Andrzej Stefan Konarski (ur. 16 czerwca1938 w Warszawie) – polski inżynier komunikacji i urbanista, działacz turystyczny, popularyzator i autor książek o Wrocławiu.
W okresach 1961–1963 i 1969–1978 był zatrudniony jako nauczyciel akademicki na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Wrocławskiej początkowo w Katedrze Geodezji, a później w Zakładzie Inżynierii Ruchu. W latach 1965–1970 i 1978–1986 był projektantem Biura Studiów i Projektów Komunikacji i Inżynierii Miejskiej we Wrocławiu. Następnie pracował jako główny projektant do spraw komunikacji w Wojewódzkim Biurze Planowania Przestrzennego we Wrocławiu i jego kolejnych transformacjach organizacyjnych, to jest Wojewódzkiej Pracowni Urbanistycznej i Wojewódzkim Biurze Urbanistycznym, aż do przejścia na emeryturę w 2004. Jednocześnie prowadził (2000–2005) dydaktykę w Katedrze Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu[1][2].
Działalność zawodowa
Zajmuje się opracowaniami studialnymi i koncepcyjnymi oraz założeniami techniczno-ekonomicznymi przebudowy ulic i tras komunikacyjnych, a także studiami uwarunkowań i kierunkami zagospodarowania przestrzennego na poziomie gmin i miast w problematyce komunikacyjnej[3]. Prowadził projekty studialne przebudowy dróg i węzłów komunikacyjnych we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku. W 1971 razem z Tadeuszem Zipserem był jednym ze współautorów raportu o rozwojowych formach intensywnej zabudowy miejskiej[4]. Analizował koncepcję Drogi Śródsudeckiej jako przykładu samochodowej drogi dla ruchu turystycznego[5]. Był członkiem zespołu projektowego Studium Zagospodarowania Przestrzennego Pasma Odry[6]. Przedstawił problem Odry jako bariery komunikacyjnej pomiędzy Niemcami a Polską, szczególnie w wypadkach powodzi jak tej z lipca 1997[7][8]. Jego studialne projekty trasy z Długołęki do Bielan, zachodniego obejścia Kłodzka oraz Trasy S8 od Wrocławia do granicy województwa zostały już zrealizowane[9]. Wyrażał opinie na temat zmian urbanistycznych w rejonie Dworca Świebodzkiego[10] i potrzeby rewitalizacji wrocławskiego Rynku[11]. Jest wyczulony na problemy miasta[12]. Analizował koncepcję wrocławskiego tramwaju regionalnego[13]. Zajmował się współdziałaniem komunikacji drogowej i szynowej w obsłudze regionów o wysokim stopniu urbanizacji[14]. Od 1992 prowadzi własną pracownię projektową o problematyce komunikacyjnej „Trasa”[1].
Od 1963 jest członkiem Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej (SIiTK). Przez trzy kadencje (2006–2018) był przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego wrocławskiego Oddziału Stowarzyszenia. Za działalność w STiTK został wyróżniony odznakami srebrną, złotą i złotą z diamentem, a w 2018 otrzymał Honorową Odznakę[15].
Od 1968 jest członkiem Towarzystwa Urbanistów Polskich (TUP). Przez sześć kadencji (1993–2012) był prezesem oddziału wrocławskiego TUP, a także długoletnim członkiem zarządu głównego Towarzystwa[16]. Został odznaczony srebrną i złotą odznaką TUP, a w 2018 XVI Zjazd TUP w Gdańsku nadał mu godność członka honorowego[17][18]. Był członkiem komitetu organizacyjnego III Kongresu Urbanistyki Polskiej w 2006[19]. W 2009 współorganizował we Wrocławiu konferencję naukową „Krajobrazy Europy – gospodarka planowa czy generowanie chaosu?”[20]. Był także współorganizatorem Forum Metropolitalnego dyskutującego urbanistyczne problemy Wrocławia i regionu[3][21]. W 2012 był jednym z patronów II/V Międzynarodowej Konferencji „Architektura bez granic – Kultura miasta, miasto w kulturze”[22].
