Artysta narodowy (słow. národný umelec, czes. národní umělec) – honorowy tytuł Republiki Czechosłowackiej, przyznawany artystom narodowości czeskiej lub słowackiej. Przyjęty został ustawą Zgromadzenia Narodowego Republiki Czechosłowackiej 20 kwietnia 1948 roku. Prawo weszło w życie z dniem 6 maja 1948 roku ustawą nr 130/1948^[1]. Na jej mocy prezydent mógł przyznać tytuł artyście narodowości czeskiej lub słowackiej, którego działalność artystyczna prezentuje szczególnie wysoki poziom i wyjątkowe znaczenie dla wzbogacania kultury narodowej^[1]. Nagroda mogła zostać też przyznana pośmiertnie^[2].

Ustawa nr 79/1953 z dnia z 16 września 1953 roku wprowadzała zmianę do ustawy i zmieniła określenie narodowości artysty z czeskiej i słowackiej na obywatela czechosłowackiego^[1]. Tytuł został przyznany nie tylko za prawdziwe walory artystyczne, ale także za polityczną zgodność z panującym w tym czasie reżimem. Artysta narodowy otrzymywał dożywotnią emeryturę honorową równą profesorowi uniwersyteckiemu. Zostało to zmienione przez zmianę ustawy, na mocy której emerytura przyznawana była uznaniowo przez rząd^[1]. Dzięki temu przyznanie tytułu i emerytury stało się jednym z narzędzi władzy politycznej do kierowania życiem artystycznym w Republice Czeskiej^[3].

Jeszcze zanim ustawa weszła w życie, rząd powołał w sumie 33 artystów narodowych. Na posiedzeniu rządu w dniu 9 listopada 1945 roku, w związku z przyznaniem honorowego tytułu malarzowi Ludvíkowi Kubie, Maxowi Švabinskiemu, Václavowi Špálowi i Václavowi Rabasowi, opracowano wymóg odpowiedniej podstawy prawnej do przyznania tego tytułu. Tytuł został przyznany przez Prezydenta Republiki. Artysta narodowy miał prawo nosić odznakę honorową.

Obecnie tytuł nie jest przyznawany. Został zniesiony w 1990 roku na mocy ustawy nr 404/1990^[4].

Lp.	Laureat	Aktywność	Rok przyznania	Narodowość	Uwagi
1.	Hora, JosefJosef Hora	pisarz	1945	czeska	pośmiertnie
2.	Bezruč, PetrPetr Bezruč	poeta	1945	czeska
3.	Kuba, LudvíkLudvík Kuba	malarz	1945	czeska
4.	Rabas, VáclavVáclav Rabas	malarz	1945	czeska
5.	Špála, VáclavVáclav Špála	malarz	1945	czeska
6.	Švabinský, MaxMax Švabinský	malarz	1945	czeska
7.	Foerster, Josef BohuslavJosef Bohuslav Foerster	kompozytor	1945	czeska
8.	Jesenský, JankoJanko Jesenský	poeta	1945	słowacka
9.	Neumann, Stanislav KostkaStanislav Kostka Neumann	poeta	1945	czeska
10.	Novák, VítězslavVítězslav Novák	kompozytor	1945	czeska
11.	Jurkovič, DušanDušan Jurkovič	architekt	1945	słowacka
12.	Šrámek, FráňaFráňa Šrámek	poeta	1946	czeska
13.	Toman, KarelKarel Toman	poeta	1946	czeska	pośmiertnie
14.	Kvapil, JaroslavJaroslav Kvapil	poeta	1946	czeska
15.	Procházka, AntonínAntonín Procházka	malarz	1946	czeska	pośmiertnie
16.	Vydra, VáclavVáclav Vydra	aktor	1946	czeska
