Antoni Bisaga

Imię i nazwisko	Antoni Piotr[1] Bisaga
Data i miejsce urodzenia	29 stycznia[2] 1940 Maków Podhalański[3]
Narodowość	polska
Język	polski
Alma Mater	Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych we Wrocławiu
Dziedzina sztuki	rzeźbiarstwo
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Antoni Piotr Bisaga (ur. 29 stycznia 1940 w Makowie Podhalańskim) – polski rzeźbiarz.

Ukończył Państwowe Liceum Technik Plastycznych w Nowym Wiśniczu w klasie o kierunku ceramika. Już jako uczeń szkoły średniej zaczął bywać we Włocławku, do którego wysyłano uczniów w ramach praktyk. W jednym z wywiadów przyznał, że Włocławek lat 50. i jego historia go oczarowały, natomiast obecnie uważa miasto za bardzo zdewastowane. To właśnie w szkole poznał swoją przyszłą żonę, również plastyczkę. Następnie studiował na Wydziale Rzeźby Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. Wśród jego wykładowców byli Xawery Dunikowski i Borys Michałowski, a w Pracowni Projektowania Przestrzennego i Ceramicznej Rzeźby Architektonicznej Apolinary Czepelewski. Po ukończeniu studiów w 1966 r. osiadł we Włocławku. W latach 1966–1979^[4] pracował w Zakładach Ceramiki Stołowej we Włocławku jako projektant Ośrodka Wzorującego^[5]. Zaprojektował m.in. liczne wzory serwisów, talerzy, wazonów^[6], świeczników, żyrandoli^[7]. W latach 80. trudnił się jako architekt wnętrz^{[3][8][9][10]}.

Tworzy rzeźby przyścienne i wolno stojące. Wykonuje je głównie w ceramice, ale także w drewnie. Tworzy portrety, rzeźby o tematyce religijnej, historycznej oraz symbolicznej. Inspiruje się rzeźbą klasyczną i sztuką ludową oraz obserwacją natury i człowieka. Jest autorem Różańca Polskiego, który był eksponowany w czasie Dni Kultury Chrześcijańskiej w kościele p.w. św. Józefa we Włocławku (1984 r.) i Piety Włocławskiej (sanktuarium Męczeństwa Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki we Włocławku). W 2018 r. na wystawie pt. Nikifor kontra Zagajewski w Galerii Antresola w Centrum Kultury Browar B zaprezentował rzeźbę pt. Stanisławowi Zagajewskiemu w hołdzie dla zmarłego 10 lat wcześniej artysty^[11]. Posiada własną pracownię w Józefowie, którą sam zbudował w 1978 r. Ukochanej przez siebie wsi poświęcił jedną z prac zatytułowaną Moje Józefowo, wystawioną po raz pierwszy z okazji jego jubileuszu w 2010 roku^[12]. Od 1990 r. pracuje razem z synem Januszem. Wszystkie jego dzieci odziedziczyły po rodzicach talenty plastyczne, ale tylko jeden syn zajmuje się tym zawodowo^[10]. Janusz Bisaga uprawia także fotografię, które to zainteresowanie dzieli ze swoją córką Joanną^[13]. Kolejny wnuk Antoniego, Bartosz Bisaga tworzy grafiki komputerowe^[14]. Oprócz rzeźby, Antoni Bisaga interesuje się także rysunkiem, architekturą wnętrz i wystawiennictwem, tworzy projekty pomników i medali^[3].

W latach 1968–75 był członkiem stowarzyszenia artystów Grupa Kujawska. Był jednym z inicjatorów powstania Włocławskiego Oddziału Związku Polskich Artystów Plastyków. W latach 1975–78 był jego pierwszym prezesem. W 1984 r. wstąpił do Związku Artystów Rzeźbiarzy. Od 1987 r. był rzeczoznawcą Ministerstwa Kultury i Sztuki w zakresie sztuki użytkowej i rzeźby. Dwukrotnie otrzymywał stypendium z tego ministerstwa^[3]. W 2001 r. był współzałożycielem Dobrzyńsko-Kujawskiego Towarzystwa Kulturalnego^[2]. W 2015 r. poparł Janusza Nowierskiego, który w liście otwartym wyraził zaniepokojenie możliwością likwidacji Galerii Sztuki Współczesnej przy ul. Miedzianej we Włocławku. Radny Dariusz Jaworski złożył wówczas interpelację w tej sprawie do Prezydenta Miasta Włocławka Marka Wojtkowskiego^[15]. Z jego porad korzystał malarz Zbigniew Jankowski^[16].