Jako prezes TUP zabierał głos w sprawach planowania infrastruktury Wrocławia[23][24][25]. W 2010 był inicjatorem budowy bariery energochłonnej rozdzielającej kierunki ruchu na odcinku głównego wylotu z Wrocławia na południe[26][27]. Był współautorem apelu w sprawie bezpieczeństwa na ulicy Karkonoskiej[28]. Był promotorem aktywizacji Dworca Świebodzkiego we Wrocławiu[29][30].
Działalność społeczna
Od 1962 jest przewodnikiem po Wrocławiu i Dolnym Śląsku, a od 2001 także instruktorem przewodnictwa[2][32]. Jest autorem informatorów, przewodników turystycznych i książek o historii Wrocławia, które były przedmiotem analiz naukowych[33].
W 1977 w krasomówczym konkursie przewodników odbywanym corocznie na Zamku w Golubiu-Dobrzyniu zdobył złoty laur[34]. W konkursach tych uczestniczył także jako juror[31][35]. W 1996 był współorganizatorem ogólnopolskiej XII pielgrzymki przewodników na Jasną Górę, w której wzięło udział około 1500 osób[36]. Był laureatem konkursu krasomówczego w Toruniu w 2012[37].
Od 1955 jest aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK) w oddziale przy Politechnice Wrocławskiej, gdzie był wybierany na różne funkcje. Był także sekretarzem (1964–1968) i prezesem (1968–1970) Koła Przewodników Miejskich PTTK we Wrocławiu, członkiem oraz przez dwie kadencje (1981–1989) przewodniczącym Komisji Przewodnickiej przy Zarządzie Wojewódzkim PTTK, a także członkiem Komisji Przewodnickiej przy Zarządzie Głównym PTTK. W 1969 otrzymał dyplom Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki za „ofiarną działalność społeczną dla rozwoju turystyki”[2].
W okresie 1997–2009 był członkiem Zarządu Głównego PTTK. Zajmował się ochroną krajobrazu kulturowego, sprawami przewodnickimi, a także organizacją konkursów krasomówczych przewodników[38]. Został wyróżniony srebrną i złotą honorową odznaką PTTK, a także odznaką „Za zasługi dla turystyki” i „Zasłużony Przewodnik PTTK”[2][39]. W 2013 otrzymał godność członka honorowego PTTK[40].
Jest współpracownikiem „Gościńca” – kwartalnika Zarządu Głównego PTTK[41]. Przedstawił sylwetki zasłużonych działaczy turystycznych jak Krzysztofa Radosława Mazurskiego, Bronisława Turonia i Wandy Tomaszewskiej[42][43][44]. W „Kalendarzu Wrocławskim XLV” opublikował obszerne wspomnienia o zasłużonych dla Wrocławia Wandzie Roszkowskiej i Marcinie Bukowskim[45][46]. W XLVII. tomie tego rocznika przedstawił biogramy przewodników wrocławskich, małżeństwa Anny i Oskara Andruszkiewiczów[47].
Działa także jako członek i wiceprezes Towarzystwa Miłośników Wrocławia (TMW), które nadało mu złotą odznakę (1997), a także „Laur Wrocławia” (2012)[48][49]. Jest honorowym prezesem w Klubie Turystów Miłośników Wrocławia TMW, a także członkiem honorowym tego Towarzystwa[50]. Był inicjatorem Wszechnicy Wiedzy o Wrocławiu, dla której od 2011 organizuje comiesięczne spotkania publiczności ze znawcami Wrocławia[51]. Od 1985 prowadzi dla wszystkich zainteresowanych w każdą pierwszą niedzielę miesiąca „Spacery po Wrocławiu” sprzed pomnika Aleksandra Fredry na wrocławskim Rynku. Angażuje się w sprawy przewodnickie w innych miastach[52][53]. W XXXI Wrocławskiej Księdze Pamięci (2019) napisano o Andrzeju Konarskim: „Jest niekwestionowanym i zasłużonym nestorem miejskiego przewodnictwa”[32].