17.	Šaloun, LadislavLadislav Šaloun	rzeźbiarz	1946	czeska
18.	Vančura, VladislavVladislav Vančura	pisarz	1946	czeska	pośmiertnie
19.	Heřman, JanJan Heřman	pianista	1946	czeska
20.	Kostka, FerdišFerdiš Kostka	twórca ludowy	1946	słowacka
21.	Krasko, IvanIvan Krasko	poeta	1946	słowacka
22.	Zítek, VilémVilém Zítek	śpiewak operowy	1946	czeska
23.	Podjavorinská, ĽudmilaĽudmila Podjavorinská	pisarka	1947	słowacka
24.	Dostalová, LeopoldaLeopolda Dostalová	aktorka	1947	czeska
25.	Majerová, MarieMarie Majerová	pisarka	1947	czeska
26.	Nasková, RůženaRůžena Nasková	aktorka	1947	czeska
27.	Slančíková-Timrava, BoženaBožena Slančíková-Timrava	pisarka	1947	słowacka
28.	Lada, JosefJosef Lada	malarz	1947	czeska
29.	Langer, FrantišekFrantišek Langer	pisarz	1947	czeska
30.	Olbracht, IvanIvan Olbracht	pisarz	1947	czeska
31.	Tilschová, Anna MariaAnna Maria Tilschová	pisarka	1947	czeska
32.	Zelenka, LadislavLadislav Zelenka	wiolonczelista	1947	czeska
33.	Skupa, JosefJosef Skupa	lalkarz	1948	czeska
34.	Kroha, JiříJiří Kroha	architekt	1948	czeska
35.	Jilemnický, PeterPeter Jilemnický	pisarz	1949	słowacka	pośmiertnie
36.	Jeremiáš, OtakarOtakar Jeremiáš	kompozytor	1950	czeska
37.	Beníšková, OtýlieOtýlie Beníšková	aktorka	1952	czeska
38.	Kráľ, FraňoFraňo Kráľ	pisarz	1953	słowacka
39.	Nezval, VítězslavVítězslav Nezval	pisarz	1953	czeska
40.	Pujmanová, MarieMarie Pujmanová	pisarka	1953	czeska
41.	Benka, MartinMartin Benka	malarz	1953	słowacka
42.	Průcha, JaroslavJaroslav Průcha	aktor	1953	czeska
43.	Smolík, FrantišekFrantišek Smolík	aktor	1953	czeska
44.	Štěpánek, ZdeněkZdeněk Štěpánek	aktor	1953	czeska
45.	Burian, Emil FrantišekEmil František Burian	reżyser i kompozytor	1954	czeska
46.	Škoda, JanJan Škoda	reżyser	1954	czeska
47.	Baldová, ZdeňkaZdeňka Baldová	aktorka	1955	czeska
48.	Bagar, AndrejAndrej Bagar	aktor	1955	słowacka
49.	Borodáč, JánJán Borodáč	aktor	1955	słowacka
50.	Pokorný, KarelKarel Pokorný	rzeźbiarz	1956	czeska
51.	Schneider-Trnavský, MikulášMikuláš Schneider-Trnavský	kompozytor	1956	słowacka
52.	Talich, VáclavVáclav Talich	dyrygent	1957	czeska
53.	Jindřich, JindřichJindřich Jindřich	kompozytor	1957	czeska
54.	Suchoň, EugenEugen Suchoň	kompozytor	1958	słowacka
55.	Chalabala, ZdeněkZdeněk Chalabala	dyrygent	1958	czeska
56.	Krásová, MartaMarta Krásová	śpiewaczka operowa	1958	czeska
57.	Lauda, JanJan Lauda	rzeźbiarz	1958	czeska
58.	Makovský, VincencVincenc Makovský	rzeźbiarz	1958	czeska
59.	Otava, ZdeněkZdeněk Otava	śpiewak operowy	1958	czeska
60.	Pešek, LadislavLadislav Pešek	aktor	1958	czeska
61.	Rada, VlastimilVlastimil Rada	malarz	1958	czeska
62.	Vojta, JaroslavJaroslav Vojta	aktor	1958	czeska
63.	Glazarová, JarmilaJarmila Glazarová	pisarka	1959	czeska
64.	Sedláček, VojtěchVojtěch Sedláček	malarz	1959	czeska
