana dwoma elementami:
danie żołnierzom zwycięstwa poprzez niespodziewany atak
obawę o kontynuację odchodzenia z armii kolejnych żołnierzy, którym kończył się okres służby (31 grudnia 1776[1])
Bitwa
Około 11 wieczorem, 25 grudnia[1], wojska rebeliantów zaczęły przekraczać rzekę Delaware i szykować się do uderzenia. Pogoda jednak nie ułatwiała przeprawy. Ciężko załadowane łodzie musiały unikać kry, zaś ciężka burza śnieżna ograniczała widoczność. Część piechoty i artylerii nie zdołała przeprawić się przez rzekę i nie uczestniczyła w bitwie.
Farmer z hrabstwa Bucks próbował zaalarmować pułkownika Rälla, ten jednak zignorował przekazaną wiadomość[2].
Oddział amerykański był podzielony na dwie kolumny, jedną dowodzoną przez generała Nathanaela Greene, atakującą od strony rzeki, i drugą, idącą od zachodu, pod dowództwem generała Johna Sullivana.
Washington miał nadzieję atakować pod osłoną ciemności, lecz kłopoty przy przekraczaniu rzeki zmusiły go do wstrzymania działań do godziny 8 rano 26 grudnia. Pomiędzy oddziałami Armii Kontynentalnej a niewielką grupą Hesów wywiązała się strzelanina, która zaalarmowała pułkownika Rälla[1]. Zaalarmowana załoga Trenton, próbowała pospiesznie zorganizować obronę. Jednak ostrzeliwaną przez amerykańską artylerię, dowodzoną przez młodego Alexandra Hamiltona, osadę opanował chaos a próba obrony zakończyła się zniszczeniem czterech heskich dział[1]. Około 9.30 rano walki ustały. Straty heskie wynosiły 106 zabitych lub rannych a 918 dostało się do niewoli. Źródła różnią się co do wielkości strat amerykańskich. Niektóre mówią o stracie jednego oficera i jednego szeregowca[2], inne wspominają jedynie o 4 rannych[1].
Po bitwie
Niespodziewane zwycięstwo pod Trenton stało się ważne dla Amerykanów z kilku powodów:
po raz pierwszy ludzie Waszyngtona pokonali wrogą armię regularną w polu przy znikomych stratach własnych. Hesowie stracili ponad 100 zabitych i rannych i 900 wziętych do niewoli. Od 400 do 500 Hesów uciekło i prawdopodobnie stało się amerykańskimi farmerami. Poza tym Waszyngton zagarnął 6 dział, 40 koni i dużo zapasów, które natychmiast przetransportowano do Pensylwanii.
zostało utrwalone dowództwo Waszyngtona, którego pozycja wśród delegatów na Kongres Kontynentalny zaczynała słabnąć. Wiadomości o zwycięstwie pod Trenton, które dotarły do Baltimore, utrwaliły jego dowództwo.
zwycięstwo zwiększyło ducha bojowego żołnierzy. Nowy zaciąg został ogłoszony i duża liczba żołnierzy, którym kończył się okres służby przedłużyła kontrakty w Armii Kontynentalnej. Ten obrót wydarzeń umożliwił Waszyngtonowi wykonanie kolejnego śmiałego ruchu – ataku na Princeton, 3 stycznia.
Przypisy
↑ abcdefDrugi rok wojny. Trenton.. W: Izabella Rusinowa: Saratoga – Yorktown 1777–1781. Z dziejów wojny amerykańsko-angielskiej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1984, s. 74–80.
Bicheno, H.: Rebels and Redcoats, The American Revolutionary War, London 2003.
Clement, R.: The World Turned Upside Down at the Surrender of Yorktown, Journal of American Folklore, Vol. 92, No. 363 (Jan. – Mar., 1979), s. 66–67 (available on Jstor).
Hibbert, C.: Rebels and Redcoats: The American Revolution Through British Eyes, London, 2001.
Jerome Greene: Guns of Independence: The Siege of Yorktown, 1781 (2005).