Prace Bisagi były prezentowane na przeszło 37 wystawach indywidualnych i 75 wystawach zbiorowych, w tym 10 za granicą^[17]. W 1995 r. miała miejsce wystawa w Biurze Wystaw Artystycznych w Gorzowie Wielkopolskim^[18]. W 2002 r. obchodził 35-lecie pracy twórczej, z okazji której zorganizowano wystawę w Galerii Sztuki Współczesnej we Włocławku, z udziałem m.in. ówczesnego prezydenta Stanisława Wawrzonkoskiego^[1]. W 2009 r. pokazał swoje prace na wystawie Z głębokości wołam… w Galerii Sztuki Współczesnej we Włocławku z okazji 25. rocznicy śmierci ks. Jerzego Popiełuszki^[19]. W 2010 r. w Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku (w Zbiorach Sztuki) miała miejsce wystawa Antoni Bisaga. Remanent twórczości Anno Domini 2010 z okazji 70. urodzin artysty^[3]. W 2013 r. jego dzieła wystawiono w ramach Wystawy na 140-lecie włocławskiego fajansu^[20]. W 2015 r. w Muzeum Stanisława Noakowskiego w Nieszawie miała miejsce wystawa cyklu rysunków Bisagi pt. Kalendarz włocławski, ilustrujących ważne wydarzenia z historii miasta^[21]. W tym samym roku z okazji 75. urodzin rzeźbiarza w Galerii Antresola w Centrum Kultury Browar B miała miejsce wystawa pt. Moje fragmenty z życia Włocławka, składająca się na kalendarium miejscowości^[22]. W 2016 r. we włocławskiej Galerii Sztuki Współczesnej miała miejsce wystawa prac artystów Grupy Kujawskiej z lat 1956-1976 pt, Początki, Stąd wyszliśmy, Grupa Kujawska, w tym rzeźb A. Bisagi^[23]. W 2017 r. Bisaga był jednym z artystów, którego dzieła ukazano na wystawie Alfabet włocławski w Galerii Biura Wystaw Artystycznych i Usług Plastycznych w Pile^[24]. W 2018 r. w Galerii Sztuki Współczesnej we Włocławku miała miejsce wystawa prac Antoniego, Janusza i Bartosza Bisagów pt. Troje oczu^[14]. W 2019 r. jego prace wystawiono w auli Zespołu Szkół Katolickich im. ks. Jana Długosza we Włocławku z okazji XVIII Dni Kultury Chrześcijańskiej^[25]. 14 marca 2020 r. w Muzeum Zbiorów Sztuki we Włocławku miała się odbyć kolejna jubileuszowa wystawa prac artysty, benefis z okazji jego 80. urodzin. Z powodu dotarcia pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 do Polski benefis został odwołany, a wystawa z okazji 80. urodzin Antoniego Bisagi pt. „Miało być inaczej” była eksponowana w terminie 7-28 06.2020 r. Z okazji 100. rocznicy urodzin papieża Jana Pawła II, 18 maja 2020 r. w gmachu Muzeum Zbiorów Sztuki we Włocławku zaprezentowano wizerunki świętego autorstwa Bisagi^[26]. Trzykrotnie wystawiał swoje prace w Parafii Najświętszego Zbawiciela we Włocławku. Szczególnie dużym zainteresowaniem cieszyła się wystawa Golgota końca wieku z 1998 r. na której prezentował krzyże. 2006 r. - miała miejsce Wystawa sztuki sakralnej, której wystawiał rysunki.^[27][28]. Brał trzykrotnie udział w Biennale Sztuki Sakralnej w Gorzowie Wielkopolskim^[29].

Jego dzieła można oglądać w przeszło dwudziestu kościołach, galeriach publicznych i prywatnych. Rzeźby artysty znajdują się w Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku (w Dziale Sztuki, w Dziale Fajansu), Muzeum Narodowym w Gdańsku, Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy i Biurze Wystaw Artystycznych w Płocku^[3][1][17].