65.	Podvalová, MarieMarie Podvalová	śpiewaczka operowa	1960	czeska
66.	Tauberová, MariaMaria Tauberová	śpiewaczka operowa	1960	czeska
67.	Nový, KarelKarel Nový	pisarz	1960	czeska
68.	Svolinský, KarelKarel Svolinský	malarz	1961	czeska
69.	Borodáčová, OľgaOľga Borodáčová	aktorka	1961	słowacka
70.	Meličková, HanaHana Meličková	aktorka	1961	słowacka
71.	Urbánková, JarmilaJarmila Urbánková	aktorka	1962	czeska
72.	Beneš, VincencVincenc Beneš	malarz	1963	czeska
73.	Trnka, JiříJiří Trnka	malarz	1963	czeska
74.	Werich, JanJan Werich	aktor i pisarz	1963	czeska
75.	Pelc, AntonínAntonín Pelc	malarz	1963	czeska
76.	Fulla, ĽudovítĽudovít Fulla	malarz	1963	słowacka
77.	Bednář, VáclavVáclav Bednář	śpiewak operowy	1963	czeska
78.	Blachut, BenoBeno Blachut	śpiewak operowy	1963	czeska
79.	Pivec, JanJan Pivec	aktor	1963	czeska
80.	Bazovský, Miloš AlexanderMiloš Alexander Bazovský	malarz	1964	słowacka
81.	Alexy, JankoJanko Alexy	malarz	1964	słowacka
82.	Haken, EduardEduard Haken	śpiewak operowy	1964	czeska
83.	Höger, KarelKarel Höger	aktor	1964	czeska
84.	Kubín, Josef ŠtefanJosef Štefan Kubín	pisarz	1964	czeska
85.	Novomeský, LadislavLadislav Novomeský	poeta	1964	słowacka
86.	Fragner, JaroslavJaroslav Fragner	architekt	1965	czeska
87.	Frič, MartinMartin Frič	reżyser	1965	czeska
88.	Šejbalová, JiřinaJiřina Šejbalová	aktorka	1965	czeska
89.	Belluš, EmilEmil Belluš	architekt	1965	słowacka
90.	Neumann, StanislavStanislav Neumann	aktor	1965	czeska
91.	Šmeral, VladimírVladimír Šmeral	aktor	1965	czeska
92.	Cikker, JánJán Cikker	kompozytor	1966	słowacka
93.	Zrzavý, JanJan Zrzavý	malarz	1966	czeska
94.	Hrubín, FrantišekFrantišek Hrubín	poeta	1966	czeska
95.	Seifert, JaroslavJaroslav Seifert	poeta	1966	czeska
96.	Závada, VilémVilém Závada	poeta	1966	czeska
97.	Budský, JozefJozef Budský	reżyser	1966	czeska
98.	Blaho, JánJán Blaho	śpiewak operowy	1966	słowacka
99.	Ančerl, KarelKarel Ančerl	dyrygent	1966	czeska
100.	Krombholc, JaroslavJaroslav Krombholc	dyrygent	1966	czeska
101.	Záhorský, BohušBohuš Záhorský	aktor	1966	czeska
102.	Kostka, JozefJozef Kostka	rzeźbiarz	1966	słowacka
103.	Moyzes, AlexanderAlexander Moyzes	kompozytor	1966	słowacka
104.	Smrek, JánJán Smrek	poeta	1966	słowacka
105.	Nowak, VilémVilém Nowak	malarz	1967	czeska	Willi Nowak
106.	Vycpálek, LadislavLadislav Vycpálek	kompozytor	1967	czeska
107.	Hoffmeister, AdolfAdolf Hoffmeister	malarz i pisarz	1967	czeska
108.	Slavíček, JanJan Slavíček	malarz	1967	czeska
109.	Brož, JosefJosef Brož	malarz	1967	czeska
110.	Stodola, IvanIvan Stodola	pisarz	1967	słowacka
111.	Strnadel, AntonínAntonín Strnadel	malarz	1967	czeska
112.	Holan, VladimírVladimír Holan	poeta	1968	czeska
113.	Hubová, MáriaMária Hubová	śpiewaczka operowa	1968	słowacka
114.	Kůra, MiroslavMiroslav Kůra	tancerz i choreograf	1968	czeska
