Ten artykuł od 2008-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Autobusy miejskie w Radomiu – system komunikacji autobusowej obsługujący miasto Radom.

Początki komunikacji miejskiej w Radomiu sięgają końca lat 20. XX wieku, jednak za formalny jej początek uznaje się 1 stycznia 1954 roku, gdyż od tego momentu komunikacja miejska działa nieprzerwanie do dzisiaj. Przed 1993 linie obsługiwał jedynie MPK Radom, jednak w związku z prywatyzacją MPK Radom i utworzeniem Zarządu Transportu Miejskiego, rozpoczęto rozstrzyganie przetargów na obsługę linii. Pierwszy został wygrany przez Michalczewskiego, który od 1 sierpnia 1994 roku rozpoczął obsługę linii 3, 8 i 13 sprowadzonymi z Wiednia gazowymi Gräf & Steyrami LU200 M11^[1]. Następnie przejął linie 5, 26 i A. Pod koniec 1997 roku na ulice Radomia wyjechały pierwsze autobusy niskopodłogowe marki Neoplan zakupione przez MPK Radom^[2]. W 2001 roku ZTM został połączony z MZD i przekształcony w Miejski Zarząd Dróg i Komunikacji. W grudniu 2005 roku MPK wprowadził do taboru pierwsze pojazdy zasilane na sprężony gaz ziemny CNG - zmodernizowane Jelcze 120M (numery 1012-1014)^[3]. Cztery lata później na ulice wyjechał pierwszy autobus napędzany CNG spod szyldu Michalczewskiego^[4]. Od połowy 2016 roku radomski tabor autobusowy jest w 100% niskopodłogowy. W 2018 roku MPK zakupiło jeden z najdłuższych autobusów eksploatowanych w Polsce - MAN NG363 Lion's City GL nr tab. 947 mierzący 18,75 metra^[5]. Od 2020 roku MPK Radom ma w swoim taborze autobusy elektryczne^[6], a w następnym roku definitywnie zakończył eksploatację autobusów 15-metrowych, wycofując ostatnie autobusy marki Neoplan N4020^[7].

Obecnie w ramach regularnej komunikacji miejskiej po Radomiu i kilku okolicznych gminach kursuje 30 linii miejskich^[8]. W dni powszednie w ramach komunikacji miejskiej na ulice wyjeżdża około 140 autobusów, natomiast w soboty, niedziele i święta liczba ta spada do okolicy 70 autobusów^{[potrzebny przypis]}. Średnia częstotliwość wszystkich linii w szczycie komunikacyjnym wynosi ok. 20 minut, na co składają się^[8]:

• 2 linie dzienne priorytetowe (7, 9): co 10 minut;
• linia dzienna priorytetowo-podstawowa (3): co 15 minut;
• 16 linii dziennych podstawowych (1, 2, 4, 5, 6, 8, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 23, 25, 26): co 20 minut;
• 5 linii dziennych uzupełniających (10, 16, 19, 21, 24): co 30 minut;
• 3 linie dzienne marginalne (20, 22, 27): częstotliwości indywidualne;
• 3 linie nocne podstawowe: (N1, N2, N3): co 60 minut.

Organizatorem i regulatorem komunikacji miejskiej jest Miejski Zarząd Dróg i Komunikacji. Na jego zlecenie przewozy wykonuje trzech przewoźników: MPK Radom, Michalczewski sp. z o.o. oraz konsorcjum firm DLA Wrocław, Irex Sosnowiec i Meteor Jaworzno^[8].

Do 1 stycznia 2004 MZDiK organizował także transport podmiejski za pomocą 10 linii literowych (A, B, C, D, E, F, G, J, K, L^{[potrzebny przypis]}), linie te zostały przekazane przewoźnikom dotychczas je obsługującym (linię A Michalczewski, a linie B-L MPK Radom). Michalczewski utrzymał linię A i obsługuje ją do dzisiaj. MPK przez 8 lat stale dokonywał zmian w swojej siatce połączeń, jednak rosnące koszty obsługi (i powstały przez to dług miejskiej spółki) oraz w większości przypadków brak zainteresowania współfinansowania przez gminy spowodowało, że do połowy 2012 przetrwały zaledwie trzy z dziewięciu "literówek" (B, J i L). Linie te przejął PKS Radom.