W latach 60. wykonał Pomnik Upamiętniający Przyznanie Miastu Sztandar I Klasy w 1966 r., umiejscowionym na skwerze przed Urzędem Miasta we Włocławku (obecnym Skwerze im. Lecha i Marii Kaczyńskich). Bryła pomnika nawiązywała do sztandaru, wykonali go mieszkańcy w czynie społecznym. W 1992 r. Rada Miasta Włocławka w ramach dekomunizacji nakazała rozbiórkę pomnika^[30]. Zaprojektował Pomnik Saperów we Włocławku^[31]. W 1988 r. został członkiem zwyczajnym Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Pomnika Poległych Obrońców Wisły 1920 r. we Włocławku, a w 1990 r. stworzył orła zawieszonego na monumencie^[10][32]. W 1994 r. wykonał projekt przebudowy Pomnika Żołnierzy Radzieckich na Pomnik Żołnierza Polskiego na placu Wolności we Włocławku. W 1998 r. na prośbę Komitetu Organizacyjnego Budowy Pomnika Armii Krajowej we Włocławku, stworzył projekt monumentu, odsłoniętego w 2000 r. przy kościele Najświętszego Zbawiciela^[27]. Na wystawie Antoni Bisaga. Remanent twórczości Anno Domini 2010 pomnik nazwano jednym z najbardziej znanych dzieł artysty^[3]. W 2005 r. wykonał tablicę Pomnika 750-lecia pierwszej lokacji miasta w okolicy Pałacu Biskupiego we Włocławku^[33]. W 2019 r. wykonał nieodpłatnie projekt pomnika poświęconego ofiarom zbrodni katyńskiej, który w 2020 r. ma stanąć na Skwerze im. Kaczyńskich^[34]. Na pomniku ma znaleźć się 119 nazwisk ofiar zbrodni katyńskiej z Włocławka i okolic^[35]. Antoni Bisaga zaprojektował także liczne tablice pamiątkowe i pomniki oraz rzeźby patronów dla szkół^[3].

W 1972 r. był jednym z artystów, których zatrudniono przy tworzeniu dekoracji wyremontowanych barokowych kamienic na Starym Rynku, w których utworzono wówczas Muzeum Historii Włocławka, oddział Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej. W niedużym atrium między dwoma budynkami zainstalował niebiesko-zieloną fontannę z motywami roślinnymi oraz kwietniki^[8].

Jest autorem wielu rzeźb o tematyce religijnej dla kościołów na Kujawach i całej Polski. Wraz z synem realizuje projekty własne oraz ks. Taduesza Furdyny. Szczególnie związany jest z Parafią Najświętszego Zbawiciela we Włocławku. W latach 80. wykonał rzeźby ceramiczne w nowym kościele parafialnym w parku im. Władysława Łokietka. Następnie stworzył ołtarze boczne Matki Boskiej Fatimskiej (1995-1996) i Matki Bożej Częstochowskiej Hetmanki Żołnierza Polskiego. Ten drugi upamiętnia 10-lecia duszpasterska wojskowego prowadzonego w tej parafii. Projekt wnętrz włącznie z ołtarzem bocznym wykonał w konsultacji z ks. Furdyną. W latach 1994–2006 wraz z synem Januszem^[36] wykonał trzy rzeźby ścienne przedstawiające ks. Jerzego Popiełuszkę, kardynała Stefana Wyszyńskiego i papieża Jana Pawła II, składający się na tzw. Filar Wielkich Polaków. Po IV pielgrzymce Jana Pawła II do Polski w 1991 r., w trakcie papież której odwiedził Włocławek, wzniósł rzeźbę Chrystusa Dobrego Pasterza, którego twarz cechuje podobieństwo do papieża polaka. W 1997 r. rzeźba stanęła w ogrodzie kościoła, a w 2011 r. na postumencie wyryto datę beatyfikacji papieża^[37]. W 2004 r. wykonał figurę Matki Bożej w Grocie Matki Bożej Królowej Pokoju przy kościelnym parkingu^[27]. W 2020 r. wykonał karawakę strzegącą przed pandemią COVID-19, powieszoną na ścianie kościoła^[38]. Wreszcie tworzy rzeźby dekorujące parafialny żłobek^[39] i stację parafii w czasie procesji Bożego Ciała^[40]. Jest także autorem dekorowanych techniką stiukową nastaw ołtarza głównego i bocznych dla kościoła św. Stanisława^[41], rzeźb w kościele św. Maksymiliania i 4 płaskorzeźb^[42] w kościele Ducha Świętego we Włocławku, w tym jednej przedstawiającej wizerunek św. Jana Pawła II^[26]. W 2018 r. dokonał renowacji ołtarza św. Antoniego kościoła św. Maksymiliana we Włocławku^[43]. Stworzył elementy cmentarza, ambony i stacji Drogi Krzyżowej w kościele Najświętszego Serca Jezusowego w Sieradzu^[44]. Jego płaskorzeźba wisi na ścianie kościoła św. Bartłomieja Apostoła w Smólniku^[12]. Wykonał ozdoby w kaplicy Domu Księży Emerytów na włocławskim Michelinie. W 2001 r. stworzył stacje drogi krzyżowej i ceramiczną figurę Chrystusa w kaplicy pw. św. Łukasza w Domu Pomocy Społecznej nr 2 w Gorzowie Wielkopolskim^{[29][3][1][9]}. W latach 2004–2010, z okazji przypadającego na 2011 roku 600-lecia konsekracji katedry we Włocławku stworzył plakietę Miasto wpisane w ołów^[3]. Obecnie znajduje się ono w zbiorach Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku i jest ono eksponowano przy wejściu do Muzeum Historii Włocławka. Był autorem pucharu, który podarowano papieżowi Janowi Pawłowi II podczas jego wizyty we Włocławku w czasie pielgrzymki z 1991 roku^[26].