115.	Plicka, KarolKarol Plicka	aktor i reżyser	1968	czeska
116.	Scheinpflugová, OlgaOlga Scheinpflugová	aktorka i pisarka	1968	czeska
117.	Svoboda, JosefJosef Svoboda	scenograf	1968	czeska
118.	Kohout, EduardEduard Kohout	aktor	1968	czeska
119.	Radok, AlfrédAlfréd Radok	reżyser	1968	czeska	tytuł odebrany po emigracji
120.	Skálová, OlgaOlga Skálová	tancerka i choreografka	1968	czeska
121.	Tröster, FrantišekFrantišek Tröster	scenograf	1968	czeska
122.	Deyl, RudolfRudolf Deyl	aktor	1968	czeska
123.	Stupka, FrantišekFrantišek Stupka	skrzypek i dyrygent	1968	czeska	pośmiertnie
124.	Hložník, VincentVincent Hložník	malarz	1968	słowacka
125.	Mudroch, JánJán Mudroch	malarz	1968	słowacka	pośmiertnie
126.	Štefunko, FraňoFraňo Štefunko	rzeźbiarz	1968	słowacka
127.	Steimar, JiříJiří Steimar	aktor	1968	czeska	zmarł w dzień nadania tytułu
128.	Bielik, PaľoPaľo Bielik	reżyser filmowy i aktor	1968	słowacka
129.	Kadár, JánJán Kadár	reżyser filmowy	1968	słowacka	tytuł odebrany po emigracji
130.	Klos, ElmarElmar Klos	reżyser filmowy	1968	czeska
131.	Vávra, OtakarOtakar Vávra	reżyser filmowy	1968	czeska
132.	Fuchs, BohuslavBohuslav Fuchs	architekt	1968	czeska
133.	Lidický, KarelKarel Lidický	rzeźbiarz	1968	czeska
134.	Česányiová, MargitaMargita Česányiová	śpiewaczka operowa	1968	słowacka
135.	Kostra, JánJán Kostra	poeta	1969	słowacka
136.	Matuška, AlexanderAlexander Matuška	krytyk literacki	1969	słowacka
137.	Želibský, JánJán Želibský	malarz	1969	słowacka
138.	Bartošová-Schützová, HelenaHelena Bartošová-Schützová	śpiewaczka operowa	1970	słowacka
139.	Jamnický, JánJán Jamnický	aktor	1970	słowacka
140.	Zeman, KarelKarel Zeman	reżyser filmowy	1970	czeska
141.	Grus, JaroslavJaroslav Grus	malarz	1970	czeska
142.	Zábranský, AdolfAdolf Zábranský	malarz	1970	czeska
143.	Dohnal, JiříJiří Dohnal	aktor	1971	czeska
144.	Kurandová, JarmilaJarmila Kurandová	aktorka	1971	czeska
145.	Marvan, JaroslavJaroslav Marvan	aktor	1971	czeska
146.	Milly, DeziderDezider Milly	malarz	1971	słowacka
147.	Plávka, AndrejAndrej Plávka	pisarz	1971	słowacka
148.	Poničan, JánJán Poničan	pisarz	1971	słowacka
149.	Pribiš, RudolfRudolf Pribiš	rzeźbiarz	1971	słowacka
150.	Týrlová, HermínaHermína Týrlová	reżyserka filmów animowanych	1971	czeska
151.	Wiesner, RichardRichard Wiesner	malarz	1971	czeska
152.	Černý, LadislavLadislav Černý	wiolonczelista	1971	czeska
153.	Dvorský, BohumírBohumír Dvorský	malarz	1971	czeska
154.	Foltýn, FrantišekFrantišek Foltýn	malarz	1972	czeska
155.	Kollár, JozefJozef Kollár	malarz	1972	słowacka
156.	Vejražka, VítězslavVítězslav Vejražka	aktor	1972	czeska
157.	Horov, PavolPavol Horov	poeta	1972	słowacka
158.	Nemčík, JúliusJúlius Nemčík	malarz	1972	słowacka
159.	Benda, BřetislavBřetislav Benda	rzeźbiarz	1973	czeska
160.	Rybák, JosefJosef Rybák	pisarz	1973	czeska