Gminy powiatu radomskiego dofinansowują także warianty przedłużonych linii miejskich. Trasy dziesięciu z nich częściowo wybiegają za granice miasta, ale na podstawie porozumień międzygminnych mają one jednolitą taryfą biletową^{[8][potrzebny przypis]}:

• linia 5 (wybranymi kursami do Rożek, przez Kończyce-Kolonię, Kosów i Młodocin Mniejszy),
• linia 6 (wszystkimi kursami do Milejowic / Kasztanowej, wybranymi kursami do Milejowic / Cerekiewskej, przez Bielichę),
• linia 14 (wybranymi kursami do Sadkowa przez Natolin),
• linia 15 (wybranymi kursami do Makowca),
• linia 18 (wybranymi kursami przejeżdżająca przez Kozłów),
• linia 22 (wszystkimi kursami do Lasowic przez Rajec Szlachecki),
• linia 23 (wybranymi kursami do Zenonowa przez Sołtyków),
• linia 24 (wybranymi kursami do Małęczyna Nowego, a także Grzmucina - wszystkie z tych wariantów przez Janów i Małęczyn Stary),
• linia 26 (wybranymi kursami do Myśliszewic przez Rajec Poduchowny, Antoniówkę i Groszowice lub do Jedlni-Letnisko przez Siczki oraz wybranymi do Janiszewa).
• linia 27 (wszystkimi kursami do Skaryszewa przez Makowiec).

Stan na dzień 01.05.2024 r. Źródło: mzdik.pl^[9][10]

Komunikacja podmiejska powstała w wyniku rezygnacji MZDiK z organizacji połączeń komunikacyjnych w 2004 roku z okolicznymi gminami, które nie wyrażały woli współfinansowania komunikacji podmiejskiej^{[potrzebny przypis]}. W sposób zorganizowany linie podmiejskie wyjeżdżające z Radomia obsługują (stan na dzień 01.05.2024 r.)^[12]:

• Michalczewski linią A do Jedlanki (wybrane kursy skrócone do Jedlińska);
• Szymkiewicz do Iłży przez Skaryszew;
• Jarząbek linią F do Wierzbicy przez Parznice, linią do Bukowca przez Ludwinów, Kowalę-Stępocinę i Parznice, do tego obsługuje w gminie Wierzbica komunikację wewnętrzną;
• M-Trans za pomocą linii L kursującej w trzech wariantach: okrężnym przez Lesiów, Jastrzębię, następnie pokonującym miejscowości w jedną stronę zależnie od kursu: Bartodzieje, Lewaszówka, Dąbrowa Jastrzębska lub w odwrotnej kolejności z powrotem do Jastrzębi, Lesiowa kończąc w Radomiu; do Łukawy przez Lesiów, Owadów, Jastrzębię, Bartodzieje, Wolę Goryńską i okrężnym przez Lesiów, Kozłów, Dąbrowę Kozłowską z powrotem do Lesiowa a następnie do Radomia;
• Walkiewicz za pomocą dwóch linii: W do Wolanowa (z wieloma wariantami: do Strzałkowa, Mniszka – część z nich przez Garno; dowozówka z Wolanowa przez Garno, Kowalę-Duszocinę, Chruślice, Zabłocie, Bieniędzice do Jarosławic i linię P przez Zakrzew do Przytyka, z wariantami (bezpośrednio lub dowozówką) do Kaszowa/Turska (przez Suków lub Studzienice, Maksymilianów, Sewerynów); do przez Suków do Sukowskiej Woli; okrężne przez Jabłonną, Wrzos, Potkanną (z wjazdem kieszeniowym do Ostrołęki), Domaniów, Słowików;
• Oparka poprzez komunikacje wewnętrzne w gminach Skaryszew i Jedlnia-Letnisko (w przypadku Skaryszewa niektóre linie gminne wjeżdżają do Radomia);
• Alexandria linią do Rudy Małej przez Kosów i Kowalę-Stępocinę.

Od 16 sierpnia 2023 gmina Zakrzew uruchomiła własną komunikację autobusową, uruchamiając dwie linie cyfrowe: 100 (z Radomia do Zakrzewskiej Woli) i 102 (okrężną, która ma przystanek końcowy w Dąbrówce Nagórnej). We wrześniu doszły kolejne linie: 101 (z Radomia do Jaszowic Kolonii - w zamian za zlikwidowane warianty linii miejskiej 8) oraz 103 będąca wewnątrzgminną linią dowozową do szkoły podstawowej w Zakrzewie. Linie te, choć są oznaczone cyframi, nie mają nic wspólnego z komunikacją miejską organizowaną przez radomski MZDiK. Posiadają osobną taryfę biletową i osobny regulamin przewozów (np. w odróżnieniu od radomskiej komunikacji, zakazany jest przewóz rowerów w autobusach)^[13].

• Komunikacja miejska w Radomiu
• Radomska komunikacja podmiejska
• Autobusy regionu radomskiego