W latach 2006–2010 wykonał kompozycję ceramiczną pt. Wspominam Zielony Rynek (we Włocławku). Na dzieło składa się ponad 30 figur ułożonych na ruchomym kole, tworzących sceny rodzaje z życia targowiska przy Zielonym Rynku w latach 60. XX wieku. Po raz pierwszy praca została zaprezentowana podczas wystawy Antoni Bisaga. Remanent twórczości Anno Domini 2010 z okazji 70. urodzin artysty. W 2015 r. była wystawiana w Galerii Sztuki Antresola. W 2020 r. Antoni Bisaga przekazał dzieło do Muzeum Zbiorów Sztuki we Włocławku. W tym samym roku zostało ono po raz pierwszy wystawione w ramach wystawy pt. Miało być inaczej w gmachu tegoż muzeum. 18 czerwca 2020 r. dzieło zostało opisane w ramach cyklu Zza obrazu prowadzonego przez Centrum Kultury Browar B we Włocławku, pod nazwą Zielony Rynek we Włocławku^[9][35].

Za swoją twórczość Bisaga otrzymał nagrody i odznaczenia: Złoty Medal Pro-Tadino za rzeźbę Organy (Włochy, 1970); Medal Za zasługi dla rozwoju Włocławka (Włocławek, 1971); wyróżnienie w konkursie Kopernik i jego idea (Bydgoszcz, 1972); Brązową Odznakę honorową „Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych” (Warszawa, 1974); III nagrodę w konkursie Człowiek i otoczenie (Bydgoszcz, 1975); Odznakę „Zasłużony Działacz Kultury” (Warszawa, 1976); srebrną odznakę Za zasługi dla województwa włocławskiego (Włocławek, 1978); Nagrodę Główną Prezydenta Miasta Włocławka w Dziedzinie Kultury (Włocławek, 2001) i List Gratulacyjny Prezydenta Miasta Włocławka (Włocławek, 2002)^[1]. Medal Zasłużony dla Diecezji Włocławskiej (2008); Nagrodę Prezydenta Miasta Włocławek w dziedzinie kultury (2015).

• 
  Przebudowany Pomnik Żołnierza Polskiego we Włocławku
• 
  Pomnik 750-lecia I lokacji miasta Włocławka
• 
  Pomnik Sapera we Włocławku
• 
  Karawaka z 2020 r. na ścianie kościoła Najświętszego Zbawiciela we Włocławku
• 
  Rzeźba Chrystusa Dobrego Pasterza w ogrodzie parafii Najświętszego Zbawiciela we Włocławku
• 
  Figura Matki Boskiej w Grocie przy kościele Najświętszego Zbawiciela
• 
  Pomnik Poległych Obrońców Wisły 1920 roku, orła widocznego na zdjęciu wykonał A. Bisaga