161.	Huba, MikulášMikuláš Huba	aktor	1973	słowacka
162.	Záborský, ViliamViliam Záborský	aktor	1973	słowacka
163.	Steklý, KarelKarel Steklý	reżyser filmowy	1973	czeska
164.	Medvecká, MáriaMária Medvecká	malarka	1974	słowacka
165.	Králik, ŠtefanŠtefan Králik	dramaturg	1974	słowacka
166.	Figuli-Šusterová, MargitaMargita Figuli-Šusterová	pisarka	1974	słowacka
167.	Domanínská-Vyčichlová, LibušeLibuše Domanínská-Vyčichlová	śpiewaczka operowa	1974	czeska
168.	Kratochvíl, Miloš VáclavMiloš Václav Kratochvíl	pisarz	1974	czeska
169.	Malejovský, JosefJosef Malejovský	rzeźbiarz	1974	czeska
170.	Souček, KarelKarel Souček	malarz	1974	czeska
171.	Toman, JosefJosef Toman	pisarz	1974	czeska
172.	Drottnerová, MartaMarta Drottnerová	baletnica i choreografka	1975	czeska	najmłodszy z artystów narodowych
173.	Eckert, OttoOtto Eckert	rzeźbiarz	1975	czeska
174.	Lýsek, FrantišekFrantišek Lýsek	chórmistrz	1975	czeska
175.	Říha, BohumilBohumil Říha	pisarz	1975	czeska
176.	Štěch, KarelKarel Štěch	malarz	1975	czeska
177.	Šubrtová, MiladaMilada Šubrtová	śpiewaczka operowa	1975	czeska
178.	Taufer, JiříJiří Taufer	poeta	1975	czeska
179.	Čemický, LadislavLadislav Čemický	malarz	1975	słowacka
180.	Kardoš, DeziderDezider Kardoš	kompozytor	1975	słowacka
181.	Mináč, VladimírVladimír Mináč	pisarz	1975	słowacka
182.	Vychodil, LadislavLadislav Vychodil	scenograf	1975	słowacka
183.	Bahna, VladimírVladimír Bahna	reżyser i scenarzysta	1976	słowacka
184.	Holéczyová, ElenaElena Holéczyová	pisarka i scenarzystka	1976	słowacka
185.	Bouda, CyrilCyril Bouda	malarz	1976	czeska
186.	Dobiáš, VáclavVáclav Dobiáš	kompozytor	1976	czeska
187.	Jiroudek, FrantišekFrantišek Jiroudek	malarz	1976	czeska
188.	Seidel, JanJan Seidel	kompozytor	1976	czeska
189.	Smetáček, VáclavVáclav Smetáček	dyrygent	1976	czeska
190.	Žídek, IvoIvo Žídek	śpiewak operowy	1976	czeska
191.	Kovářík, FrantišekFrantišek Kovářík	aktor	1976	czeska
192.	Bauch, JanJan Bauch	malarz i rzeźbiarz	1977	czeska
193.	Dubay, OrestOrest Dubay	malarz	1977	słowacka
194.	Neumann, VáclavVáclav Neumann	dyrygent	1977	czeska
195.	Přibyl, VilémVilém Přibyl	śpiewak operowy	1977	czeska
196.	Slovák, LadislavLadislav Slovák	dyrygent	1977	słowacka
197.	Suk, JosefJosef Suk	skrzypek	1977	czeska
198.	Válek, MiroslavMiroslav Válek	poeta	1977	słowacka
199.	Jílek, FrantišekFrantišek Jílek	dyrygent	1978	czeska
200.	Kaplický, VáclavVáclav Kaplický	pisarz	1978	czeska
201.	Kroner, JozefJozef Kroner	aktor	1978	słowacka
202.	Menšík, VladimírVladimír Menšík	aktor	1978	czeska
203.	Mihálik, VojtechVojtech Mihálik	poeta	1978	słowacka
204.	Očenáš, AndrejAndrej Očenáš	kompozytor	1978	słowacka
205.	Petrovická, JiřinaJiřina Petrovická	aktorka	1978	czeska
206.	Růžek, MartinMartin Růžek	aktor	1978	czeska
207.	Smrčková, LudvikaLudvika Smrčková	artystka	1978	czeska