Wrocław, wyd. 2, Wrocław: Krajowa Agencja Wydawnicza – Dolnośląski Ośrodek Informacji Turystycznej, 1974, s. 118. (także kilka edycji językowych).
Przepustowość dróg i ulic, Wrocław: Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, 1977, s. 237 [dostęp 2020-08-04].
434 zagadki o Wrocławiu, Wrocław: Towarzystwo Miłośników Wrocławia, 1999, s. 346, ISBN 978-83-910467-0-8.
604 zagadki o Wrocławiu, wyd. 2, Wrocław: Wydawnictwo eMKa, 2017, s. 460, ISBN 978-83-934749-5-0.
654 zagadki o Wrocławiu, wyd. 3 rozszerzone, Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo EMKA, 2022, s. 519, ISBN 978-83-957326-9-0.
Historia Wrocławskiego Oddziału Towarzystwa Urbanistów Polskich. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo EMKA, 2022, s. 103, współautor: Aleksandra Ruzikowska-Chmiel. ISBN 978-83-67259-09-5.
Jest także autorem broszur:
Układy komunikacyjne: Zbiór podstawowych wiadomości z zakresu projektowania dróg i ulic, Wrocław: Reprotechnika, 2005, s. 97 (skrypt dla studentów III i IV roku kierunku Gospodarka Przestrzenna Akademii Rolniczej we Wrocławiu w latach 2003–2005).
Wrocław: Rozwój przestrzenny miasta, Wrocław: Reprotechnika, 2009, s. 56 (skrypt – materiał szkoleniowy dla przewodników).
Odznaczenia państwowe i samorządowe
Za działalność zawodową i społeczną otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2009), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2005), Złoty Krzyż Zasługi (1966) oraz Srebrny Krzyż Zasługi (1987)[1].
Nadano mu także odznakę Budowniczego Wrocławia (1968), złotą odznakę „Zasłużony Działacz Kultury” (1978), złotą odznakę „Zasłużony dla Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia” (1988), złotą honorową odznakę „Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego” (2014)[2][57]. W 2019 Prezydent Wrocławia wręczył mu medal i dyplom „Zasłużony dla Wrocławia – Merito de Wratislavia”[32][58].
Inne informacje
Posiada zielony pas (4. kyū) w dyscyplinie sportowej aikido[2]. Na V Salonie Barwnych Przeźroczy DIA-POL '80 w Radomiu otrzymał Srebrne Trofeum i Srebrny Medal FASFP[59].
Przypisy
↑ abcdWho is who w Polsce: leksykon biograficzny, wyd. 9, t. 2, Zug: Hübners Who is Who Verlag, 2010, s. 1360–1361, ISBN 978-3-7290-0082-7.
↑ abcdefgTrudno zwolnić tempo życia..., „Gościniec”, 45 (3), Warszawa: Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, 2013, s. 79–81, ISSN0139-7590.
↑ abAndrzejA.KonarskiAndrzejA., ŁukaszŁ.MedekszaŁukaszŁ., To już 3. Forum Metropolitarne, „Studia nad rozwojem Dolnego Śląska”, 1 (44), Wrocław: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, czerwiec 2011, s. 11–12, ISSN1508-7573 [dostęp 2020-08-03].
↑Krzysztof R.K.R.MazurskiKrzysztof R.K.R., Międzynarodowa konferencja naukowa „Terra incognita w turystyce” Trzebieszowice, 3–4 VI 2009 r., „Przegląd Geograficzny”, 81 (3), 2009, s. 439.
↑Studium Zagospodarowania Przestrzennego Pasma Odry – Bariery i zagrożenia rozwoju przestrzennego, Wojewódzki Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu, Wrocław: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, 2002, s. 90 [dostęp 2020-08-03].