208.	Studený, FrantišekFrantišek Studený	malarz	1978	słowacka
209.	Šimák, LevLev Šimák	malarz	1978	czeska
210.	Zachar, Karol L.Karol L. Zachar	aktor i reżyser	1978	słowacka
211.	Fialka, LadislavLadislav Fialka	aktor	1979	czeska
212.	Fišárek, AloisAlois Fišárek	malarz	1979	czeska
213.	Kočí, PřemyslPřemysl Kočí	śpiewak operowy	1979	czeska
214.	Vrbová-Kotrbová, VilmaVilma Vrbová-Kotrbová	malarka	1979	czeska
215.	Lipský, OldřichOldřich Lipský	reżyser filmowy	1979	czeska
216.	Neff, VladimírVladimír Neff	pisarz	1979	czeska
217.	Páleníček, JosefJosef Páleníček	pianista i kompozytor	1979	czeska
218.	Pauer, JiříJiří Pauer	kompozytor	1979	czeska
219.	Sequens, JiříJiří Sequens	reżyser filmowy	1979	czeska
220.	Skála, IvanIvan Skála	pisarz	1979	czeska
221.	Fabini, JozefJozef Fabini	malarz	1979	słowacka
222.	Kulich, JánJán Kulich	rzeźbiarz	1979	słowacka
223.	Machata, KarolKarol Machata	aktor	1979	słowacka
224.	Pántik, JúliusJúlius Pántik	aktor	1979	słowacka
225.	Procházková-Kráľovičová, MáriaMária Procházková-Kráľovičová	aktorka	1979	słowacka
226.	Kozák, JanJan Kozák	pisarz	1980	czeska
227.	Lörincz, JúliusJúlius Lörincz	malarz	1980	słowacka
228.	Pešíková, MiroslavaMiroslava Pešíková	tancerka	1980	czeska
229.	Rauch, FrantišekFrantišek Rauch	pianista	1980	czeska
230.	Šturdík, JozefJozef Šturdík	malarz	1980	słowacka
231.	Tikalová, DrahomíraDrahomíra Tikalová	śpiewaczka operowa	1980	czeska
232.	Veselka, JosefJosef Veselka	chórmistrz	1980	czeska
233.	Axman, MilošMiloš Axman	rzeźbiarz	1981	czeska
234.	Hilský, VáclavVáclav Hilský	architekt	1981	czeska
235.	Hlobil, EmilEmil Hlobil	kompozytor	1981	czeska
236.	Kirschner, MilošMiloš Kirschner	scenarzysta filmowy	1981	czeska
237.	Kittnarová, ElenaElena Kittnarová	śpiewaczka operowa	1981	słowacka
238.	Nedbal, MilošMiloš Nedbal	aktor	1981	czeska
239.	Němeček, JiříJiří Němeček	choreograf i tancerz	1981	czeska
240.	Paderlík, ArnoštArnošt Paderlík	malarz	1981	czeska
241.	Vacek, KarelKarel Vacek	kompozytor	1981	czeska
242.	Bártfay, TiborTibor Bártfay	rzeźbiarz	1981	słowacka
243.	Berman, KarelKarel Berman	śpiewak operowy	1982	czeska
244.	Bizmayer, IgnácIgnác Bizmayer	rzeźbiarz	1982	słowacka
245.	Florian, MiroslavMiroslav Florian	pisarz	1982	czeska
246.	Chudík, LadislavLadislav Chudík	aktor	1982	słowacka
247.	Kovář, ZdeněkZdeněk Kovář	rzeźbiarz	1982	czeska
248.	Pluhař, ZdeněkZdeněk Pluhař	pisarz	1982	czeska
249.	Simota, JanJan Simota	rzeźbiarz	1982	czeska
250.	Stehlík, KarelKarel Stehlík	malarz	1982	czeska
251.	Trojan, VáclavVáclav Trojan	kompozytor	1982	czeska
252.	Ferenczy, OtoOto Ferenczy	kompozytor	1983	słowacka
253.	Haľamová, MašaMaša Haľamová	poetka	1983	słowacka
254.	Kniplová-Pokorná, NaděždaNaděžda Kniplová-Pokorná	śpiewaczka operowa	1983	czeska
255.	Sopr, AloisAlois Sopr	rzeźbiarz	1983	czeska
256.	Větrovec, JosefJosef Větrovec	aktor	1983	czeska
257.	Warchal, BohdanBohdan Warchal	dyrygent	1983	słowacka
258.	Wünsche, VilémVilém Wünsche	malarz	1983	czeska
259.	Balík, JaroslavJaroslav Balík	reżyser filmowy	1984	czeska
260.	Dvorský, PeterPeter Dvorský	śpiewak operowy	1984	słowacka
261.	Filipovský, FrantišekFrantišek Filipovský	aktor	1984	czeska
262.	Hána, JanJan Hána	rzeźbiarz	1984	czeska
263.	Košler, ZdeněkZdeněk Košler	dyrygent	1984	czeska
264.	Moric, RudolfRudolf Moric	pisarz	1984	słowacka
265.	Švorcová, JiřinaJiřina Švorcová	aktorka	1984	czeska
266.	Beňačková-Čápová, GabrielaGabriela Beňačková-Čápová	śpiewaczka operowa	1985	słowacka
267.	Brunovský, AlbínAlbín Brunovský	malarz	1985	słowacka
268.	Flosman, OldřichOldřich Flosman	kompozytor	1985	czeska
269.	Frešo, TiborTibor Frešo	kompozytor i dyrygent	1985	słowacka
270.	Gott, KarelKarel Gott	piosenkarz	1985	czeska
271.	Habarta, JanJan Habarta	rzeźbiarz	1985	czeska
272.	Hofman, KarelKarel Hofman	malarz	1985	czeska
273.	Jonášová, JanaJana Jonášová	śpiewaczka operowa	1985	czeska
274.	Kolář, RadomírRadomír Kolář	malarz	1985	czeska
275.	Kopecký, MilošMiloš Kopecký	aktor	1985	czeska
276.	Lenko, JúliusJúlius Lenko	poeta	1985	słowacka
277.	Pilař, JanJan Pilař	poeta	1985	czeska
278.	Snopek, LadislavLadislav Snopek	rzeźbiarz	1985	słowacka
279.	Soukupová, VěraVěra Soukupová	śpiewaczka	1985	czeska
280.	Švorc, AntonínAntonín Švorc	śpiewak operowy	1985	czeska
281.	Zítek, VáclavVáclav Zítek	śpiewak operowy	1985	czeska
282.	Brodský, VlastimilVlastimil Brodský	aktor	1988	czeska
283.	Drnková-Zářecká, VěraVěra Drnková-Zářecká	artystka tekstylna	1988	czeska
284.	Dusík, GejzaGejza Dusík	kompozytor	1988	słowacka
285.	Hanuš, JanJan Hanuš	kompozytor	1988	czeska
286.	Hlaváčová, JanaJana Hlaváčová	aktorka	1988	czeska
287.	Holub, MiloslavMiloslav Holub	aktor	1988	czeska
288.	Hrušínský, RudolfRudolf Hrušínský	aktor	1988	czeska
289.	Chramosta, CyrilCyril Chramosta	malarz	1988	czeska
290.	Kašlík, VáclavVáclav Kašlík	kompozytor i dyrygent	1988	czeska
291.	Kožík, FrantišekFrantišek Kožík	pisarz	1988	czeska
292.	Lettrich, AndrejAndrej Lettrich	reżyser filmowy	1988	słowacka
293.	Malachovský, OndrejOndrej Malachovský	śpiewak operowy	1988	słowacka
294.	Malý, LubomírLubomír Malý	altowiolista	1988	czeska
295.	Novák, MilanMilan Novák	kompozytor	1988	słowacka
296.	Patakiová, KláraKlára Patakiová	rzeźbiarka	1988	słowacka
297.	Račko, ArpádArpád Račko	rzeźbiarz	1988	słowacka
298.	Ráža, LudvíkLudvík Ráža	reżyser filmowy	1988	czeska
299.	Sklenčka, OtaOta Sklenčka	aktor	1988	czeska
300.	Svoboda, RudolfRudolf Svoboda	rzeźbiarz	1988	czeska
301.	Tomeček, JaromírJaromír Tomeček	pisarz	1988	czeska
302.	Ťapák, MartinMartin Ťapák	reżyser filmowy	1988	słowacka