↑AndrzejA.KonarskiAndrzejA., Odra – bariera komunikacyjna, [w:] JoannaJ.Przybyszewska, RyszardR.Karpiński, MarekM.Sznajder (red.), Odra przyszłość regionów, Bydgoszcz: Wydawnictwo Unitex, 2001, s. 48–63 (tekst polski i angielski), ISBN 83-7296-145-X.
↑KonradK.AdamczukKonradK., AndrzejA.KonarskiAndrzejA., Wrocławski tramwaj regionalny – możliwość obsługi gmin przyległych tramwajem dwysystemowym/autobusem szynowym, [w:] MarekM.Krużyński i inni red., Zintegrowany system miejskiego transportu szynowego, Wrocław–Warszawa: Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna przy udziale Politechniki Wrocławskiej i Politechniki Warszawskiej, 24 kwietnia 2003, s. 229–232, ISBN 83-914-773-7-1 [dostęp 2020-08-20].
↑Towarzystwo Urbanistów Polskich (hasło), [w:] JanJ.HarasimowiczJanJ. (red.), Encyklopedia Wrocławia, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 917, ISBN 83-7384-561-5.
↑AndrzejA.KonarskiAndrzejA., Golub 2001 [online], portal Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego [dostęp 2020-08-22].
↑MarianM.GłowackiMarianM., Jan WacławJ.W.DerejczykJan WacławJ.W., 25 lat pielgrzymek przewodnickich na Jasną Górę, [w:] MarceliM.Antoniewicz (red.), Ziemia Częstochowska, t. XXXVI, Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, 2009, s. 287, ISBN 978-83-7455-129-8 [dostęp 2020-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2015-07-04].
↑AndrzejA.KonarskiAndrzejA., Bronisław Turoń – historyk, krajoznawca, nauczyciel przewodników, [w:] HalinaH.Okólska (red.), Kalendarz Wrocławski 2020 (XLIV), Wrocław: Towarzystwo Miłośników Wrocławia i Wrocławskie Wydawnictwo EMKA, 2020, s. 398–400, ISBN 978-83-951471-9-7.
↑AndrzejA.KonarskiAndrzejA., Wanda Tomaszewska – harcerka i przewodniczka, [w:] HalinaH.Okólska (red.), Kalendarz Wrocławski 2020 (XLIV), Wrocław: Wydawnictwo Miłośników Wrocławia i Wrocławskie Wydawnictwo EMKA, 2020, s. 401–404, ISBN 978-83-951471-9-7.
↑AndrzejA.KonarskiAndrzejA., Wrocław Wandy Roszkowskiej, [w:] HalinaH.Okólska (red.), Kalendarz Wrocławski XLV, Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo EMKA, Towarzystwo Miłośników Wrocławia, Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu, 2021, s. 389–392, ISBN 978-83-957326-5-2.
↑AndrzejA.KonarskiAndrzejA., Marcin Bukowski – architekt i konserwator zabytków, [w:] HalinaH.Okólska (red.), Kalendarz Wrocławski XLV, Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo EMKA, Towarzystwo Miłośników Wrocławia, Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu, 2021, s. 393–408, ISBN 978-83-957326-5-2.
↑AndrzejA.KonarskiAndrzejA., Anna i Oskar Andruszkiewiczowie. Przewodnicy wrocławscy, „Kalendarz Wrocławski”, XLVII, Wrocław: Towarzystwo Miłośników Wrocławia i Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”, 2023, s. 552–555, ISSN0449-6906 [dostęp 2023-11-16].
↑Działalność TMW i Statut [online], Towarzystwo Miłosników Wrocławia, 2013 [dostęp 2020-08-20] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-17].
↑ZbigniewZ.MagdziarzZbigniewZ., Nagrody Wrocławia i TMW w 2019 roku, [w:] HalinaH.Okólska (red.), Kalendarz Wrocławski 2020 (XLIV), Wrocław: Wydawnictwo Miłośników Wrocławia i Wrocławskie Wydawnictwo EMKA, 2020, s. 453, ISBN 978-83-951471-9-7.