303.	Vláčil, FrantišekFrantišek Vláčil	reżyser filmowy	1988	czeska
304.	Harapes, VlastimilVlastimil Harapes	tancerz i choreograf	1989	czeska
305.	Hofman, OtaOta Hofman	pisarz	1989	czeska
306.	Marek, JiříJiří Marek	pisarz	1989	czeska
307.	Mácha, OtmarOtmar Mácha	kompozytor	1989	czeska
308.	Rabas, VáclavVáclav Rabas	organista	1989	czeska
309.	Růžičková-Kalabisová, ZuzanaZuzana Růžičková-Kalabisová	pianistka i klawesynistka	1989	czeska
310.	Šuláková-Schmidtová, JarmilaJarmila Šuláková-Schmidtová	śpiewaczka	1989	czeska
311.	Wielgus, JindřichJindřich Wielgus	rzeźbiarz	1989	czeska
312.	Bednár, AlfonzAlfonz Bednár	pisarz	1989	słowacka
313.	Nosáľ, ŠtefanŠtefan Nosáľ	choreograf	1989	słowacka
314.	Rajter, ĽudovítĽudovít Rajter	kompozytor	1989	słowacka
315.	Uher, ŠtefanŠtefan Uher	reżyser filmowy	1989	słowacka
316.	Praveček, JindřichJindřich Praveček	dyrygent i kompozytor	1989	czeska

W 1990 roku przyznawanie tytułu zostało zniesione, ze względu na to, że zbyt duży wpływ na jej nadawanie miał dawny reżim. Kilku artystów otrzymało tytuł za polityczną zgodność z ówczesnym reżimem, a nie za prawdziwe walory artystyczne. W okresie cenzury, kiedy wielu artystów wyemigrowało lub odmówiło prowadzenia działalności, zasady promocji artystycznej były w większości podyktowane polityką^[3].

Według Zuzany Bartošovej, badaczki z Institute of Art History of SAS, po 1968 roku tytuł ten otrzymali przede wszystkim artyści, którzy byli za ideologią i ideą, że sztuka powinna służyć celom politycznym i je promować. Wszystko, co stworzyli autorzy podczas normalizacji, można uznać za twórcze dzieło, a nie za dzieło sztuki. Przykładem tego jest nieistniejąca już statua przedstawiająca głowę Lenina, stworzona przez rzeźbiarza Jana Kulicha w Żylinie. Bartošová twierdzi, że w tym czasie rzeźbiarze akademiccy i malarze często otrzymywali kontrakty od państwa, które „odpowiadały przeciętnemu gustowi urzędników i urzędów”. Wyjątkowość i oryginalność dzieł krajowych artystów, takich jak architekt Dušan Jurkovič, Martin Benka, Miloš Alexander Bazovský, Ľudovít Fulla i Janko Alexy, były doceniane już przed 1968 rokiem, a posiadanie ich jest nadal uważane za prestiż^[3].

Podobnie sytuacja wyglądała wśród pisarzy i publicystów. Według Dany Hučkovej, dyrektor Instytutu Literatury Słowackiej, w połowie lat sześćdziesiątych przyznanie tytułu było aktem rehabilitacji ludzi, którzy zostali przymusowo zdegradowani lub nawet prześladowani. W tym czasie Laco Novomeský i Ján Smrek zostali artystami narodowymi. Dopiero w okresie normalizacji związek artysty z reżimem politycznym ujawnił się w tytule. W tych latach tytuł otrzymali m.in. Vladimír Mináč, Miroslav Válek i Vojtech Mihálik^[3].

• Listy posiadaczy nagród państwowych – Archiwum Kancelarii Prezydenta Republiki Czeskiej